Hâkim, savcı ve avukatın konumu aynı

Odatv Haber Müdürü Barış Terkoğlu’nun Ergenekon soruşturmasında görevli hâkim ve savcılarla üst düzey emniyet görevlilerinin birlikte yemek yedikleri görüntüleri yayınlayarak “kamu görevlilerini terör örgütlerine hedef gösterdiği” iddiasıyla yargılandığı davanın hâkimi Mehmet Karababa’nın “Avukat ve savcılar aynı konumda değil” sözlerine hukukçulardan tepki geldi.
Terkoğlu’nun avukatı Hüseyin Ersöz, Karababa’nın savunma hakkını ihlal ettiğini ve “ihsas-ı rey”de bulunduğunu savunarak, redd-i hakim talebinde bulunacaklarını bildirdi. Milliyet’e açıklama yapan hukukçular şunları söyledi:
Yakışıksız buluyorum
ÜMİT KOCASAKAL: TCK’nın 6. maddesine göre savcı, hakim ve avukatlar yargı görevi yapan konumundadır. Dolayısıyla bizzat TCK bu üç grubun aynı olduğunu söylüyor. Birinin devletten para alıyor olması durumu değiştirmez. Avukat kamusal faaliyet yürütür. Bir baro başkanı olarak bu söylemi kınıyorum. Karababa’nın ‘Biz hiçbir zaman uyuşturucu avukatıyla yemek yemeyiz’ sözünü de yakışıksız buluyorum. Avukat müvekkiliyle özdeşleştirilemez.
TURGUT KAZAN: Böyle bir şey gerçekten söylenmişse, özel yetkili mahkemelerin attığı her adımın AİHM kararlarına açıkça ters düştüğünü ve o kararları hiç tanımadığının, hukuka hiç saygılı olmadığının işaretidir. Savcı sadece devletten maaş almak anlamında avukattan farklı olabilir. Silahlar eşit değilse, orada adalet yoktur. Mahkemenin silahlara eşit uzaklıkta olması gerekir. Bu yaklaşım, silahların eşitliğini saymadığını gösterir ki, orada da adalet yoktur.

O marangozun hatasıdır
SEMİH GÜNER (Eski Ankara Barosu Başkanı): Hak aramak için anayasal düzende görevli yargı mercilerinde görev yapan avukatlar, savcılar ve hakimler ortak amaç doğrultusunda çalışan görevlilerdir. Savcının, hakimle aynı irtifadaki kürsüyü paylaşması ve kendisiyle eşdeğer görev yapan avukata veya müdafiiye kot farkından bakması, onu avukattan farklı konuma taşımaz. O durum marangoz hatasıdır.
PROF. MUHARREM ÖZEN (Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi): Almanya’da hakim ve savcı, tarafsızlık için aynı binada bile bulunmazlar. Hakim ve savcının kürsüdeki yerlerinin mutlaka ayrılması gerektiğini söylüyoruz. Avukatle yargıç arasında da fark yoktur. Tarafsızlık somut ihlal gerektirmez, kamuoyu nezdinde tarafsızlığı zedeleme ihtimali bile tarafsızlığa gölge düşürür.
DOÇ. YILMAZ YAZICIOĞLU (Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi): Herkesin müdafaa hakkını arama hakkı olduğuna göre, devlet zaten bizatihi herkesin hakkını arayabilmesi açısından gerektiğinde avukat tahsis etmektedir. O nedenle kim neyle suçlanıyor olursa olsun, müdafaa hakkına saygı göstermek lazım.
YRD. DOÇ. ZEYNEL KANGAL (Beykent Üniversitesi öğretim üyesi): AİHM kararlarında sık sık gündeme getirilen ‘silahların eşitliği’ ilkesi var. Yani burada savcı hangi haklara sahipse, savunmayı üstlenen avukatlar da aynı haklara sahiptir. Ayrıca avukatlar müvekkilleriyle özdeşleştirilemez.

Karababa ne demişti?
İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Mehmet Karababa, önceki günkü davada Terkoğlu’nun avukatı Tugay Topbaş’ın “Siz Ergenekon davasına bakan avukatlarla yemek yer miydiniz? Avrupa ve Amerikan hukuk sisteminde hakim ve savcıların aynı yerde olması bile uygun görülmüyor” sorusuna sözlerine tartışma yaratan şu yanıtı vermişti: “Amerika’da savcılar sanık lehine delil toplamaz ama bizde savcılar hem aleyhte, hem lehte delil toplar. Ayrıca avukatlar para karşılığı hizmet verir. Savcı ve hakimler ise kamu adına hizmet eder ve maaş alır. Burası Amerika değil. Hakim, savcı nasıl oturup kalkacağını sizden öğrenecek değil. Avukat ve savcı aynı konumda değildir. Hakimler hiçbir zaman uyuşturucu avukatlarıyla oturup yemek yemez.”

TCK’da ne deniliyor?
TCK’nın 6. maddesinin (d) fıkrasında “Yargı görevi yapan deyiminden; yüksek mahkemeler ve adli, idari ve askeri mahkemeler üye ve hâkimleri ile Cumhuriyet savcısı ve avukatlar... anlaşılır.” ifadesi yer alıyor.

ABD’de hâkim yorum yapmaz
ABD yargı sisteminde savcı davayı başlatır ve iddia edilen suç hakkındaki kanıt toplama süreci yönetir. Avukat suçlanan kişiyi savunur. Hakim, başlangıç duruşmasında sanığa suçlamaları bildirir ve kefalet olup olmayacağını belirler. Hafif suçlarda önce anlaşmaya çalışılır. Ağır suçlarda bir jüri belirlenir. Jüri yargıç, savcı ve savunma avukatı tarafından belirlenir. Hakimin görevi, mahkemeyi yönetmek ve adaleti sağlamaktır. Hakim dava sırasında herhangi bir yorum yapmaktan kaçınır. Daha sonra iki tarafın avukatları ve savcı jüriyi iknaya çalışır.
OTURMA DÜZENİ: ABD mahkemelerinde hakim, kürsüde tek olarak ve salona hakim bir konumda oturur. Önünde tanık kürsüsü ve mahkeme katibi yer alır. Tam karşısı sağında davalı ve avukatı, karşı solunda davacı ve savcı oturur. Salonun bir tarafındaki yüksek bölümde jüri üyeleri bulunur.
DIŞ HABERLER