Aşılandıktan sonra hepimiz izlenecek miyiz?

Gelen bazı haberlere göre İngiltere'de aşı olanların cep telefonları vasıtasıyla izlendiği iddiaları ortaya atmış. Her türlü komplo teorilerine müsait olduğumuz şu günlerde İngiltere'nin bu yapması ne kadar doğru? Aşılandıktan sonra hepimiz izlenecek miyiz? Gelin hep birlikte Molatik olalım. Korona çıktığından, pandemi patlak verdiğinden beri 'Black Mirror'u aratmayacak anlara şahit oluyoruz. Aşının ortaya çıkmasıyla birlikte gri bulutların ortadan kalkacağını düşündüğümüz şu günlerde, İngiltere aşı karşıtlığını körükleyecek bir hamlede bulunmuş gibi görünüyor. Yapılan bazı haberlere göre İngiltere'de milyonlarca kişi aşı olduktan sonra bilgisi olmadan kendi telefonlarından takip edilmiş. Bu takibin asıl amacı ise; kişilerin aşı olduktan sonra hareketlerinin nasıl değiştiğine bir bakmak, hükümet araştırmasına yardım etmek amacıyla kişilerin telefonları dinleniyormuş. Bilim insanları da İngiltere'deki her 10 kişiden birinin telefonundan gelen verilerin Şubat ayında izlendiğini itiraf etmişler. İyi de etmişler ne güzel etmişler. Ortada bir deney varsa ve insanlar habersiz denek olarak kullanılıyorsa haberleri olması iyi olmuştur. Veri gizliliği savunucuları da bunu, kişisel verilen 'tüyler ürpertici' kullanımı olarak nitelendirmiş. Cep telefonu verileri de Oxford Üniversitesi'nde Scientific Pandemic Influenza Group on Behaviors (SPI-B) (Davranışlar Üstüne Bilimsel Grip Salgını Grubu) isimli grup için çalışmalar yürüten araştırmacılar tarafından kullanılmış. Grup, Acil Durumlar için Bilimsel Danışma Grubu'na (SAGE) tavsiyelerde bulunuyor. Oxford uzmanlarının söylediklerine göre İngiliz nüfusunun 10'da biri için cep telefonu mobilite verilerine erişimi olduğu ve 4 bin 254 kişinin aşı olduğunu hesaplayabildiklerini söylemiş. Üstüne de bu çalışmanın; insanların davranışlarında bir değişiklik olup olmadığını görmek için, çağrı veri kayıtlarını kullanarak ve bireylerin aşılarından önceki ve sonraki hafta için konumlarını izleyerek aşılanan grubu izledikleri söylemişler. Evet gelelim şimdi fasulyenin faydalarına. Arkadaşlar ben artık verilerin gizliliği, izleniyoruz, Ooo big brother'cılık olaylarını çoktan geçtim. Bu durum her ne kadar korkutucu olsa da beni artık korkutmuyor. Telefonlarımız günde kaç adım attığımızı, akıllı saatlerimizin kalp ritmimizi bilirken Oo izleniyoruz, bizi takip ediyorlar demek hem de böylesine bir teknolojide; Instagram ve Twitter başta olmak üzere birçok sosyal medya hesaplarımızın bulunduğu bu devirde bana korkutucu gelmiyor. Çünkü biz kendimiz ile ilgili olan birçok şeyin paylaşımını sosyal medya hesaplarından yapıyoruz. Kendi ellerimizle kendi bilgilerimizi sunuyoruz. Ama tabii ki hükümetin de insanları sapık gibi izlemesi hem de haberleri olmadan normallendirecek bir olay değil. Hatta bir suç ama maalesef bu suçun önüne geçemeyiz. Geçemiyoruz da. Kim ne kadar izlenmediğimizi düşünürse düşünsün. Bu izlenme meselesi de çok önemli olduğumuz için değil, amaç büyük şirket reklamları, hangi siyasi partiye oy vereceğimiz, şimdi de hükümetin Bakalım aşıdan sonra n'apıyor bu millet demesi için bir araç olarak kullanılıyor. Birey olarak pek de bir önemimiz yok CIA gelip alnımızın çatına kurşun sıkmayacak ama işte biz de toplumun içinde olduğumuz için naptığımız önemli. Ama bence bu durumun açığa çıkmasının korkutucu bir sonucu ise aşı karşıtlığını tetiklemiş olabilmesi aslında. Çünkü Bize çip takıyorlar ifadesi gerçekten de vücut bulmuş oluyor gibi. Bize çipi çoktan taktılar ama aşı olduktan sonra da izlenmeye alınmak gerçekten hoş bir durum değil. Aşıya karşı bir korku psikolojisi geliştiriyor bence. (Bu ifadelerim asla bilimsel değil) Ve sanki 'Black Mirror' filmindeymişiz hissiyatı doğuyor. Ne gereği var. Aslında hayatımızın içinde olan bu 'izlenme' meselesi böyle durumlarda korku ütopyasına dönüşüyor. Çünkü her an Acaba izleniyor muyum? düşüncesi yerleştiriliyor insanların beynine. Ve bu durum doğrudan 'aşılanma' ile ilgili olunca da aşılanma için kötü sonuçlar doğuracakmış gibi hissediyorum. Ortada aşıya karşı bir antipati oluşabilir çünkü. Mesela bana sorsalar ben aşılandıktan sonra direkleri yalayacak hale geleceğimi anlatırım. Bizi ne kurtaracaksa pandemiden onun içine düşmeye hazırım. E bu psikoloji ve durum haliyle sosyal iletişimimi de etkiliyor. Her şey etkiliyor zaten. Oturup insanlarla sinsi sinsi izlemeyip Ya hayatınızda ne değişti gibi sorular sorsanız zaten neyin değiştiğini az çok anlayacaksınız. Ya da bunun için müsaade isteseniz belki bu 'korku ütopyası' devreye girmeyecek. Ben bu konudan korkmuyorum, benim için izlenmek çok da önemli mi yoo aslında değil. Zaten her an hayatımızı kimse istemeden biz paylaşıyoruz. Ama böyle sinsi sinsi gizliden gizliye dinlemek özellikle komplo teorilerine yatkın kişiler için korkutucu ve pandeminin seyri için negatif yönde olabilir. Uzun lafın kısası zaten her an izlendiğimizi biliyor, ama bu durumun büyük bir korku ütopyasına dönüşmeden, kimsenin verilerinin abuk subuk yerlerde paylaşılmadığı, hiç değilse verilerin kullanıldığı insanlardan bir izin alındığı şekilde ilerlesek her şey daha güzel olur gibi. Zaten Oxford etik grubu da durumu incelemiş ve etik olduğunu duyurmuş. Veriler inceleniyor ama verilerin kimden alındığı da tespit edilemiyorlarmış. Her ne kadar böyle açıklama yapsalar da her durumda bir Acaba? oluşuyor. Uzun lafın kısası lütfen durumu aşıyla ilgili olmadığını da birileri birilerine anlatsın. Fazilet.Senol@milliyet.com.tr twitter.com/SenolFazilet instagram.com/SenolFazilet