KKTC'de seçime doğru... Vatandaşlar nasıl oy verecek?

15:20

KKTC'de 14 Aralık'ta yapılacak milletvekilliği genel seçimlerine yönelik hazırlıklar ve propaganda faaliyetleri sürerken, vatandaşlar da sandık başında nasıl oy verebileceğini öğrenmeye çalışıyor.
KKTC seçim sistemi uyarınca, seçmenin sandık başında mühür, mühür+tercih ve karma oy olmak üzere 3 ayrı yöntemle oyunu kullanma olanağı var.
Sadece mühür vurulması durumunda başka herhangi bir işleme gerek yok.
Hem mühür, hem tercih halinde ise tercihlerin mühür vurulan partinin listesinden yapılması zorunlu. Tercihler de o ilçenin çıkaracağı milletvekili sayısının yarısı kadar olmak zorunda.
KKTC Seçim ve Halkoylaması Yasası uyarınca seçmen, o ilçenin çıkaracağı milletvekili sayısının yarısı kadar tercih yapabiliyor. Milletvekili sayısının yarısı belirlenirken de kesirler dikkate alınmıyor.
İlçelerin çıkaracağı milletvekili sayısı ile buna bağlı olarak yapılabilecek tercih sayısı şöyle:
16 milletvekili çıkaracak olan Lefkoşa'da tercih sayısı 8.
13 milletvekili çıkaracak Mağusa'da seçmen 6 tercih yapabilecek.
9 milletvekili çıkaracak Girne'de tercih sayısı 4.
7 milletvekili çıkaracak Güzelyurt'ta seçmen 3 tercih yapabilecek.
5 milletvekili çıkaracak İskele'de ise tercih sayısı 2.

KARMA OY NASIL KULLANILIR
Sandık başındaki seçmen için üçüncü yöntem ise karma oy.
KKTC seçim sistemi uyarınca seçmen, bir partiye mühür vurmadan farklı parti listelerinden ve bağımsız adaylar arasından tercih yaparak, karma oy da kullanabiliyor. Ancak bu durumda da uyulması gereken kurallar var.
Karma oy kulllanan seçmen, o ilçenin çıkaracağı milletvekili sayısının en az yarısı kadar adaya tercih yapmak zorunda. Bu rakamın altında kalan oylar geçersiz sayılıyor.
Bu durumda karma oy kullanan seçmen Lefkoşa'da en az 8, en fazla 16; Mağusa'da en az 6, en fazla 13; Girne'de en az 4, en fazla 9; Güzelyurt'ta en az 3, en fazla 7 ve İskele'de de en az 2, en fazla 5 tercih yapabilecek.

PARTİLERİN ALACAKLARI OYLAR NASIL HESAPLANIYOR
Siyasi partilerin seçimlerde alacakları oyların ve buna bağlı olarak çıkaracağı milletvekili sayısının hesaplanması da seçim sürecinde en fazla konuşulan konular arasında.
Bir partiye vurulan mühür, o partiye bölge milletvekili sayısı kadar oy getiriyor. Mühüre ek olarak yapılan tercihler ise sadece parti içi avantaj sağlıyor.
Karma oydan bir partiye gelen oy sayısı ise adaylara verilen tercih sayısı kadar.
Örneğin, 16 milletvekili çıkaracak Lefkoşa'da (X) partiye vurulan mühür, o partinin hanesine (16) oy olarak yazılır. Aynı partiye karma oydan gelen 3 tercih de (3) oy olarak kaydedilir.
Yüzde 5 baraj bulunan KKTC'de, partilerin aldıkları oy sayısı bu yöntemle belirlendikten sonra, aldıkları oy oranına göre çıkaracakları milletvekili sayısı belirlenir.
Cumhuriyet Meclisi'ndeki 50 sandalyenin yeni sahipleriyle yeni hükümeti belirleyecek 14 Aralık milletvekilliği seçimlerine, 7 siyasi parti 350 adayla katılıyor. Seçimde 3 bağımsız aday da yarışıyor.