Savaştan edebiyata sığınıyoruz

Yeni yayınlananlarda bu hafta savaşı konu eden iki kitap var. Sırrı Özbek, "Ah Struga!"da, zorbalığa karşı kendi olmanın, savaşa karşı barışın, güce karşı dayanışmanın önemini gösteren bir hikâye anlatırken, acıyla yoğrulmuş bir coğrafyanın da sesi oluyor. Balkan kenti Struga’da kendi hâlinde, gündelik olanın sıradanlığında geçen hayatlar, İkinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle bozulur. Havası, suyu ve doğası mutluluk saçan bu kentte artık düşman postallarının sesleri duyulmaktadır. Yunus ve ailesinin hayatı da yaşananlara paralel olarak bozulmaya başlar. En sonunda Yunus, yaşanan tüm bu zorbalığa dayanamayacağını hisseder ve özgürlük mücadelesi veren Partizanlara katılır. Böylece bu zamana kadar sadece aşk ve huzurla dolu olan hayatı birdenbire bir mücadeleye, var olma savaşına dönüşür.

Hacı Osman'ın "Vatansız"ı ise İkinci Dünya Savaşı’nın gölgesinde geçen buruk bir aşk ve ölüm hikâyesi... Hitler’i ve Avrupa’yı unutmak için karısı Lotte’yle birlikte Brezilya’ya kaçan Stefan Zweig, bu “geleceğin ülkesi”nde yeni bir hayata başlayabilecek midir gerçekten; yoksa “dünün dünyası”ndan hatıralar, birer birer hayata veda sebebine mi dönüşecektir? Hacı Orman, geniş çaplı bir okuma ve ayrıntılı bir arşiv çalışmasına yaslanarak kaleme aldığı “Vatansız”da, odağına Stefan ile Lotte arasında adım adım gelişen duygusal gerilimleri yerleştiriyor. Bunu yaparken de Stefan Zweig’ı farklı bir ışık altında göstermekle kalmıyor, bugüne kadarki Zweig anlatılarında hep ikinci planda bırakılan Lotte’yi bir karakter olarak yeniden yaratıyor.