‘Koruyucu aile’de yeni model geliyor

Önder Yılmaz - Çocukların sıcak aile ortamında yaşamaları için "koruyucu aile" uygulamasına büyük önem veren Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, "Acil Koruyucu Aile Sistemi (AKAS)" modelini de hayata geçirmeye hazırlanıyor.

Bakanlıkça hazırlanarak, TBMM'de milletvekillerine dağıtılan bilgi notunda, çocuk hizmetlerinde aile odaklı yaklaşıma öncelik verildiği belirtildi. 2002'den bu yana, aile odaklı hizmetlerden yararlanan çocuk oranının yüzde 39'dan, yüzde 91'e çıkarıldığı kaydedildi. Bakanlık, özel gereksinim ihtiyacı bulunan çocuklara ve spesifik durumlara yönelik profesyonel bakım sağlanmasını öngören "Acil Koruyucu Aile Sistemi" üzerinde de çalışıyor.

138 BİN 530 ÇOCUK

Acil korunması gereken çocukları da kapsayacak bu sistemde, "anne-baba ve koruyucu aile eğitimlerini" almış profesyonel kişi ve aileler bakımı üstlenecek. Cumhurbaşkanlığı'nca ilan edildiği şekilde her 30 Haziran'da "Koruyucu Aile Günü" kutlamaları yapacak olan Bakanlık, Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) hizmetlerinden 138 bin 530 çocuk yararlandırdı. Okul Destek Projesi ile 23 bin 760 ortaokul ve lise çocuğu, kültürel, sanatsal, sportif ve akademik yönden desteklendi. Koruyucu aile yanındaki çocuk sayısı 8 bin 284'e ulaştı. Evlat edindirme hizmetleri kapsamında bugüne kadar toplam 18 bin 269 çocuk evlat edindirilerek sıcak aile ortamına kavuşturuldu.

Bilgi notunda bakanlığın 2022 yılına yönelik diğer hedefleri; "Türkiye Çocuk Profili Araştırması yapılacak, Gündüzlü Çocuk Hizmet Merkezleri oluşturulacak, Çocuk Haklarının Desteklenmesi Projesi yürütülecek, Çocuk Hizmetlerindeki İyi Uygulamalar Raporu hazırlanacak, Karar Destek Mekanizmaları güçlendirilecek" şeklinde açıkladı. Çocuklara yönelik "2. Otizm Eylem Planı"nı da hayata geçirecek Bakanlık, bu çerçevede 18 ay-6 yaş arası taramalarını başlattı. Bakanlık bilgi notunda şunlar kaydedildi:

Yurt ve Yuva ile Çocuk Evleri Sitelerinde toplam 13 bin 299 çocuk kalıyor. Çocuk Evleri ile Çocuk Evleri Sitelerinde koruma ve bakım altında bulunan çocuklar için "Çocuk Destek, Gelişim ve Eğitim Programı" tasarlandı. İhtisaslaştırılan Çocuk Destek Merkezlerinde Anka Çocuk Destek Programı ile çocuklara sosyal rehabilitasyon hizmeti sunuluyor. Sportif yetenek taramasından geçirilerek en uygun spor alanlarına yönlendiriliyor.

2021 yılında 18 çocuk LGS'de yüzde 15 dilime girdi, 241'i bir üniversiteye yerleşti. Koruma ve bakım altındaki çocuklar arasında 14 milli sporcu ve 2 bin 394 lisanslı sporcu çocuk bulunuyor.

DİLENDİRİLEN ÇOCUKLAR

Çocuklara rehberlik desteği sağlanıyor. Rol model olan kişilerle buluşturulup, Diyanet İşleri Başkanlığı işbirliğinde değerler eğitimi veriliyor.

Eğitimine devam eden çocukların koruma kararları uzatılıyor. Sosyal ve ekonomik destek veriliyor. Barınma ve evlenme yardımı yapılıyor.

2021 yılında kamu kurum ve kuruluşlarına bin 521 devlet korumasında yetişmiş genç yerleştirildi. Kamuda istihdamı sağlanan genç sayısı 56 bin 726'ya ulaştı. Özel sektör istihdam teşviki uygulamasıyla bugüne kadar 6 bin gencin özel sektörde istihdamı desteklendi.

Sokakta çalıştırılan ve dilendirilen 28 bin 171 çocuğa yönelik önlem alındı. Çocuklar Güvende Programı ile riskle karşılaşmış çocuklara yönelik 81 bine yakın izleme değerlendirme yapıldı.

Yetim ve öksüz çocuklardan yaklaşık 79 bini doğrudan Aile Bakanlığının sosyal hizmet ve sosyal yardımlarından yararlandı.

Çocukların karar alma mekanizmalarına katılımında iyi uygulama olarak gösterilen İl Çocuk Hakları Komitelerine bugüne kadar 81 ilde 29 bini aşkın çocuk üye oldu. 880 engelli çocuk komitede yer aldı.

ZARARLI YAYINLAR  İÇİN İHBAR HATTI

Bakanlık bilgi notunda yayınlarla ilgili şu ifadeler yer aldı: Çocuklara uygun içerikli 472 kitap seçilerek önerildi. Vatandaşlar için çocuklara yönelik zararlı yayınları bildirecekleri ihbar hattı oluşturuldu. Küçükleri Müzır Neşriyattan Koruma Kurulu 24 kitabın küçükler için zararlı olduğuna karar verdi. Müstehcenlik suçu ile ilgili 6 bin 653 adli bilirkişi raporu hazırlandı ve adli makamlara gönderildi. Çocuk dostu yayınların desteklenmesi için sistem oluşturulacak. Oyun ve oyuncaklarla ilgili Türk kültür yapısına uygun değerlendirme sistemi kurulacak.

KENDİLERİNİN DE ÇOCUKLARI VAR

Türkiye’de ekonomik nedenlerden dolayı Sosyal Ekonomik Destek ile çocukları ailesinin yanında tutmayı hedefleyen Bakanlık, ikinci aşamada doğrudan koruyucu aile sistemini devreye sokuyor.

Türkiye’de koruyucu aile modelleri; “Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile”, “Süreli Koruyucu Aile”, “Geçici Koruyucu Aile”, “Uzmanlaşmış Koruyucu Ailelik” şeklinde uygulanıyor. Koruyucu ailelerin yüzde 60’tan fazlasının kendi biyolojik çocukları da bulunuyor. Reşit olduktan sonra aynı koruyucu aile yanında hayatını devam ettiren gençlerin oranı ise yüzde 76 seviyesinde.