KOAH nedir, belirtileri ve hastalığın nedenleri

KOAH nedir?

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğerlerden tıkanmış hava akışına neden olan kronik inflamatuar bir akciğer hastalığıdır. Semptomlar nefes alma zorluğu, öksürük, mukus (balgam) üretimi ve hırıltıyı içerir. Bu, çoğu zaman sigara dumanından kaynaklanan tahriş edici gazlara veya partiküllü maddelere uzun süre maruz kalmadan kaynaklanır. KOAH'lı kişiler kalp hastalığı, akciğer kanseri ve çeşitli başka durumlar geliştirme riski altındadırlar.

Amfizem ve kronik bronşit, KOAH'a katkıda bulunan en yaygın iki durumdur. Kronik bronşit, akciğerlerin hava keselerine (alveollerine) ve buradan hava taşıyan bronşiyal tüplerin kaplamasının iltihaplanmasıdır. Günlük öksürük ve mukus (balgam) üretimi ile karakterizedir.

KOAH tedavi edilebilir. Doğru yönetim ile, KOAH'lı kişilerin çoğu, iyi bir semptom kontrolü ve yaşam kalitesinin yanı sıra diğer ilişkili koşulların riskini azaltabilir.

KOAH semptomları, belirgin akciğer hasarı meydana gelinceye kadar genellikle görünmezler ve genellikle sigara içmeye maruz kalıyorsa, zamanla kötüleşirler. Kronik bronşit için, ana belirti iki yıl üst üste yılda en az üç ay günlük öksürük ve balgam üretimidir.

KOAH'ın diğer belirtileri ve semptomları arasında şunlar olabilir:

• Özellikle fiziksel aktiviteler sırasında nefes darlığı
• Hırıltı
• Göğüste sıkışma
• Berrak, beyaz, sarı veya yeşil renkli olabilen mukus (balgam) üretebilen kronik öksürük
• Dudakların ya da tırnak yataklarının maviliği (siyanoz)
• Sık solunum yolu enfeksiyonları
• Enerji eksikliği
• İstenmeyen kilo kaybı (sonraki aşamalarda)
• Ayak bileklerinde, ayaklarda veya bacaklarda şişme

KOAH'lı kişilerde, semptomlarının her geçen gün değişmeden daha kötü hâle geldiği ve en az birkaç gün sürdüğü alevlenmeler adı verilen bölümler de yaşanabilir.

Sigara dumanı ve diğer tahriş edici maddeler

Vakaların büyük çoğunluğunda, KOAH'a yol açan akciğer hasarı, uzun süreli sigara içiminden kaynaklanır. Fakat bu hastalık gelişiminde, hastalığa karşı genetik yatkınlık gibi başka faktörler de vardır, çünkü sigara içenlerin sadece yüzde 20 ila 30'u KOAH gelişebilir.

Diğer irritanlar, puro dumanı, ikinci el dumanı, boru dumanı, hava kirliliği ve işyerine toz, duman veya duman maruz kalma da dahil olmak üzere KOAH'a neden olabilir.

Alfa-1-antitripsin eksikliği

KOAH hastalarının yaklaşık yüzde 1'inde hastalık, alfa-1-antitripsin adı verilen bir proteinin düşük seviyelerine neden olan genetik bir bozukluktan kaynaklanır. Alfa-1-antitripsin (AAt) karaciğerde yapılır ve akciğerlerin korunmasına yardımcı olmak için kan dolaşımına salınır. Alfa-1-antitripsin eksikliği karaciğer ve akciğerleri de etkileyebilir. Akciğer hasarı sadece uzun sigara öyküsü olan erişkinlerde değil, bebeklerde ve çocuklarda ortaya çıkabilir.

AAt eksikliği ile ilişkili KOAH'lı yetişkinler için, tedavi seçenekleri daha yaygın KOAH'lı kişilerde kullanılanları içerir. Ek olarak, bazı insanlar, akciğerlere daha fazla zarar vermeyi önleyebilecek olan eksik AAt proteinini değiştirerek tedavi edilebilir.