Çürük bina sayısı 5 milyona yakın
06.04.2023 - 07:01 | Son Güncellenme:
ÖNDER YILMAZ
TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nda konuşan uzmanlar, Marmara’nın olası bir depreme hazır olmadığını belirtirken, Türkiye’de 5 milyona yakın binanın çürük olduğunu söyledi.
ÖNDER YILMAZ- TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nda Afet Bakanlığı kurulması, denetimlerin arttırılması ve kentsel dönüşümün hızlandırılmasını isteyen uzmanlar, özellikle İstanbul eksenli şu uyarılarda bulundular:
200 fay farkı var
TMMOB Mimarlar Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Başkanı Prof. Dr. Okan Tüysüz: Türkiye’de 24 il ve 110 ilçe diri fay hatları üzerinde. Belki yeni faylar ortaya çıkacak. Çünkü 2013’te devreye giren haritanın yenisiyle arasında 200 tane fay farkı var. Yeni faylar çalıştıkça ortaya çıkıyor ve artacaklar. Marmara depremi olursa asrın değil ülkenin felaketi olur. Marmara depreme hazır değil. İstanbul dünyada 6. sırada tehlike altındaki şehir. 20 milyon nüfus tehlike altında. İstanbul’un yüzde 57’si kaya üzerinde, yüzde 20’si zayıf zemin, Yeşilköy, Bakırköy, Eminönü, Fatih, Küçükçekmece ve Büyükçekmece’de bulunuyor. Yüzde 7’lik kesimi ise dere yatağında. Eminönü’nden başlayan yani Birinci Boğaz Köprüsü’nden itibaren Doğu-Batı bir hat çizerseniz onun güneyinde kalan kesimi gerek Asya gerek Avrupa yakasında risk taşıyan bölgedir. Ne kişiler ne de idareler afet hazır değil. İmar ve af kavramları yanyana gelmesin, gelirse sonuçlarına katlanacağız. Mevzuat yeterli değil ve çok dağınık, toparlanmalı.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu Genel Başkanı Tahir Tellioğlu:
21 milyon yapı stoku içinde şu anda 4-5 milyon civarında çürük yapı var. Bu yapı stokları 1960 ile 1990 arasında kalite ve hizmetleri oluşmadan yapılan yapılar. Kensel dönüşüm hızlanmalı. 350 bine yakın olan aktif müteahhit sayısı bugünlerde 100 bine kadar indi. Müteahhitler odasının kurulması şart.
191 okul fay üstünde
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Alan: Kentsel Dönüşüm Kanunu uygulanabilir, işlevsel hale getirilmeli, afet riskini azaltma kanunu, fay kanunu, afet ve kentsel dönüşüm fon kanunu gibi yasal düzenlemelere ihtiyaç var. Afet sonrası kullanılması gereken hastane, okul, yurt, ulaşım, enerji alt yapısı güvenli değil. Türkiye’de 48 bin 600 okulu inceledik. Yüzde 8.5’u gözden geçirilmeli, yani 4500’e yakın bina. 191 okul fayın üzerinde. Depremden çıkan molozların çoğunu baraj havzaları ve akar su dere kenarlarına istif ettik. Son döpremde 305 bin bina yıkıldı ama 320 kişi tutaklanmış. Yani 1000 kişinin ölümüne 6.4 kişi düşüyor tutuklanma açısından. Cezalar artmalı sorumlular adalet karşısına çıkarılmalı.
Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası Genel Sekreteri Necati Ersoy: Yapı kayıt sistemindeki 123 bin kayıtlı müteahhitten yüzde 78’i hiçbir vasfı olmayanlar. Deprem riski yüksek bölgelerde A grubunun dışında hiçbir müteahhit iş yapamasın. Mevzuat yeterli, temel sorun denetimsizlik.
‘Ustalar Fransa ve Almanya’ya gidiyor’
TMMOB Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhçu: Güvenli yapı denetimi gerçekleşmiyor. Beton yönetmeliğimize göre C35 olması gereken beton laboratuvar testleri sonrasında C15, C18, C20 değerinde olduğu anlaşılıyor. Deprem sonrası mimar, mühendislere açılan davalar var. Peki “C35 betonu” diye faturalandırılan bu betonu satan firma, sermayedar hakkında neden dava açılmıyor?
Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. M. Emin Candansayar: Kentsel dönüşüm kapsamında yeni yapılan binaların deprem- yapı-zemin ilişkisinin, yapının projeye uygunluğunun kontrol edilmesi için inşaat, jeoloji ve jeofizik mühendisleri birlikte çalışmalı.
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren: İmar affı gündemden çıkmalı. İnşaatla ilgili mesleki liselerinin sayıları artmalı. Usta operatör bulamıyoruz. Donanımlı ustalar iyi ücret nedeniyle Fransa ve Almanya’ya gidiyor.
Yapı Denetim Kuruluşları Birliği Genel Başkanı Tayfun Gücenmez “Son depremlerde bölgede yapı denetimli 151 bin 990 bina vardı ve bu binalardan sadece 292’si yıkıldı” dedi.
Tüm İtfaiyeciler Birliği Genel Başkanı Halil Yılmaz, ‘Dünyada arama kurtarma işini itfaiyeciler yapıyor. Türkiye’de de benzer bir uygulamaya gidilmeli” diye konuştu.
