Ben ne yapabilirim ki demeyin!

İşte o örnek vakalar ve ne yapılması gerektiği;

Komşuluk-ev içi şiddet:

Her sabah işe giderken, karşı dairende yaşayan genç çiftle karşılaşıyor ve selamlaşıyorsun. Bir gün, kadının durgunluğu dikkatini çekti ama pek üzerinde durmadın. Ertesi gün, geç saatlerde evlerinden gelen seslere uyandın, çarpılan kapı ve kırılan cam seslerini işittin.

Ne yapabilirsin?

- Yaşanılan ev içi şiddeti hiç tereddüt etmeden resmi mercilere ihbar edebilirsin. Polisi aradığında, arama bilgilerin gizli tutulacaktır.

- Şiddetin tırmanma riskini azaltmak için kendinin ve yakınlarının can güvenliğinden emin olacak şekilde, komşularının kapı zilini çalıp ortamdan hızlıca uzaklaşabilirsin.

- Komşunla yalnız karşılaştığın bir anda, onun için yapabileceğin bir şey olup olmadığını sorabilirsin. Konuşmak istemiyorsa üzerine gitmemen ve onu zorlamaman gerektiğini bilmelisin.

- Apartmanın görünür bir yerine

şiddet yardım hatlarını ve telefon uygulamalarını içeren bir afiş asabilirsin.

Sokakta (Tanımadığın Birileri, Fiziksel şiddet):

Otobüste dışarı bakıyorsun. Tam bu sırada sokakta, bir erkeğin bir kadına şiddet uyguladığını gördün. Ne yapabilirsin?

- Yaşananlara kayıtsız kalmayarak şiddetin sürmesine izin vermeyebilirsin. Şiddetin bir kişisel-özel alan meselesi değil hepimizi ilgilendiren bir mesele olduğunu kendine hatırlatmalısın.

- Zaman kaybetmeden polisi arayıp, şiddetin yaşandığı yeri bildirebilirsin.

- Her şekilde kendi güvenliğini sağladığından emin olmalısın ve otobüsten inip olaya müdahale etmemelisin.

İşte (İş Arkadaşlığı, çalışma hayatında şiddet-taciz):

Aynı odada birlikte çalıştığın iş arkadaşın, şirket çalışanlarından birisinin kendisini iş sonrası yemeğe çağırdığını ve “hayır” demesine karşın, geceleri rahatsız eden cinsel içerikli mesajlar attığını söyledi.

Ne yapabilirsin?

- İş arkadaşına onun her zaman yanında olacağını, mahremiyetine saygı göstereceğini ve yaşadıklarını kimseye anlatmayacağını söylemelisin.

- Çalıştığınız kurumun etik kurul gibi mekanizmalarına başvurması için yönlendirebilirsin.

- Hakları konusunda bilgi sahibi olması için hukuki danışmanlık almasını önerebilirsin.

- Faili tanıdığın için kendi düşüncelerini de ara ara sorgulamalısın! İş arkadaşın “ne yaptı da başına bunlar geldi” gibi mağdur suçlayıcı önyargıları bırakmalısın. Asıl suçlunun fail olduğunu kendine hatırlatmalısın.

Üniversite (Okul arkadaşlığı, flört şiddeti):

Aynı bölümde okuduğun sınıf arkadaşının partneri, arkadaşını arayıp her beş dakikada bir nerede ve kimlerle olduğunu soruyor. Bir gün bu kişi yanınıza geldi ve arkadaşını sert bir şekilde bileğinden tutarak yanına gelmesini söyledi.

Ne yapabilirsin?

- Arkadaşın korku, kafa karışıklığı, belirsizlik yaşıyor olabilir; şiddete maruz bırakıldığını fark etmemiş de olabilir. Arkadaşının yaşadığı güvensiz ilişkiyi sorgulamadan onunla konuşabilirsin. “Neden ayrılmıyorsun” gibi ifadelerden kaçınmalı ve onun kendi deneyimini anlaması yönünde ona destek olabilirsin.

- Bir duygusal ilişki içinde iyi ve güvende hissetmenin herkes için bir hak olduğunu arkadaşınla yaptığın konuşmalarda vurgulayabilirsin.

Spor Kulübünde (Takım arkadaşlığı, sporda şiddet-taciz):

Aynı takımında olan arkadaşın her soyunma odası çıkışında antrenörün onu beklediğini, ona yönelttiği bazı imalardan rahatsız olduğunu ve belki de kulübü bile bırakabileceğinden bahsetti.

Ne yapabilirsin?

- Suçlu olanın arkadaşın olmadığını ona hatırlatmalısın.

- Şiddetin hiçbir gerekçesi olamayacağını ve kulübü bırakması gerekenin o olmadığını ona söyleyebilirsin.

- Yaşadıklarına çözüm bulmak için alternatifleri beraber düşünebileceğinizi ve onun için en iyisine yine onun karar verebileceğini iletebilirsin.

- Yaşadığı süreci güvendiği insanlarla paylaşmasını ve ilgili uzmanlardan destek alabileceğini söyleyebilirsin.

- Kulübün denetim mekanızmasına bilgi verebilirsiniz.

Bir Kafede (Yakın arkadaşlık, cinsiyetçi-nefret söylemi):

Bir sohbet sırasında yakın bir arkadaşın mülteci kadınlara yönelik şiddeti meşru görebileceğini söyledi. Ne yapabilirsin?

- Bu olaya gülmen ya da destekleyici yorumlar yapman şiddeti destekleyecek ve yeniden üretilmesine zemin hazırlayacaktır. Sessiz kalarak, duruma müdahale etmediğinde, şiddetin sürdürülmesine imkân tanımış olursun!

- Arkadaşlarının kadınlara yönelik şiddeti normalleştiren cinsiyetçi yorumlarına veya şakalarına bu tip ifadelerin cinsiyet ayrımcılığına girdiğini söyleyerek meydan okuyabilirsin!

- Şiddeti meşrulaştıran, önemsizleştiren yorumlara ve şakalara gülmemeli, yeniden üretmemeli ve sessiz kalmamalısın.

Sosyal Medya (Tanımadığın Birileri, dijital-siber şiddet);

Sosyal medyada takip ettiğin bir kadın milletvekilinin, şiddetle mücadele kampanyasıyla ilgili yazdıklarının altına yazılan taciz içerikli yorumları gördün.

Ne yaparsın?

- Cinsel içerikli ya da nefret söylemi içeren yorumlar ve tehditler de gerçekleşme olasılıklarından bağımsız olarak birer siber/dijital şiddet türüdür ve suçtur.

- Bu tür içerikleri gördüğünde olayın gerçekleştiği dijital platformun şikâyet mekanizmasını kullanmalısın. Böylece dijital platformların hem senin hem de bütün kullanıcılar için daha güvenli bir hale gelmesine katkı sağlayabilirsin.

- Şikayet mekanizmalarında, şikayetinin doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için ilgili başlık altında yapılmış olması gerektiğini de unutmamalısın.

Şiddete tanık olduğunda arayabileceğin acil telefon hatları:

155 Polis: Acil Çağrı Merkezi

Alo 183: Aile, Kadın, Çocuk ve Engelli Sosyal Hizmet Danışma Hattı

0212 656 96 96 / 0549 656 96 96:  Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı

ALO 157: Farklı bir dil için

Yabancılar İletişim Merkezi

444 80 86: İBB Destek Hattı (Türkçe, Kürtçe, İngilizce ve Arapça)

- Acil ve telefonla konuşulamayacak durumlarda yardım çağırabilmek amacıyla, aşağıdaki uygulamaları şiddete maruz bırakılan kişinin telefonuna indirmesini önerebilirsin.

KADES: Emniyet Genel Müdürlüğünün Mobil Kadın Destek Uygulaması

- Kırmızı Işık Türkiye Vodafone Vakfı Mobil Uygulaması

Şiddete maruz bırakılan kişiye başvuru yapabileceği yerler;

- Polis merkezleri, Jandarma Karakolları, Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)

Sağlık kuruluşları:

Adli Makamlar (Cumhuriyet Başsavcılığı, Aile Mahkemeleri), Kadın Dayanışma Merkezleri, Baroların Adli Yardım Büroları - Kadın Danışma Merkezleri/Komisyonları

Ünlüler seslendirdi

Kampanya için oluşturulan senaryoları Demet Evgar, Pınar Deniz, Ceyda Düvenci, Gupse Özay, Deniz Bayramoğlu ve Emre Sakçı gibi isimler seslendirdi.