Çocuklarda teknoloji bağımlılığı
Çocuklarda teknoloji bağımlılığı giderek büyüyen önemli bir sorun haline gelmeye başladı. Bu sorun geçenlerde ulusal ve uluslararası uzmanların katıldığı ‘Bağımlılık ve İyileşme’ başlıklı sempozyumda detaylı bir şekilde ele alındı. Sempozyumun bilimsel kurul başkanlığını yürüten ve Türkiye’nin bu konuda önde gelen uzmanlarından Prof. Dr. Kültegin Ögel’in görüşlerini sizinle de paylaşmak istiyorum.
- Artık teknoloji çağındayız. Herkesin cep telefonuyla yaşaması normal kabul ediliyor. Hesap makinesi, takvim, dergiler, haberler, bankalar, daktilo, oyunlar vb. hepsi cep telefonuna taşındı. Tüm bunlara harcadığımız zamanı düşündüğünüzde, cep telefonumuzla geçirdiğimiz zaman da anlamlı geliyor.
- Ama her şeyde olduğu gibi bunun da bir sınırı var. Peki bunun sınırı nedir? Sınır, psikososyal işlevlerimizdir. Yani, yaşamsal işlevlerimiz bundan etkileniyor mu? Örneğin cep telefonuna bakmaktan ders çalışamamak, arkadaşlarla buluşamamak, işe gitmemek vb.
- Öte yandan; zarar vermesine rağmen kullanmaya devam etmek, kontrolü elden kaçırmak ve hayatımızda bunun öncelik haline gelmesi de sınırın aşıldığını bize gösterir.
- Cep telefonu çok çekici. Bitmeyen ve hızlı bir akış var. Sıkılmanın ilacı. Gerçek hayattan çok daha keyifli ve hareketli. Tüm bu nedenlerden dolayı ondan vazgeçmek zor ama sınırlamak mümkün.
- Çocuklar ve gençler, sınırlarını bilmeyen yetişkinlerdir. Sınırları öğretmek, ebeveynlerin işi. Bu nedenle doğru kural koymak ve koyulan kurallara uymayı sağlamak, ebeveynlerin bitmeyen görevlerinden birisi.
- Bu konuda karşılaştığım en büyük sorun, ebeveynlerin kural koyamamasıdır. Örneğin, çocuklar okulda cep telefonu ile ilgili kurallara uyarken, evde uymamaktadır. Burada sorun çocukta değil, ebeveyndedir. “Ama kural koyamıyorum” diyen ebeveyne yanıtım; “O zaman kural koymayı öğrenmelisiniz” olmaktadır.
- En önemli kurallardan birisi, akşam yatmadan bir saat önce telefonların kapatılmasıdır. Çünkü cep telefonlarından yayılan mavi ışığın beynin uyku merkezini bozduğu artık biliniyor.
- Ayrıca, ders çalışırken telefon açık olmamalı veya yan odada durmalıdır. Bildirimler yüzünden dikkatin dağılmaması mümkün değildir. Bildirimlerin genelde kapalı olması, hepimiz için önemlidir.
- Araştırmalar gün içinde kısa teknoloji detokslarının, cep telefonuna olan bağımlılığı azalttığını göstermektedir. Bu nedenle günde en az 2 kez 1 saat telefondan uzak olmak gereklidir. Yemek sırasında telefona bakmamak gibi yaptığımız işlevlerin arasına teknoloji sokmamak da önemlidir.
- Cep telefonuna bağımlılığın en önemli nedenlerinden birisi sosyal kaygıdır. Bu nedenle sosyal kaygının yenilmesi için çaba göstermek, hayatın içinde var olmak gerekmektedir.
