Ebru Sanatı Nedir, Nasıl Yapılır? Ebru Sanatının Tarihçesi

Ebru sanatı yoğunlaştırılmış sıvının üzerinde topraktan yapılan boyalarla işlenen bir sanattır.

Ebru Nedir?

Ebru sanatı Osmanlıdan günümüze kadar gelen, su ve boya kullanılarak yapılan bir kâğıt sanatıdır. Ebru sanatında kişinin hayal gücü ön plandadır. Ebru sanatı eski dönemde pek çok kitap kapağını süslemek için icra edilmiş bir sanattır ve pek çok kişi geçimini bu sanattan sağlamıştır ancak günümüzde ebru sanatı sadece hobi olarak yapılmaktadır.

Ebru Sanatının Tarihçesi

Ebu sanatının tarihiyle ilgili kesin bir bilgi söz konusu olmamakla beraber 13. ve 14. yy'da Türkistan, Semerkant gibi bölgelerde ebru sanatının yapıldığı kaynaklara rastlanılmıştır. Tam olarak tarihi tespit edilmiş en eski ebru sanatı Topkapı sarayında sergilenen ve 1447 yılına ait bir eserdir.

Ebru sanatı çıkış noktası Orta Asya olarak bilinmektedir. Orta Asya’dan çıkıp Batıya doğru yayılmıştır. Ebru sanatı Osmanlı döneminde resmi yazışmalarda da kullanılmıştır. Osmanlı döneminde bilinen en eski ebru sanatkârı Şebek Mehmet Efendi olarak kayıtlara geçmiştir.

Ebruda Kullanılan Malzemeler Nelerdir?

Ebru kitre ile yoğun hale getirilen suyun üzerine çeşitli boyalar kullanarak yapılmakta ve bu desenler özel bir kağıda aktarılmaktadır. Ebru sanatını yapmadan önce bir ön hazırlık aşaması gerekmektedir. Kişinin hayal gücünü renklerle ve desenle kolayca yansıtan ebru sanatı ebruyu yapan kişiyi stresten uzaklaştırmaktadır. Ebru sanatında kullanılan malzemelere sırasıyla değinmek gerekirse bunlardan ilki;

Bu sanat için özel olan bir kâğıttır. Bu kâğıt elle yapılmaktadır ve emici özelliği fazladır. Ebruda kullanılan su kitre ile yoğunlaştırılarak kullanılmaktadır. Ebru boyası diğer boyalardan farklıdır. Toprak boya olarak adlandırılan bu boyalar macun kıvamına getirilerek kullanılmaktadır.

Bu sanatta kullanılan bir başka malzeme olan öd ise büyük baş hayvanların safra kesesinden üretilmekte ve resim malzemeleri satan yerlerden temin edilebilmektedir. Ebru suyunun yoğunluğunu sağlamaya yardımcı olan kitre ise bu sanatta kullanılan başka bir malzemedir.

Ebru sanatı için önemli olan bir başka malzeme ise ebru suyunun içerisine konulduğu teknedir. Tekne suya dayanıklı pek çok malzemeden yapılabilmektedir. Ebru sanatında kullanılan fırçalar ise at kılından yapılmış olan fırçalardır.

Ebru Nasıl Yapılır?

Ebru yapmak için öncelikle tekneye kitre ile yoğunlaştırılmış su eklenir ve istenen kıvam yakalanır daha sonrasında teknede hazırlanan sıvı tülbentten süzülerek temizlenir.

Ebru yapımının sonraki aşamasında toprak boyalar ezilerek macun kıvamına getirilir ve boyaya öd eklenerek bu karışım 15 gün dinlenmeye bırakılır.

Boya yeteri kadar bekletildikten sonra sulandırılarak uygulanmaya hazır hale getirilir ve Kitreli su tekneye boca edilir.

Boya istenilen şekilde uygulanır ve özel kağıt tekneye koyularak çizilen şeklin kağıda aktarılması sağlanır ve böylelikle ebru sona ermiş olur.