Antikçağlarda bilim üssü: İskenderiye Kütüphanesi
Dünyanın annesi Mısır’ın, antik çağlarda bilimin kalbi olarak kabul edilen İskenderiye kütüphanesi, M.Ö 300 yılarında Akdeniz’in güneydoğunda bir liman şehri olan İskenderiye’de kuruldu.
900 Bine Yakın El Yazması Eser Saklanıyordu
İlk kurulduğu dönemlerde tapınak olarak kullanılan bu yapı, Ptolemy sülalesi tarafından kütüphaneye dönüştürüldü. Matematikten astrolojiye kadar birçok bilim dalı üzerinde çalışmalara ev sahipliği yapan bu kütüphane, 900 bine yakın el yazması eser saklanıyordu. Ayrıca kütüphane, Matematik bilgini Öklides, tıp bilimci Herofilos, mekanik bilimci Arkhimedes, gök bilimci Eratosthenes, Batlamyus gibi isimlere ev sahipliği yapıyordu. Bir çok medeniyetlere ait el yazması eserlerde bu kütüphanede muhafaza ediliyordu.
Güzel ve Yetenekli Bilim İnsanı; Hypatia (MS 370-415)
Günler geçtikçe İskenderiye’de bilime verilen önem azalıyor, yerini siyasi ve dini olaylar alıyordu. Paganizm inancına mensup kimselerle Hristiyan inancına mensup kimseler arasında dini gerilimler gün geçtikçe artıyordu.
Aynı dönemde İskenderiye kütüphanesinde Astronomi üzerine çalışmalar yapan, matematikçi ve astronom Hypatia, MS 400 yıllarında siyasi ve dini olayların oluşturduğu kaosun arasında kaldı. Hypatia, dünyanın güneşin etrafındaki hareketlerini inceliyor, aynı zamanda İskenderiye kütüphanesinde ki dersliklerde ders veriyordu. Dönemdeki siyasi ve dini kaosun gittikçe artması dönemin provakatörleri tarafından hedefi İskenderiye kütüphanesine yöneltti. İlk kez yanma tehlikesine giren İskenderiye kütüphanesinde ki bazı el yazması eserler Hypatia tarafından kurtarıldı. Dönemin provakatörleri tarafından Hypatia ( M.S 370-415 ) İskenderiye kütüphanesin de öldürüldü.
İskenderiye Kütüphanesi'nin Yok Oluşu
Daha sonrasında Hristiyan piskopos tarafından verilen kararla İskenderiye kütüphanesi yakıldı ve 900 bine yakın el yazması eser yok edildi. İnsan eliyle yok edilmiş ilk olmayan ve son olmayacak bir kütüphane olarak tarihe geçmiştir.
(Ancak İskenderiye Kütüphanesinin yakılmasının üzerine farklı teoriler de mevcuttur.)
İskenderiye Kütüphanesinin Trajik Öyküsünün Anlatıldığı Bir Film "AGORA-2009"
2009 yılında vizyona giren senaristliğini ve yönetmenliğini üstlenen Alejandro Amenabar AGORA adlı filminde İskenderiye kütüphanesinin ve Hypatia’nın hayatını işlemiştir. Filmde Hypatia'yı Oscar ödüllü oyuncu Rachel Weisz canlandırıyor. Rol arkadaşları ise bir süre önce yaşama veda eden yönetmen Anthony Minghella'nın oğlu Max Minghella ile Oscar Isaac. Alenjandro Amenabar, tanrı, din ve bilim üçlemesi arasından gidip gelen bu film, dönemin siyasi olaylarını radikal biçimde işlenmiş ve İskenderiye kütüphanesinin yok oluşu anlatılmıştır.
