‘Gastro Sakarya’ turizmi canlandıracak

Kozmopolitik (dünya yurttaşlığı) yapısı nedeniyle yöresel mutfağı oldukça geniş olan Sakarya’yı ‘Gastronomi Turizmi’ odaklı bir şehir haline getirecek adımlar atılıyor. Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası konu ile ilgili bir çalışma başlatarak şehirdeki üniversitelerin iş birliği ile alan araştırmaları için proje yürütüyor. Sakarya Ticaret Borsası’nın da desteklediği çalışma gelecek yıl meyvelerini vermeye başlayacak. Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı A. Akgün Altuğ, şehrin diğer kurumlarının ortak yürütme arzusunda oldukları ‘Gastro Sakarya’ projesi ile ilgili, şunları söyledi:

Bölge keşfedilecek

“Sakarya geniş ve özgün bir mutfak kültürüne sahip olmasına rağmen, bu kültür üzerine yeterince akademik araştırma yapılmadığından turizm tanıtım ve organizasyonlarında bu özellik yeterince kullanılamıyor. Oysa halen mevcut bazı işletmelerimiz gastro turizminde seslerini duyurmada üstün gayret sarf ediyor. Rotamızın ortaya çıkmasıyla yapılacak tanıtım çalışmalarıyla Sakarya keşfedilecek bölge olmaya aday. Üstelik Sakarya iş yorgunluğunun en kolay atılacağı rotada.

‘Adapazarı Dartılı Keşkek ve Adapazarı Islama Köfte’ Sakarya’nın coğrafi işaret tescilli ürünleri arasında.

100 yöresel tarif

Sakarya’nın gastronomisini tanıtmak amacıyla hazırlanacak olan ‘Gastro Sakarya’ adlı kitap için de çalışma başlattık. SAÜ’de Sakarya Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Kültürel Çalışmalar bölümünde görev yapan Araştırma Görevlisi Kübra Sultan ile Van Yüzüncü Yıl ve Hacettepe Üniversitesi akademisyenlerinden oluşan ekip köy köy ilçe ilçe saha çalışmalarını yürütüyor. Şehrin unutulmaya yüz tutmuş tatları, sofraların yıldızı yemekler, sofra kültürü ve hikâyeler toplanacak. Sakarya’nın tarihsel restoranlarına, ünlü aşçılarına ve köylerden toplanılmış unutulmaya yüz tutmuş 100 yöresel yemek tarife bu kitapta yer verilecek.

‘Kazanç sağlanacak’

Sakaryalı mutfak ustaları ile gastronomi rotasında noktalar oluşturulacak. ‘UNESCO Gastronomi Şehri’ unvanı almak için de hazırlıklarımızı yapacağız. Gastro Sakarya kitabının uzun vadede Sakarya’nın gastronomi turizmi kapasitesini artıracağını düşünüyoruz. SATSO olarak iki konuda coğrafi işareti şehrimize kazandırdık. Mutfağa gelmeden önce tarımsal ürünler açısından da zenginliğimizi anlatmamız gereken bir dönemdeyiz. Sakarya toprağının bereketi ile yüzyıllarca gözde olmuş. Günümüz imaj çağı. Küreselleşen dünyada güçlü bir kimliğe sahip olmak isteyen şehirler marka şehir olmak adına bu alanda da birbiriyle yarışır hale gelmiştir. Sakarya da bu anlamda ekonomik kazanç sağlayacaktır.”

Simgesel lezzetler

Sakarya mutfak kültüründe; Adapazarı’nda ‘ıslama köfte’, ‘Kazımpaşa köftesi’, ‘Çerkez tavuğu’, ‘Abhaz pastası’, Taraklı’da ‘köpük helva’, ‘Uhut tatlısı’, Pamukova’da ‘cevizli ezme’, ‘çizleme’, Kaynarca’da ‘dartılı keşkek’, ‘tarhana çorbası’, ‘kabak tatlısı’, Sapanca, Karasu, Kocaali, Hendek ve Akyazı’da deniz ve tatlı su balıkları ile yapılan lezzetler öne çıkıyor. Bunların yanı sıra kabak, ayva ve patates şehrin simgesel besin ürünleri arasında yer alıyor.

Osmanlı’nın bölgeyi fethi ile birlikte yöreye yerleştirdiği Türkmenler (Manavlar) Sakarya mutfak kültüründe önemli bir yere sahip. Manav mutfağında öne çıkan yemekler arasında dartılı tereyağlı keşkek ve kabak tatlısı türleri geliyor. Cevizli lokum, gözleme, cizleme, bazlama, sütlü üzüm ve uhut tatlısı da Manav mutfağının önemli lezzetleri arasında bulunuyor. Çokça tercih edilen Dartı ise kahvaltıda, tarhana çorbasında, keşkek ve makarnada kullanılan bir besin ürünü.

Kafkas kavurması, Abhaz pastası, Abhaz peyniri, pırpılcıka (acıka) ve Çerkez tavuğu (epışps) Sakarya mutfağının önemli Kafkas lezzetleri arasında. Muhacirlerin etkisinin de oldukça fazla olduğu yöre mutfağında Arnavutların ciğeri, Boşnakların böreği, Muhacirlerin kapaması, Gürcülerin Hallobyası ve karalahanası Sakarya mutfağına zenginlik katıyor.




Balkan ve Rumeli’den gelen göçmenlere ait olan ıslama köfte, ısırgan otu yemeği ve incir uyuşturması gibi lezzetler de şehirde yaygın olarak tüketilen yiyecekler arasında.

Sakarya mutfak kültüründe yer alan besin ve lezzetler için festival, şenlik ve özel gün etkinlikleri düzenleniyor. Kocaali Turizm, Kültür ve Fındık Festivali, Taraklı Geleneksel Hıdırlık Pilavı Şenliği, Sapanca Belediyesi Geleneksel Aşure Günü, Söğütlü Kültür, Sanat, Spor, Tarım, Hayvancılık ve Süt Festivali, Sakarya yöresel mutfak ürünlerini konu alan etkinlikler arasında bulunuyor. Bunların yanı sıra 2016 yılı itibari ile Geyve’de uluslararası Ayva Festivali düzenleniyor.