Assos’ta peyzaj krizi! Tarihin tanığı kayalık dümdüz oldu

MERT İNAN İstanbul-  Assos Antik Limanı’nda dağın oyulduğu kaya ıslahı çalışması, tartımalara neden oldu. Assos sakinleri, projeyle adeta doğa katliamı yapıldığını savunurken, Assos Otelciler Derneği Başkanı Erdal Çakır, “Yağmurda kayalar aşağı düşüyordu. Birileri insanların ölmesini mi istiyor” ifadesiyle projeyi destekledi.

Assos Antik Kenti’nde taş düştüğü gerekçesiyle başlatılan kaya ıslah çalışmasına tepkiler büyüyor.

‘SÖZLEŞMEYE AYKIRI’

Assos Antik Limanı’nda yürütülen “Assos Kaya İslahı İnşaatı”na karşı harekete geçen Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıları Koruma Derneği ile Assos Dostları adlı grup, projenin acilen durdurulması, sorumlular hakkında işlem yapılması için Ayvacık Kaymakamlığı’na başvururken, Ayvacık Cumhuriyet Başsavcılığı’na da suç duyurusunda bulundu.

Yaşanan gelişmelerin ardından en önemli uyarı ise arkeolog Nezih Başgelen’den geldi. Yapılan işlemlerin Türkiye’nin ‘Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülüklerine tamamen aykırı olduğunu dile getiren Başgelen, “Sözleşme 2003 yılından beri yürürlükte. Behramkale-Assos’ta bugüne kadar iş makinaları ile yapılanlar Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülüklerimize tamamen aykırıdır. Tahrip edilen alanların tarihi peyzaja ve doğaya yeniden kazandırılması için biran önce rehabilitasyon projelerini hazırlamak ve  projeleri uygulamak zorundayız” dedi.

Assos Dostları Platformundan Cem Tüzün ise yapılan işlemlerin doğal peyzaja müdahale olduğuna dikkat çekerek, “Dozerlerle dümdüz ettikleri alanların tamamı birinci derece doğal ve arkeolojik sit alanı. ‘Böyle bir alanda taşlar yuvarlanıyor’ gerekçesiyle derin hafriyatlar yapılması usulsüz bir durumdur. Assos’da yapılan kültür katliamıdır. Doğa ile 3 bin yıldır bütünleşik olan bir yapı tahrip ediliyor. Uluslararası antlaşmalar ortadayken doğa ve kültürel mirasa bu tür müdahale yapılmaması gerekir. Proje alanı 6 parçadan oluşuyor. 3 parçası tahrip edilmiş durumda ancak kalan 3 parçayı kurtarmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Kazdağları Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan da şunları söyledi: “1. derece arkeolojik sit ve doğal sit alanı olan yerde 12 metrekarelik otopark alanı inşa etmek için koruma mevzuatına, doğal ve arkeolojik sitlere ilişkin ilke kararlarına, bilimsel, yasal, uluslararası koruma ilkelerine uygun süreçler izlemek gerekir.”

TAPINAK VAR MIYDI?

“Şifahen öğrenilen bilgilere göre, söz konusu kazılar sırasında alanda bir tapınağa rastlandığı ve kazı güzergahın bu nedenle değiştirildiği ancak tapınağın akıbetinin bilinmediği anlaşılıyor. Madem taş veya kaya parçaları riski var, neden çelik kafes veya tellerle tutturma yöntemi değerlendirilmedi. Doğal dokuyu düzlemenin mantığı nedir?”

OTELCİLERDEN TEPKİ: İNSANLAR ÖLSÜN MÜ?

Assos Otelciler Derneği Başkanı Erdal Çakır, eleştirilere sert tepki gösterdi. Çakır, 5 yıl önce antik limandaki bir otelin çatısı ile bir aracın üzerine kayalar düştüğünü ve insan yaşamının risk altında olduğunu belirterek şunları söyledi:

“Bundan dolayı AFAD bir çalışma başlattı. Uzmanlar gelip incelemelerde bulundu. Limanın arkasındaki kayalığın ciddi sorunlu olduğuna dair rapor hazırlandı. Kaymakamlık ihale sürecini başlattı ve yüklenici firma proje doğrultusunda işe koyuldu. Çalışmalar çok hızlı ilerliyor. Uzun süredir otellerimiz kapalı. Eleştiri yöneltenler arasında enteresan kişileri görüyoruz. Yağmurda kayalar aşağı düşüyordu. Birileri insanların ölmesini mi istiyor? Yükseltiyi perdelemek mümkün değildi. Projeye karşı çıkanlar ‘teras alanı yaratılıyor’ dediler. Böyle bir durum yok. Şu an için yeşil bitki örtüsü kalktığından çirkin bir görüntü oluştu ancak peyzajla eski güzellikle geri gelecek” dedi.