Bir Osmanlı bilim kurgusu

İlk olarak 1913’te basılan ve edebiyatımızın ilk ütopyalarından biri kabul edilen “Rüyada Terakki ve Medeniyet-i İslamiyeyi Rüyet” günümüz Türkçesi ve açıklamalı orijinal metniyle Can Yayınları tarafından yayımlandı. Bu ilgi çekici kitabın yazarı Molla Davutzade Mustafa Nazım Erzurumi...

Yazar hakkında çok az bilgi bulunuyor. 19. yüzyıl sonuyla 20. yüzyılın ilk yıllarında yaşadığı bilinen Mustafa Nazım, Babıâli Caddesi civarında Osmanlı Âsâr-ı Vatan Fabrikası’nı kurmuş. Bu fabrikada çeşit boyalar üretmiş, Avrupa’dan ithal edilen ürünlerin Türkiye’de de üretilmesi için çalışmalar yapmış. On dört yıl boyunca kendini laboratuvarına kapatıp teknolojik icatlar üzerine kafa yoran Mustafa Nazım’ın edebiyatın ilk ütopik örneklerinden olan eserleri ise ilgi çekici.

Yazarın büyülü dünyasına davet eden “Rüyada Terakki ve Medeniyet-i İslamiyeyi Rüyet”, o tarihteki ütopya ve bilimkurgu anlayışına dair önemli ayrıntılar veren bir çalışma.

Cennet gibi İstanbul

Dönemin bilim kurguya bakışını ve algılayışını aktaran ipuçlarına sahip kitabı Engin Kılıç yayına hazırladı. Yazar kitapta anlatıcı olarak karşımıza çıkıyor. Balkan Savaşları’nın etkisi altında bir uykuya dalıyor ve rüya görmeye başlıyor. Kitap bu rüya ekseninde şekillenerek yüzyıllar sonrasında köprülerle, fabrikalarla, geniş bulvarlarla ve dev binalarla dolmuş, on milyon nüfuslu bir İstanbul’da herkesin sadece daha verimli olmaya çalıştığı, tembelliğin, olumsuz düşüncelerin tamamen ortadan kalktığı bir cennet hayali kuruyor.