Gariban da kazanır

MÜJDE IŞIL- Bizde küçük yatırımcı olarak adlandırılan ortalama gelirli insanların borsada değerlendirmeye çalıştıkları minimal birikimlere Wall Street dünyasında keriz/enayi parası deniyor. Çünkü para babalarının, siyasete yön verme gücüne sahip patronların hâkimiyetindeki borsada küçük yatırımcının dişinden tırnağından artırdığı minik paralar bir şekilde batıp büyük yatırımcının kazancına ekleniyor. Genel işleyiş bu şekilde ama arada tam tersine garibanların da kazandığı oluyor. Ben Mezrich’in 2021 tarihli “The Antisocial Network” adlı kitabından uyarlanan “Dumb Money/Keriz Parası” işte bu istisnayı ve gerçekten yaşanmış bir olayı anlatan, ilginç bir yapım.

Pandemi sürecinde Keith Gill tüm birikimini, düşüşteki video oyunu şirketi GameStop’un hisselerine yatırır. O da yetmez, çektiği videolarla az sayıdaki takipçisini de bu şirketin hissesini almaya teşvik eder. Birkaç takipçisi dışında kimsenin aldırış etmediği bu öngörü, Wall Street’teki dengeleri değiştirecektir.

GERÇEKTEN YAŞANDI

2021’de resmî soruşturmaya yol açan GameStop olayının perde arkasını anlatan “Keriz Parası”, Adam McKay’in 2015 yapımı ve yine bir kitap uyarlaması olan, 2007-2008’deki ekonomik krizi anlatan, Oscar’lı (En İyi Uyarlama Senaryo dalında) “The Big Short/Büyük Açık”ın yolundan gidiyor. Borsadan, ekonomik tabirlerden anlamayan, tek derdi maaşıyla ay sonunu getirebilmek olan insanlara rüyasında görse hayra yormayacağı miktarda paraların kaybını, kazancını vs. anlatmak kolay değil elbette. “Büyük Açık”ın bunu birbirinden ünlü oyuncularıyla, ekonomik tabirleri basitçe anlatma çabasıyla, dinamik kurgusuyla bir macera filmine dönüştürerek başardığını söylemek mümkün. “Lars and the Real Girl” ve “I, Tonya”dan tanıdığımız Craig Gillespie’nin yönettiği “Keriz Parası” ise daha az karmaşık bir olayın peşine düşüyor. Sadece zenginlerin, para babalarının dünyasında dolaşmıyor; onlarla orta ve alt gelir seviyesindeki insanların dünyasını çarpıştırıyor. Yani aslında zengin-fakir mücadelesini, zenginlerin mekânı borsada gösteriyor. Geri planda ise borsadaki katakulliler devam ediyor tabii ama bir nevi garibanların zaferini selamlıyor film. Aslında buna tam olarak zafer demek de zor. Sıradan yatırımcı için de kayıplar söz konusu ama nihayetinde profesyonel olmayan ortalama insan için kapalı görünen bir kapının açık olduğunu özetliyor. Bunu da “Büyük Açık”taki gibi mizahla ve hız kesmeyen kurgusuyla yapıyor. “Braveheart/Cesur Yürek” ve “Dawn of the Planet of the Apes/Maymunlar Cehennemi: Şafak Vakti”nden ikonik sahnelerle bu mücadele daha komik ve manidar hâle geliyor.

Hikayesi güçlü

Paul Dano ve Seth Rogen rol alsa da film, “Büyük Açık”ın aksine zengin oyuncu kadrosundan ziyade hikâyesinin gücüne güveniyor. Yani klasik zengin-fakir ayrımının duygusal etkisine… Finansal dünyaya uzak olanlar için bile yaşananların etkisi filmi ilgi çekici kılıyor.

VİZYONDA ÖNE ÇIKANLAR

“Retribution/Durdurulamaz”: 70’lik aksiyon yıldızı Liam Neeson yine adrenalin peşinde. Berlin’de yaşayan Amerikalı iş insanı Matt Turner, bir sabah çocuklarını okula götürürken gizemli bir telefon alır. Koltuğunun altında bir bomba vardır ve belirli birtakım görevleri hızlıca yerine getirmezse patlayacaktır. Arabanın içinde mahsur kalan Matt, zamana karşı yarışta yabancıların giderek daha tehlikeli hâle gelen talimatlarını takip etmek zorundadır. “Durdurulamaz”, İspanyol yapımı “El desconocido”nun Alman ve Güney Kore versiyonlarından sonraki üçüncü yeniden çevrimi. Film, 20 yıl önce çektiği “Kontroll” ile sinemaya parlak bir giriş yapan Macar kökenli yönetmen Nimród Antal imzalı.

“Güven Bana”: Anneleri öldükten sonra yatalak babalarına bakmak zorunda kalan iki kardeşin, dedelerinden kalan miras haklarının peşine düşmeleri sebebiyle başlarından geçen komik olayları anlatan filmde Cihangir Ceyhan, Ufuk Bayraktar, Erdal Özyağcılar, Pelin Karahan ve Zihni Göktay rol alıyor. Aynı zamanda rahmetli Köksal Engür’ün de son filmi. “Çalgı Çengi” ve “Düğün Dernek” serilerinde imzalı olan Selçuk Aydemir, “Güven Bana” senaristi ve yönetmeni.

“Zübeyde, Analar ve Oğullar”: Film, Zübeyde Hanım’ın oğlu Mustafa Kemal ile yaşadığı çatışmaları, onun uğruna verdiği mücadeleyi, dirayeti ve cesareti anlatıyor. Aslıhan Güner, Zübeyde Hanım’ı canlandırırken Alican Yücesoy da “Son Osmanlı Yandım Ali”den yıllar sonra yeniden Atatürk rolünde perdeye geliyor.