17 Ağustos faciasının üzerinden 25 yıl geçti! Çeyrek asırdır kayıplar
17 Ağustos 1999’daki Gölcük merkezli büyük depremin üzerinden 25 yıl geçti. Öte yandan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), olası Marmara depremi için bölgedeki 11 ili kapsayan afet yönetim planı hazırlıklarını sürdürüyor.
Çiğdem Yılmaz - Resmi rakamlara göre 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 23 bin 781 kişi yaralandı, 505 kişi de sakat kaldı. 285 bin 211 konutta ağır, orta ve hafif seviyede hasar oluştu. 500 bin kişi evinden oldu. Net bir rakam olmasa da, yüzlerce kişiden de depremden sonra bir daha haber alınmadı. Depremin ardından çeyrek asır geçmesine rağmen, hâlâ yakınlarını arayanların acıları ilk günkü gibi taze...
16 MEZAR AÇILMADI
O ailelerden biri Aktürk ailesi. Gamze Aktürk, Marmara depremine altı kişilik ailesiyle birlikte Gölcük’teki evlerinde yakalandı. Enkaz altından 17 saat sonra kız kardeşi ile birlikte çıkarılan Aktürk, annesini, babasını ve babaannesini depremde kaybetti. Fakat 22 yaşındaki erkek kardeşi Zafer Kutluer’in ne dirisi ne de ölüsü bulundu. Çeyrek asırdır kardeşini arayan Aktürk, “31 tane kimsesizler mezarı olduğu tespit edildi. Biz yıllarca bu mezarların açılıp DNA eşlemesi yapılmasını talep ettik. Mahkemeye başvurduk. 15 mezar açıldı ve sadece benim DNA’m eşleştirildi ve açılan bu 15 kişinin DNA’sı da benimle uyumlu çıkmadı. Yıllarca diğer 16 mezarın açılmasını istedik ama açılmadı. Açılan 15 mezardaki kemiklerle de diğer ailelerin eşleşmeleri yapılamadı” dedi.
‘KAYIPLAR NEREDE?’
Depremde ağabeyinin eşini ve iki yeğenini kaybeden Arzu Baygutalp da (58) “Her 17 Ağustos’ta bizler aynı günü aynı acıları yaşıyoruz. Annem 2018 yılında vefat etti ve öldüğü güne kadar ağzında ‘Mesut’ kelimesini eksik etmedi.
‘Mesut’ diye diye öldü. 25 yıldır soruyorum, ‘Bu kayıplar nerede?’ Bir kemik parçası, bir mezar taşıydı isteğimiz” ifadelerini kullandı.
‘İĞNEYLE KUYU KAZIYORUM’
Depremde 6 yaşındaki kızı Gözde’yi kaybeden Nilgün Karamert de kızının sağ olduğunu düşünüyor. Anne Karamert şunları anlattı: “Kızım enkazdan hemen çıkartılmış ve bir albayın kızımı aldığı söylendi. Bunun üzerine polis karakoluna gittim. Olayın peşine düştüm söz edilen albay vefat etmiş, ikinci eşine bulduk konuşmak istemedi. Ama eninim ki o kadın kızımın nerede olduğunu biliyor. Savcı ise olayı, ‘arandı ve bulunmadı’ diye kapattı. Buna itiraz ettim, itirazım sonuçlanmadı. İnanın 25 yıldır bir başıma iğneyle kuyu kazıyorum ama tükendiğimi fark ettim.”
‘BİR HABER YOK’
Babası Recep Aktaş’ı 25 yıldır arayan Fatih Aktaş ise şunları söyledi: “Biri alıp babamı Gölcük Devlet Hastanesi’ne götürmüş. Ayakta tedavi uygulanmış. Hastaneye götüren kişi, babamın iyi olduğunu görünce yakınlarının yanına gitmiş. Depremzedelerin götürüldüğü tüm hastanelere gittik, babama dair bir iz aradık ama aramalarımız sonuçsuz kaldı.”
11 İLİN AFET PLANI HAZIR
MELTEM GÜNEŞ Ankara - Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), olası Marmara depremi için bölgedeki 11 ili kapsayan afet yönetim planı hazırlıklarını sürdürüyor. Bu kapsamda Marmara bölgesinde yer alan İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Balıkesir, Çanakkale, Bursa, Bilecik, Sakarya, Kocaeli ve Yalova için risk haritaları oluşturulurken, afet sonrası meydana gelebilecek tüm olasılıkların senaryosu hazırlanıyor. Söz konusu illerde “Bütünleşik Afet Tehlike Haritaları” hazırlanmasına ilişkin proje başlatıldı. Öte yandan Marmara Bölgesi Afet Risklerini Azaltma Planı (MARAP) kapsamında da Ankara Üniversitesi Afet Yönetim Merkezi ile ön görüşme sağlanarak, plan içeriğine ilişkin akademisyen katkısının alınmasına yönelik çalışmalar başlatıldı.
HASAR ANALİZLERİ
Risk haritalarından elde edilen hasar görebilirlik sonuçlarına göre, müdahale planında Arama Kurtarma Afet Grubu Planları’nın detaylandırılması için de çalışmalara başlandı. Bu kapsamda yaklaşık 1,2 milyon binanın bulunduğu İstanbul’da 2000 yılı ve öncesine ait 700 bin binanın, Sakarya’da 300 bin, Kocaeli’nde ise 140 bin binanın yapısal hasar görebilirlik analizleri incelendi. 11 ilde yapısal hasar görebilirlik analizleri sonucu ortaya çıkan güçlendirme ve onarım çalışmalarının 2025 yılı yatırım planlarına dahil edilmesi için Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na talepte bulunuldu.
