SODİMER: Sorular yapay zekâyla dağıtılmalı

ÖNDER YILMAZ Ankara - ÖSYM’ye güvenin tekrar sağlanması için merkezin yapısı ve işleyişinde ciddi değişiklikler yapılması gerektiği savunulan raporda, belirli kriterler doğrultusunda el değmeden soru hazırlayan yazılımların devreye sokulması önerildi.

Üç kriter var

SODİMER Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan ve Dr. Tuğba Yulet Yılmaz tarafından hazırlanan raporda, iptal edilen sınava ilişkin tarihsel sürece değinilirken, “Öncelikle, bir ölçme aracında bulunması gereken üç özellik vardır: Güvenirlik, geçerlik ve kullanışlılık” vurgusu yapılarak 2022 KPSS’nin, bir sınavın en önemli özelliklerinden olan güvenirliğini ve geçerliğini kaybettiği kaydedildi.

Raporda, yaşanan olayın ÖSYM’ye tepki doğmasına, toplumun kuruma duyduğu güvenin sarsılmasına neden olduğu kaydedildi. Güvenin tekrar sağlanması için merkezin yapısında, sisteminde ve işleyişinde ciddi değişikliklerin yapılması, liyakat esaslı yeni atamaların olması gerektiği belirtilen raporda, ÖSYM’nin güvenlik sistemlerini gözden geçirmesi gerekliliğine işaret edilerek, şu önerilerde bulunuldu:

“Sınav güvenliği kurallarının tartışmasız uygulanması gerekmekte. İnsandan bağımsız olarak belirli kriterler doğrultusunda el değmeden soru hazırlayan yazılımların devreye sokulması, soru havuzundan otomatik olarak soru çekme sistemlerin hayata geçirilmesi, bilgi işleyebilme, yorum, planlama ve kontrol aktivitelerini gerçekleştirip karar verebilme kapasitesi olan yapay zekâlar yoluyla soruların dağıtılması, sınav süreçlerinin otomasyonu, e-imza ile çalışılması, kriptolu bilgi transferlerinin sağlanması gerekmektedir.”

Mülakat da tartışmalara sebep oluyor

Raporda, 2016 yılında sürece dâhil edilen ve KPSS’nin son aşaması olan mülakatın da tartışmaları beraberinde getirdiğine vurgu yapılarak, “KPSS’de yüksek puan almasına rağmen elenen mülakat mağdurları neden elendiklerine dair cevaplar aramaktalar. Mülakatların kimler tarafından yapıldığı ve hangi amaca hizmet ettiği çeşitli tartışmaları beraberinde getirirken, sözlü sınavların sübjektif olması da mülakatların kaldırılması yönünde adımların atılmasını ve yeni bir sistemin kurulmasını gerekmektedir. Ülke genelinde yapılan sınavların ve kurumların yeniden güven inşa edebilmesi için sınav sistemlerinin tamamen dönüşüm geçirmesi, sadece sınavlara endeksli yapının değiştirilmesi, gençlerin çok yönlü bilgi ve becerilerinin de ölçüt olarak değerlendirilmesi gerekmektedir” denildi.