Kobay olmak ister misiniz?

Hastalar üzerindeki ilaç deneyleri ve sağlıklı kişilerde yapılan eşdeğer ilaç çalışmalarına gönüllü katılım her geçen gün artıyor. Sağlıklı insanlarda yürütülen biyoeşdeğerlik (patentli ilaçların muadili olarak üretilen yerli ilaçların denenmesi) çalışmaları, Türkiye’de sadece Erciyes Üniversitesi Hakan Çetinsaya İyi Klinik Uygulama Merkezi’nde yapılıyor. Prof. Dr. Aydın Erenmemişoğlu, iki yıldır bin kişiye yakın deneğin kullanıldığını kaydetti. 2 - 3 haftada biten çalışmalara katılanların 100 - 200 dolar aldığını belirten Erenmemişoğlu, "Bu denekler daha sonra başka çalışmalar için de başvuruyor. Bazen akraba ve ahbapları denek olarak müracaat ediyor" dedi.

Her meslekten denek
İstanbul Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Nevres Koylan, ilacın hasta grupları üzerinde denendiği "Faz 3" çalışması için yılda 30 - 40 araştırmaya etik kurul tarafından izin verildiğini söyledi. Hastaların gönüllü olmaya artık daha kolay "evet" dediklerini belirten Koylan, "Artık gönüllü arama çabamız yok. Hasta ilacını bedavaya getiriyor, tahlilleri ücretsiz yapılıyor, daha sık kontrolden geçiyor. Hasta için çok avantajlı. Hastaneye gelecek parası yoksa taksi parası dahi karşılanıyor" diye konuştu.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Diyabet ve Metabolizma Bilim Dalı’ndan Doç. Dr. Taner Damcı da şunları söyledi: "Eskiden hastada, ne yazık ki doktorlarda da ‘kobay’ önyargısı vardı. Böyle düşünen doktorlar yüzünden pek çok hastayı kaçırdık. Şimdi ortadan kalktı."
Omega Danışmanlık’tan Dr. Oktay Özdemir, halen araştırmaların 3 bin 180 hasta üzerinde devam ettiğini, 6 yıl içinde de yaklaşık 80 bin hastanın kullanıldığını anlattı.
Özdemir, bir firmanın araştırmanın yapılacağı merkeze hasta başına yaklaşık 2 bin dolar verdiğini kaydetti.

Beyazıt’ta fotokopi dükkânı işleten Ömer İlhan (54) hipertansiyon hastası. 5 yıl önce bir tansiyon ilacının İstanbul Tıp Fakültesi’nde yapılan Faz 3 çalışmasında denek olmuş. Daha önce "kobaylık" olarak gördüğü denekliğe kuşkulu gözlerle bakarken, doktoruna duyduğu güvenle çalışmanın içine girmiş. İlhan, "İki arkadaşıma tavsiye ettim. Birinin ekonomik durumu iyi değildi" diyor.