Aşıda kapasite kullanılmıyor!

AYKUT YILMAZ / Ankara

Koronavirüs ile mücadelede etkisi tartışılmaz olan aşılamada Türkiye dünyanın pek çok ülkesine göre aşı temininde yakaladığı başarıyı, sahaya yansıtmakta zorlanıyor. Belli yaş üstüne tanınan önceliğe karşın bu gruptaki vatandaşlar için açılan randevular istenilen düzeyde kullanılmıyor. Türkiye’de 19 Ocak’ta huzurevi, engelli ve bakımevi sakinleri ile buralarda çalışanların yanı sıra 90 yaş üstü vatandaşların aşılanmalarına başlanmıştı. Ancak yürütülen kampanyada 65 yaş üstünde aşı olanların oranı istenilen seviyelere henüz ulaşmadı. Aşı hakkı tanımlanan sağlık çalışanlarının yüzde 86’sı aşılandı. 65 yaş üstünde ise aşı olanların oranı da yüzde 76.4’te kaldı. Yani yüzde 23.6’sı kendisi için aşı tanımlandığı halde aşı olmadı.

‘Yüzde 80’i geçmedi’

Konuya ilişkin Milliyet’e değerlendirmede bulunan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Başkanı Hacı Yusuf Eryazğan, 65 yaş üstü kişilerin aşılanmasında problemler olduğunu belirterek, “Bu yaş grubunda aşılama oranı yüzde 80’in üzerine çıkmadı ne yazık ki. 65 yaş üstü aşılamasında her 10 hastadan üçünde sıkıntı çıkıyor” dedi.

İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu da DHA’ya yaptığı açıklamada İstanbul’da 65 yaş üzeri aşılanma oranının yüzde 80’e geldiğini ancak 60-65 gurubunda durumun aynı olmadığını belirtti. Memişoğlu, “60-65 yaş grubuna geldiğimizde, aşılanma için biraz daha çabaya ihtiyacımız var. Çünkü bu grupta aşılamalarımız maalesef hala yüzde 60’ı bile bulmadı. Aşı randevu kapasitelerimizin yüzde 20-30’unu ancak kullanıyoruz şu anda. İnsanlarımız hangi aşı değil, nerede aşı olacağını araştırıp bir an önce aşı olmaya gitmeli” dedi.

‘Herkes ulaşamıyor’

TTB Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut da, Türkiye’de birkaç nedenle aşı tereddüdünün geliştiğini vurguladı. Yüzde 23’lük oranın asıl nedeninin sistemde ulaşılamamazlık olduğuna işaret eden Bulut, şunları kaydetti: “Güneydoğu’da, Doğu Anadolu’da aşı olmayanların oranı yüzde 80’lerde. Batı’da yüzde 10 gibi aşı olmayan 65 yaş üstü. Türkiye ortalaması yüzde 23.6. Bunun nedeni yurttaş aşıya ulaşamıyor, mezradan inemiyor. Yüzde 70’i yakalamak için 150 milyon doz aşı gerekiyor. Bu 30 milyonla hallolacak iş değil. Bunun beş katı kadar aşı gelmesi lazım Türkiye’ye.”

Aşı zorunlu tutulabilir mi?

Aşılamada istenilen hıza ulaşılamaması, toplumsal bağışıklık için aşının zorunlu tutulup tutulamayacağı sorusunu da beraberinde getirdi. Milliyet’e konuşan CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, şunları söyledi:

“Anayasa’nın 17. maddesine göre tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz, rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. Ancak devletlerin, tüm bireylerin yaşam hakkını ve sağlığını her türlü riske karşı koruma yükümlülüğü de bulunuyor. Dolayısıyla kamusal menfaat kapsamında değerlendirileceğinden zorunlu aşılama anayasaya aykırılık teşkil etmez. Ancak Anayasa’nın 13. maddesine göre ise temel hak ve hürriyetler özlerine dokunulmaksızın yalnızca kanunla sınırlanabilir. Dolayısıyla kişinin vücut bütünlüğüne müdahalede bulunulabilmesi için tıbbi bir zorunluluk tek başına yeterli olmuyor. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ya da yönetmelik ve genelgelerle zorunlu aşı uygulaması yapılamaz. Zorunlu aşı için kanuni düzenlemelere ihtiyacımız var ve mevcut durumda 1930 tarihli Hıfzıssıha Kanunu dışında bir kanun bulunmuyor. Gerekli kanuni düzenlemeler konusunda üzerimize düşeni yapar, destek sağlarız.”

Koca: sırası gelen aşısını olsun

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kovid-19 aşılama programına ilişkin, “Aşının çöpe gittiği iddiaları gerçekle bağdaşmamaktadır” ifadesini kullandı. Koca, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, aşılama programında kullanılan aşıların uygun saklama koşullarındaki merkezlerde yapıldığını vurguladı. Koca, “Aşının çöpe gittiği iddiaları gerçekle bağdaşmamaktadır. Her bir doz aşının kıymetini biliyor ve ona göre planlama yapıyoruz. Aşının israfı söz konusu değildir” dedi. Koca, bir diğer paylaşımında “Son iki günde, açılan aşı kapasitesinin çok az bir bölümüne randevu alındı. Hastanelerimizde gece saat 24.00’a kadar aşı randevusu verilmektedir. Gündüz vakit bulamayanlar için iftardan sonra aşı olma imkanı var. En önemli silahımız aşı. Sıranız gelmişse vakit geçirmeden aşı olun” ifadelerini kullandı.