İşte Antalya'daki tarihi zirveden çıkan sonuç! Rusya ve Ukrayna'dan flaş açıklamalar
10.03.2022 - 09:52 | Son Güncellenme:
Mehmet ÇINAR/ANTALYA (DHA)-
Savaşın başlamasından bu yana Ukrayna ile Rusya arasındaki en üst düzey görüşme bugün Antalya'da gerçekleştirildi. Türkiye'nin arabuluculuğu ile düzenlenen Rusya-Ukrayna-Türkiye üçlü dışişleri bakanları toplantısı sona erdi. Görüşme sonrası ilk açıklamalar peş peşe geldi.
DİDEM ÖZEL TÜMER / MİLLİYET
Türkiye, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırıları başladığından bu yana en üst düzey görüşmeye ev sahipliği yaptı.
Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmaların durması ve kalıcı barış için çaba sarf etmeyi sürdüren Türkiye, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'yı ilk kez Antalya'da bir araya getirdi. Türkiye'nin arabuluculuğu ile düzenlenen tarihi zirve sona erdi.
GÖRÜŞME SONRASI İLK AÇIKLAMALAR
KULEBA: LAVROV'UN TALEPLERİ TESLİMİYET LİSTESİ GİBİ
Görüşme sonrası konuşan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, "Görüşme hem kolay hem de zor geçti. Ben buraya insani bir amaçla geldim. Bu toplantıdan çıkarken insani koridorların açılmasını hedefliyordum. Ne yazık ki Bakan Lavrov bununla ilgili karar alacak durumda değildi. Anlaşılan o ki başka karar alıcılar var. Ben tekrar görüşmeye hazırım." dedi.
Kuleba açıklamalarını şöyle sürdürdü:
"24 saatlik bir ateşkesi dile getirdik. En acil insani durumları ele alabilmek amaçlanıyordu. Bu konuda ilerleme kat edemedik. Topraklarımızın Rusya'nın işgalinden kurtarılması için çabalarıma devam edeceğim. Çavuşoğlu bizim için çok önemli bir arabuluculuk yaptı. Benim görevim insani koridor oluşturmaktı. Biz şu an savaşı durduramayız çünkü Ukrayna bu saldırıyı yapmadı. Biz şu an savunuyoruz. Lavrov'un talepleri teslimiyet listesi gibi .Çabalarımızı sürdüreceğiz. Ülkedeki insani sorunların çözülmesi için çabalarımız sürecek. Eğer çözüm söz konusu olacaksa bu formatta görüşmeleri tekrar yapabiliriz. Ukrayna'daki savaşın bitirilmesi için ben bu görüşmelere devam edeceğim, sivillerin acısına son vermek için devam edeceğim.
Müzakereler 1.5 saat devam etti. Sayın Çavuşoğlu gerçekten çok önemli bir arabuluculukta bulundu. 2 tarafı da konuşturmaya çalıştı. Ben buraya kendi vazifelerimle geldim. Görevim insani koridor oluşturmaktır. Mariupol en zor durumdaki kentimiz.
Lavrov'un Rusya'da yetkili kişilerle insani koridor hakkında bir çözüm bulabileceğini umuyorum. Rusya'nın bizim çocuklarımızı düşünerek, ilaçlara ihtiyaçları olduğunu düşünerek 24 saatlik insani koridorun açılması için bir adım atacaklarını düşünüyorum. Biz şuan savaşı durduramayız çünkü Ukrayna sadece savunmada, savaşı biz başlatmadık.
Bugün yapmak istediğim son şey, umudu yok etmek. Rus ordusunun ülkemizde öldürdüğü birçok kişi var. Bakan Lavrov ile bunu paylaştım. Rus ordusu girmeden önce nükleer santrallerimiz çalışıyordu. Hiçbir sıkıntı yaşamıyorduk. Daha önce santrallerde hiçbir kural ihlali de yaşanmadı. Rus ordusunun yapabileceği en güzel şey çekilmesidir, nükleer santrallerden uzaklaşmasıdır."
LAVROV: ZELENSKİY BİZİ ANLAMAYA BAŞLADI
Zirveyle ilgili ilk açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, "Herhangi bir şekilde gerçek müzakere yolunun başka bir yere sapmamasını istiyoruz. Bugünkü görüşmelerin sonucunda şu anlaşıldı. Müzakerelerin yerini alabilecek hiçbir şey yok." dedi.
"Çözüme yönelik her girişimi destekliyoruz." diyen Lavrov, "Türk arkadaşlarımızın inisiyatifiyle insani konuları ele aldık. Sivillerimizin zarar görmemesi için hangi tedbirleri almamaz gerekiyor bunu konuştuk. Siviller kalkan olarak kullanılıyor. Rusya tarafının insani koridor açılması önerisini tekrarladık. Güzergahlar durumu kontrol edenler tarafından belirleniyor. En güvenli güzergahları seçiyoruz. Son müzakerelerde Rus tarafı kendi münazaralarını ayrıntılı bir şekilde sundu. Tüm tarafların, AB’nin görüşlerinin de ele alınarak Ukrayna krizinin çözüme kavuşturulmasını istiyoruz. Zelenskiy bizi anlamaya başladı, bunu iyi karşılıyoruz." ifadelerini kullandı.
Lavrov açıklamalarını şöyle sürdürdü:
Eğer özel askeri operasyon nasıl yürüyor diye soruyorsanız bunun değerlendirmesini bizim Savunma Bakanımız ve Devlet Başkanımız vermektedir. Bunun plana uygun olduğu belirtilmiştir. Yurt dışından gelen silahlar konusunun ise çok tehlikeli olduğunu düşünüyoruz. Ukrayna'ya binlerce öldürücü silahlar, seyir füzesi aktardıklarını görüyoruz. Başka ülkelere saldırı hazırlığımız yok ancak yeter ki onlar bize saldırmasınlar. Ukrayna ile alakalı egemenlik konuları Belarus'taki müzakerelerde tartışılacak.
Rusya sınırı yakınında biyolojik çalışmalar yapılıyor. Yasaklanmış bir faaliyetle uğraştıkları açık. AB de aynı şekilde. ABD askerlerinin Ukrayna'da böyle bir şey yapmadığını söyledi. BM yetkilileri de bilgiye sahip olmadıklarını söylediler, bu da bizi şaşırtmıyor. ABD'li askeri yetkililer bunu çok gizli şekilde yürüttüler. Laboratuvarlarda böyle şeyler yaptıklarını biliyoruz. Ukrayna'ya kim silah sokuyorsa, bu hareketlerinin sonuçları olacaktır, bunun sorumluluğunu taşımaktadırlar.
Ukrayna'yı anti Rus haline getirmeye çalışan Batı'dır. 2000'li yıllardan itibaren Ukraynalılardan karar vermelerini istediler. Ya bizimle ya bize karşısın dediler. Nasıl bir ahlak anlayışı bu? Batı yanlısı bir aday olduğunda son dönemde olduğu gibi, 2009'da olmuştu, Ukrayna anayasasına karşı gelerek, Ukrayna Anayasa Mahkemesi'nin 3. tur oylamayı kabul etmesini sağladılar. O zaman hiç kimse hiç kimseyi tehdit etmedi. Ukrayna'yı adım adım Batı yanlısı, deneysel bir enstrüman haline getirdiler. NATO, Ukrayna'nın tamamen özgür olmasını istedi. İstediği bloğu seçmesi için. Askeri üsler konusu gündeme geldi, silahlarla tehdit, bir de şimdi biyolojik laboratuvarlar ortaya çıktı. Biz kesinlikle Ukrayna'daki tutumumuzu herhangi bir şekilde aklamak, anlatmak zorunda değiliz. NATO'lu ya da NATO'suz Ukrayna'nın silahlandırılmasını kabullenemeyiz. Biz Ukrayna'da Neo Nazi devlet eğiliminin böyle devam etmesine izin veremezdik.
PUTİN, ZELENSKİY İLE GÖRÜŞEBİLİR
Biz her zaman görüşmekten yanayız ama burada katmadeğer olmalı. Ukrayna liderleri sadece görüşmek için görüşmeyi tercih ediyor. Burada amaçları net değil, elle tutulur karar alıyor gibi yapmak. Minsk anlaşmaları sürerken Zelenski 'Haydi bir daha buluşalım' dedi. Kendisine kararların uygulanmadığını hatırlattık, onlar 'Yine buluşalım dediler, Paris anlaşmasını uygulayacağız dediler. Böyle sorunun özünü değiştirip dış etkileri konuşmak usulü ile normandiye formatının genişletilmesini istediler. İngiltere, Türkiye katılsın dediler. Başkan Putin reddetmiyor, Zelenskiy ile buluşabilir. ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Önerilerimiz Ukrayna tarafına ulaştı, spesifik yanıt vermeye söz verdiler.
Ukrayna ile ilgili alınacak kararlarda bizim de görüşümüzün dikkatinin alınmasını istedik. Ukrayna'nın bağımsız bir ülke olmasını istiyoruz. Yeni bir Nazi hükümetinin yönetiminde bir tehdit oluşturmasını istemiyoruz. Ortodoks kilisesinin de faaliyet göstermesini istiyoruz. Durumu sonuna kadar diplomatik yollarla çözme arzusundayız. Pentagon'un Ukrayna topraklarında onlarca askeri biyolojik laboratuvar oluşturduğu iddiaları bizi endişeye düşürüyor. Bu konudaki sorulara cevap istiyoruz. Batı’nın Ukrayna’dan istediği tek şey sürekli bu ülkenin Rusya’ya karşı çalışmasıydı. Yaptırımlar konusunu öyle bir çözeceğiz ki Batılılara asla bağımlı olmayacağız. Öyle tedbirler alacağız ki benzer duruma bir daha düşmeyeceğiz.
NÜKLEER SAVAŞ OLMASINI İSTEMİYORUM
Biz davet eden ülkelere minnettarlığımızı iletiyoruz. Destek vermek isteyenlere minnettarız. Çıkarların dengeli olmasını istiyoruz. Nükleer bir savaş olmasını istemiyorum, olacağına da inanmıyorum.
BAKAN ÇAVUŞOĞLU: ZELENSKİY VE PUTİN SICAK BAKIYOR
Antalya'daki Rusya-Ukrayna barış zirvesinin ardından açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Ukrayna'da akan gözyaşının durdurulması için çaba sarf ediyoruz. Sorunların diplomasi yoluyla çözülmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu tür savaşların galibinin olmayacağının bilincindeyiz. Kaybedenin en başta masum siviller olduğunu vurguluyoruz. Bundan bölge ülkeleri başta olmak üzere herkes zarar gördü ve görür" dedi.
'DİPLOMASİ YOLUYLA ÇÖZÜM İÇİN ÇABA SARF ETTİK'
Her iki tarafla da yoğun temas içerisinde olduklarını söyleyen Çavuşoğlu, “Rusya'nın saldırısı başladıktan sonra sorunların diplomasi yoluyla çözüme kavuşması için çabalarımızı devam ettirdik. Her iki tarafla yoğun temaslarımız oldu. Cumhurbaşkanımız, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Başkanı Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Ben de mevkidaşlarım ile çok defa görüşme gerçekleştirdim. Tarafların ülkemizde bir araya gelmesi için davette bulunduk. Her iki tarafında kabul etmesiyle bugün bu toplantıyı Antalya'da gerçekleştirdik" diye konuştu.
'İKİ TARAF DA TOPLANTININ TÜRKİYE'DE OLMASINI İSTEDİ'
Bu toplantının Antalya Diplomasi Forumu marjında gerçekleşmesinin anlamlı olduğunu anlatan Bakan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“İki taraf da Türkiye'nin toplantıda bulunmasını özellikle istedi. Bugün bu görüşmede Türkiye'nin ulusal pozisyonunu saklı tutmakla birlikte, iki tarafın da talebiyle kolaylaştırıcı rol üstlendik. Özellikle insani boyutun önceliğine dikkat çektik. Her gün yıkım artıyor, gözyaşı, akan kan artıyor. Savaşın ortasında kalan sivillerin de bir an önce kurtarılması gerektiğinin altını çizdik. Bunun için sürdürülebilir ateşkese gerek var. Sürdürülebilir ateşkes tesis edilene kadar insani ateşkesin sahada da işlemesi gerekiyor. Özellikle insani koridorların hiçbir engelle karşılaşmadan açık tutulması gerektiğini vurguladık. Sahada durumların farklı olduğunu vatandaşlarımızı tahliye ederken yaşadık. Toplantıda Mariupol'dan bir insani koridor açılması gerektiğini vurguladık."
'BİR GÖRÜŞMEDE MUCİZE BEKLENMEMELİ'
Bu toplantının çatışmaların başlamasından sonra dışişleri bakanları düzeyinde ilk buluşma özelliğinini taşıdığını kaydeden Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, toplantıdan elbette bir mucize beklenmemesi gerektiğini söyledi. Çavuşoğlu, “Elbette bir görüşmede mucizeler beklenmemelidir. Siyasi seviyedeki bu toplantı önemli bir başlangıçtır. Bu toplantının liderler düzeyinde gerçekleşmesi de gündeme geldi. Ukrayna tarafı Zelensky'nin böyle bir toplantıya hazır olduğunu, Lavrov da Putin'in prensip olarak buna karşı olmadığını söyledi" diye konuştu.
'TOPLANTIDA GERGİNLİK OLMADI'
Belarus'ta da devam eden heyetler arasındaki görüşmenin başlaması için teşvikte bulunduklarını söyleyen Bakan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ukrayna tarafı bu toplantıların Türkiye'de gerçekleşmesini istedi. Bu süreci desteklemeye devam edeceğiz. Amacımız bölgesel barış ve istikrarın tekrar sağlanmasıdır. Bu iki ülke ve bölge halkalarının menfaatini gözeten yegane seçenektir. Bu görüşme kolay bir ortamda gerçekleşmedi. Bir tarafta savaş ve çatışmalar devam ediyor. Bu şartlarda bu toplantı gerçekleşti. Tüm zorluklara rağmen medeni bir toplantı oldu. Elbette taraflar kendi pozisyonunu ve düşüncelerini savundu. Herhangi bir gerginliğe yol açan, ses tonunu yükselten bir görüşme olmadı. İki heyette de Belarus'ta gerçekleşen toplantıda yer alan iki arkadaşımız da vardı. İlk defa yapılan bir toplantıda bütün taleplerin karşılanması benim de böyle bir beklentim yoktu. Bazı kararların liderler düzeyinde alınması gerekiyor."
'TÜM SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİNİ KİMSE BEKLEMİYORDU'
Bu toplantının devam etmesini ve ev sahipliği yapmayı istediklerini belirten Çavuşoğlu, “Önümüzdeki süreçte Belarus'ta gerçekleştirilecek görüşmeler neticesinde karar veririz diye toplantıyı kapattık. Bu toplantıdan tüm sorunların çözülmesini kimse beklemiyordu. Böyle bir başlangıcın da yapılması gerekiyordu. Bundan sonra temaslar devam ederse, güven artırıcı adımlarla beraber bir neticeye varılacağına inanıyoruz. Tarafların siyasi olarak bir araya gelmesi ve bundan sonra liderler düzeyindeki bir görüşmeye de prensip olarak karşı olmamaları gelecekte bu tür üst düzeyde toplantıların gerçekleşebileceği yönündeki umudumuzu artırdı" diye konuştu.
'BARIŞ ANLAŞMASI MASADA'
Rusya ile Ukrayna arasında tarafsızlık dahil birçok müzakere edilen konu olduğunu söyleyen Bakan Çavuşoğlu, “Kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanması da masada. Böyle bir durumda Ukrayna'nın bazı ülkelerin garantör olarak burada olmasını istediğini biliyoruz. Bunlardan bir tanesi de Türkiye'dir. Bugün ikili yaptığımız görüşmede de mevkidaşım bunu teyit etmiştir" dedi.
SAVAŞ SONRASI İLK TEMAS
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba savaşın başladığı günden beri ilk defa temas kurdu.
ZİRVEDEN İLK FOTOĞRAFLAR
Dünyanın izlediği görüşmeye ilişkin fotoğraflar da yayınlandı.
ÇAVUŞOĞLU'NDAN ZİRVE ÖNCE GÖRÜŞMELER
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile toplantı öncesi bir görüşme gerçekleştirdi.
ÇAVUŞOĞLU: CİDDİ BİR GÜVEN ARTIRICI ADIM
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, tüm dünyanın gözünü çevirdiği Antalya Diplomasi Forumu (ADF) marjında gerçekleşecek Türkiye-Rusya-Ukrayna Dışişleri Bakanları üçlü toplantısından önce Milliyet'in sorularını yanıtladı. Çavuşoğlu, "Bu görüşmeyi bizden bağımsız olarak kabul etmeleri bile, her iki tarafın da üst düzeyde bu ciddi sorunu konuşmaya hazır olduğunun göstergesidir. Bu aslında ciddi bir güven artırıcı adım. Biz tabii ki bu ve sonraki toplantılardan ateşkese ve kalıcı bir barışa giden neticelerin alınmasını arzu ederiz" dedi. Çavuşoğlu, dünyadaki her üç dışişleri bakanından birinin katılacağı ADF'nin kalıpların ve konuşma notlarının dışına çıkılmasını teşvik ettiğini belirterek, ezberleri bozduğunu söyledi.
Dışişleri Bakanı @MevlutCavusoglu geçen yıl olduğu gibi bu yıl da #ADF2022’de ‘kravatsız diplomasi’ vurgusu yapıyor. Tarihi üçlü görüşme öncesi yapılan ikili görüşmelerde de kravatlar çıkarılmış… pic.twitter.com/COlzVhyW3s
— Didem Özel Tümer (@didemozeltumer) March 10, 2022
ZİRVE ÖNCESİ SIKI ÖNLEMLER
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sona erdirilmesi için Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba'nın katılımıyla yapılacak 3'lü barış zirvesi için 2 ülke bakanı ve heyetleri dün gece Antalya'ya geldi. Zirveyi takip edecek yerli ve yabancı 334 gazeteci, sabahın erken saatlerinde sıkı güvenlik önlemleri altında salona alındı.
Tüm dünyanın merakla beklediği Antalya'daki 3'lü zirve; Serik ilçesine bağlı Belek turizm merkezindeki 5 yıldızlı Regnum Carya Hotel'de yapıldı. Zirve için iki ülke bakanı ve heyetleri dün gece Antalya'ya geldi. Önce Rus, bir saat sonra da Ukraynalı heyet havalimanına indi. Rus heyet, toplantının yapılacağı Regnum Carya'da konakladı. Ukraynalı heyet ise hemen yakındaki başka bir otelde kalmayı tercih etti.
