90'ların çocukları tamam da, Japonlar Barış Manço'yu neden bu kadar sevdi?

‘Yıl bin dokuz yüz…’den öte, ‘Yıl iki binler…’den ziyadeydi Barış Manço, belki de bu çok yönlülüğünden ötürü ona Molatik olunacak bir taraf bulabilir öğütleriyle büyüyen çocuklar… Üstelik sağcısı solcusu, inananı inanmayanı hepsi, herkesten bahsediyorum. Zira her çocuğun bir gün -feministler kızmayacaksa- ‘adam’ olacağının değil konuşulduğu, düşünüldüğü, hatta bunun üzerine herhangi bir çalışmanın da yapılamayacak olduğu yıllarda, çocuklarla ekrana çıktı Barış Manço. Ne bir başka sanatçı arkadaşı, ne de bir siyasi figür... Yalnızdı. Çocuklar, bir de Barış. Arkadaşımız eşekti, soframız Halil İbrahim, bayram sabahları erken kalktık, nane, limon kabuğu, tarçın ve zencefilin gripten koruduğunu, ‘Çok yaşa’ya ‘Sen de gör’ demenin saygı olduğunu, A’yı da eğlenerek öğrendik, bir köyde yaşayan ama ağaçları kağıt yapmak için kesen Nick the Chopper’a tepki göstererek İngilizceyi de… 90’ların çocuklarının bilgisayarları, tabletleri, 3D gözlükleri yoktu ama Barış Abi’leri vardı. İstisnasız her pazar sabahı anne babalar uyurken Barış Manço adam olacak çocuklar yetiştirmedi mi? Bu nedenle biraz da anne babalar borçlu ona. Ispanağı da sevdirdi, diş fırçalamayı da. Eşitliği de severdi üstelik. Sesi kötü olan çocuklara bile 10 puan verirdi. Paylaşmayı, paylaştırmayı öğrensinler diye. Abi olmak kolay iş değildi. Dünyaya açılmaya başladığımız yıllar filan değildi öyle… Üstelik ekranlarda az TV kanalı ve az İngilizce bilen insan vardı. Pedagog Barış Manço çocukları neresinden yakalayacağını biliyordu. Yetişkinleri de hümanistliği ile tavlamıştı diyelim. Sağcı da olsa solcu da olsa, bu adam bildiğimiz, bizim cümlelerimizle konuşan, -evet döneme göre uzun saçlarıyla farklı görünen ama sokaktan- bir adamdı. Biz öyle böyle seviyorduk da, Japonlar neyin peşindeydi sahi? Üstüne kitap yazılacak konudur bence bu. Aradaki detayları çok bilmemekle birlikte, çünkü ‘her hikayenin bir gizemi mutlaka vardır’dan yola çıkarak, bildiğimiz hikayeyle 7’den 77’ye ile başlıyor her şey… Dönemin yazarlarına ‘Okullardan coğrafya dersi kaldırılsın, Barış Manço’nun programları izlettirilsin’ yazdıran bu programda Barış Manço, dünyanın farklı noktalarını geziyor ve bu ülkelerin geleneklerinden, yiyeceklerine tüm detaylarını yaşatıyordu. Japonya’ya yolu düşen Barış Manço, 1991 yılında Türk-Japon dostluğunun 100’üncü yıl dönümünde 20 bin Japon tarafından izlendi. Bu konser nedendir bilinmez Japonya’da defalarca yayınlandı. İşte o ‘nedendir bilinmez’ noktasında Tosun Yusuf Mehmet Manço’nun Barış’ı devreye giriyor… Bambaşka bir kültürden, bambaşka bir söz söylese de, kullandığı dil evrenseldi. Sahi bir çiçek Japonca’ya ihtiyaç duyar mı yaşamak için? Ya da Fransızca, hangi çocuğun karnını doyurabilir ki? Ekranlar da, izlediklerimiz de teknolojiyle birlikte değişti. Zekayı bilemem ama yapay çizgi filmler ve etkileri de eskisi kadar sıcak değil. Ekran ayrılacağını ‘müsadenizle çocuklar’ diyerek şarkılaştıran ve böyle duyuran bir zihniyeti, günümüz çizgi filmlerinde bulabileceklerini sanmıyorum çocukların. Teknolojinin getirdiği ne varsa bir tür canavar gibi tüketiyoruz. Tükettikçe tüketiyor; Barış Abi’nin ‘tutumlu ol’, ‘paylaş’ öğütlerini unutup arkadaşımız eşeğin başını sevmek yerine, ona videolarda gülüyoruz. Yoksulu görüp bal kaymakla beslemeyen, gariplerin yırtık kıyafetleriyle alay edip ipek şalı kendine takan, yani sadece kendini düşünen her kim varsa onlara inat, gerek hümanist öğütlerin, gerek insan oluşun bir de Barış doğuşunla iyi ki bu dünyadan geçtin Tosun Yusuf Mehmet Manço…