Sokak diliyle ‘sanat’ tartışması

MÜJDE IŞIL - Nuri Bilge Ceylan’ın “Kuru Otlar Üstüne”sinin ve Zeki Demirkubuz’un “Hayat”ının vizyona girdiği 2023 için ne kadar bereketli bir sene oldu demiştik. Üstelik tek ortak nokta da bu değildi. İkisi de 3.5 saat süren filmlerinden önce fotoğraf sergileriyle bu sene sanatseverlerle buluşmuştu. Ama iki sinemacı arasında 2006’dan beri devam eden küslük ve “Üç Maymun”un senaryosunun çalıntı olduğu iddiaları zihinlerin bir köşesinde duruyordu hep. İkisi de yıllardır hiç konuşmadı. Ta ki Ceylan’ın “Kış Uykusu” kitabı çıkana dek… Ceylan kitaptaki 2014 tarihli güncesinde olayları ilk kez kendi penceresinden anlattı.

Demirkubuz’un “Yeraltı” filminde yer alan imalardan hareketle, “Üç Maymun” filmini onun senaryosundan çalarak yaptığı iddialarını “Tabii ki yok böyle bir şey” diyerek reddetti: “Belki de 2006 yılında (yani “Üç Maymun”dan iki yıl önce) çok da önemli olmayan bazı şeyler yüzünden kendisine birden soğuk davranmaya ve ardından -biraz üzülerek de olsa- görüşmemeye başladığım için intikam alıyordur kendince... Evet, aşağılanan ben oldum belki burada sonuçta ama aşağılık olan kesinlikle ben değilim.”

“Hayat”ın vizyonu devam ederken Zeki Demirkubuz, Habertürk kanalında Meseleler programında iddialara cevap verdi.

Sebebi para ödülü

2006’dan beri Ceylan’ın kendisiyle konuşmamasının temelinde o yıl Ceylan’ın “İklimler” ile yarıştığı Antalya Film Festivali’nde “Kader”in En İyi Film seçilmesi ve 300 bin TL’lik para ödülünü kazanmasının yattığını dile getirdi. Ödül töreninde bayılan Ceylan’ın tepkisini, en iyi film ödülünü başka bir sinemacı kazansaydı ona yönelteceğini iddia etti. Demirkubuz, adını zikretmeden Paul Grandsard’ın (Cannes’in seçici kurulunda yer alıyor) o yıl Antalya jürisinde bulunduğunu ve Ceylan’ın kendisine onun arkadaşı olduğunu özellikle söylediğini de ekledi.

‘YouTube’u açsın’

Hiç izlemediği “Üç Maymun”un senaryosu hakkında ise zaten çoğu kişinin onu bir Nuri Bilge Ceylan filmine benzetmediğini, kendisine yanıtını “Yeraltı” filminde açıkça verdiğini söyleyen Demirkubuz, iki olay üzerinde durdu. Antalya’daki basın toplantısında sinema yazarı Tunca Arslan’ın “Üç Maymun”un Yılmaz Güney’in “Baba”sını anımsattığını belirtmesi üzerine Ceylan’ın “Baba”yı izlemediğini söylemesine dikkat çekti ve “Baba filminin cd’sini ona ben verdim, izledi, üzerine konuştuk ama Antalya’daki basın toplantısında izlemediğini söyledi” dedi. Ve diğer açıklamasında da şu iddiasını dile getirdi: “2008’de “Kor” filmine başladık. “Üç Maymun”dan önceydi. 10 gün çektik, mekânlarla ilgili aksilikler oldu, bıraktık. Aradan yıllar geçti, 2014’te çekmeye karar verdim. “Kor” için Kültür Bakanlığı’na başvurdum, destek çıkmadı. Kurulda bulunan Ayşe Böhürler “Kor”u okuyup ‘Bu “Üç Maymun” demiş.”

Ceylan ve “Üç Maymun” konusunda son kez konuştuğunu, bir daha bu mevzulara girmeyeceğini belirten Demirkubuz, Ceylan konu hakkında konuşmaya devam ederse YouTube kanalı açıp her gün düzenli yayın yapacağını söyleyerek tartışmayı kendi cephesinde sonlandırdı ama Ceylan da sosyal medya hesabından “Ne söylerse söylesin cevap vermeyeyim diyordum ama bu üslup karşısında ne yazık ki bu artık mümkün değil. Kendine şimdiden bir YouTube kanalı açarsa iyi eder. Yakında...” paylaşımı yaparak bu tartışmanın devam edeceğinin sinyalini verdi.