Koronavirüs belirtileri nelerdir? Corona virüs korunma yolları nelerdir?

Koronavirüs tehlikesi geçmiş değil. Uzmanlar havaların ısınmasıyla virüsün etkisini yitireceğini söylerken corona virüsü son olarak Nijerya'da görüldü. Türkiye'nin komşuları olan İran ve Azerbaycan'da vakalar artıyor. Türkiye'ye gelmesi an meselesi olan virüs ile ilgili tedbir almak isteyen vatandaşlar "Koronavirüs belirtileri nelerdir? Corona virüs korunma yolları nelerdir?" sorularına cevap arıyor. İşte konuya dair bilgiler...

CORONA VİRÜSÜ NEDİR?

Corona virüsler, insan ve kuşlar gibi memelilerde hastalıklara sebep olan virüslerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan fakat ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olur. İnek ve domuzlarda ise ishal, tavuklarda üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur. Bilinen türleri arasında MERS-CoV, SARS-CoV ve 2019-nCoV sayılabilir.

Coronaviridae ailesinden hayvan ailelerinde bulunan bir RNA virüsüdür. Solunum, sindirim ve boşaltım organlarını etkileyen virüs daha çok ilkbahar ve sonbaharda etkindir. Aslında Corona virüsü kedilerin sıklıkla karşılaştığı bir virüstür. Mutasyona uğramadan öldürücü olma riski neredeyse yok gibidir. Virüs kediden kediye temas yoluyla geçer, yayılma yoluysa genelde dışkıdır. Kedilerin neredeyse yarısı bu virüsle hayatlarında bir kez karşılaşırlar. Bu oran kedilerin toplu yaşadığı yerlerde daha da artar. Tanı testlerinde ise kedilerin metabolizmalarının virüse karşı oluşturduğu metabolik maddeler [antibody düzeyi (titer seviyesi)] ölçülebilir. Belirtiler genelde ateş, ishal ve halsizlik şeklinde olur. Ama neredeyse yüzde yüze varan oranlarda kediler bu virüsün hastalığını yenebilirler. Virüsün yayılması genelde "dışkılama > dışkıyla temas > tüy yalama" şeklinde olur. Düşük bir olasılık da olsa hava yolu da bulaşma yolları arasındadır. Corona virüsünün kedilerin rahatça atlattığı bu hastalığı, virüsün mutasyon geçirmesiyle ölümcül FIP'e dönüşür.

Bilimsel görüşlere göre Corona virüsü %2 ila %10 oranlarında FIP virüse dönüşür (FIPV). Bu mutasyonun nasıl gerçekleştiğine dair viroloji bilimi kesin veri sunamamaktadır. Şu halde Corona virüsünü kapan kedilerin %92-%98'i basit belirtilerle hastalığı atlatırken geri kalanlarda hastalık öldürücü FIP'e çevirmektedir. Corona virüsünün mutasyon geçirmiş hali olan FIP virüsü, FIP hastalığına neden olur.

CORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?

İştahsızlık ve kilo kaybı
Ateş
Halsizlik ve durgunluk
Karın bölgesinin şişmesi
Görme sorunları, gözün sulanması ve gözde renk değişimi
Solunum sorunları ve nezle
Denge sorunları
Genel psikolojik durumda değişme, mutsuz ifade

CORONAVİRÜS BULAŞICI MI? CORONAVİRÜS HANGİ YOLLA BULAŞIR?

Dünyayı alarma geçiren koronavirüs soğuk algınlığına yol açan virüslerden biridir. SARS ve MERS-CoV olarak bilinen virüs ailesinin üyesi coronavirüsün bu kadar çok korkutmasının sebebi yayılma gücünün yüksek olmasındandır. 2002-2003 yıllarında salgın yapan SARS da tıpkı şu an olduğu gibi çok korkutan bir virüs olmuştu.

SARS hızlı yayılmıyordu; ancak bulaştığı hastalarda ölüm oranı çok yüksekti. Coronavirüsün 100'ün üzerinde çeşidi bulunmaktadır. Büyük çoğunluğu hayvanlarda enfeksiyona yol açan, çok azının insanlara bulaşan bir virüs çeşididir. İnsanlara geçen coronavirüsün büyük çoğunluğu hafif bir soğuk algınlığıyla atlatılabilmektedir. Güncel rakamlara göre dünyada coronavirüs bulaşan kişi sayısı 76 bin iken; 2 bin 300 kişi bu virüsten hayatını kaybetti. Ancak “Coronavirüs kaç günde öldürür?” gibi soruların yanıtını vermek mümkün değildir. Coronavirüsün çok az bir kısmı böyle bir mutasyona uğrayarak sadece üst solunum yolunda değil akciğere inebilme becerisini elde etmiştir. Böylece ortaya zatürre tablosuyla birlikte çıkmaktadır. Zatürreyle gelen hastalarda da çok ağır seyirli bir grip tablosuna yol açmaktadır.

CORONAVİRÜS NEDEN OLUR?

“Corona virüs neden olur?” sorusuyla da internette yer alan coronavirüsü, influenza virüsünün neden olduğu gribal enfeksiyonlara benzer şekilde hapşırık ve öksürük sonucu, havadan damlacık yoluyla solunum sistemine ulaşabilir. Ayrıca enfekte yüzeylerden temasla, ağız ve gözler de bulaş yolu olabilir. “Coronavirüs kaç saatte etki eder?” gibi soruların yanıtı bulunmamaktadır; ama “Coronavirüs kaç günde etkisini gösterir?” sorusunun yanıtını şöyle vermek mümkündür: Virüsün geçişini takiben 5-11 gün içinde öksürük ve ateş gibi genel grip şikayetleri ortaya çıkar. Hastalığın tanısı, solunum yolu salgılarından alınan örneklerle konulmaktadır. Üst solumum yollarındaki bu tabloya, alt solunum yolları tutulumu da eklendiğinde hastanın durumu ağırlaşabilir.

Coronavirüs; SARS’ta %11 -12 ve MERS’te %35-50 olan yaşam kaybı oranları ile karşılaştırıldığında, %1-2 gibi oldukça düşük bir orana sahip olsa da hızla bulaşabilme özelliğine sahiptir ve bu nedenle tehlike oluşturmaktadır. Son dönemde “Coronavirüs ilacı var mı?” şeklindeki soruların yanıtı aranırken, bilimadamları virüse etki eden ilaç ve aşı çalışmalarını başlattı. Önümüzdeki dönemlerde ilaç ve aşı çalışmalarıyla ilgili bilgiler Dünya Sağlık Örgütü tarafından da paylaşılacaktır.

CORONAVİRÜSTEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?

Coronavirüs, korunma yolları gripten korunma yollarına benzer. Bu hastalıktan korunmak için el hijyeni son derece önemlidir. Coronavirüs korunma yolları olan bir hastalıktır. Sadece Corona virüsü değil pek çok hastalıktan korunmada el hijyeni birinci sırada yer almaktadır. Eller mutlaka temiz tutulmalıdır. Eğer kalabalık ortamlarda bulunuluyorsa, mutlaka bir yere dokunuluyordur. Bu nedenle eller iyice temizlenmeden, ağıza, buruna ya da göze dokunulmamalıdır. Eller su ve sabunla iyice yıkanmalıdır. Alkol bazlı el antiseptiğinden de el temizliğinde faydalanmak mümkündür. Hasta olunduğunda, hapşırıldığında ya da öksürüldüğünde ele hapşırmamak ve öksürmemek gerekmektedir. Hapşırırken, öksürürken tek kullanımlık kağıt mendil tercih edilmelidir. Mendil bulunamıyorsa, kollardan biri ağız ve burun bölgesine götürülerek çıkacak damlacıkların havaya yayılması engellenebilir. Coronavirüs koruyucu maske kullanımı önemlidir. Hasta olan kişilerin maske kullanarak bu hastalığın başkalarına bulaşması önlenebilir. Ayrıca bağışıklığı güçlendirecek şekilde beslenmek, taze sebze ve meyve tüketmek, bol sıvı almak, kalabalık ve kapalı alanlarda bulunmamak hastalıktan korunmak için alınacak önlemlerdendir. Kapı kollarına dokunulmamalı ve kapı kolları iyi dezenfekte edilmelidir.