Afganları İran zorla gönderiyor

Namık Durukan - TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu bünyesindeki Göç ve Uyum Alt Komisyonu, “Türkiye’de Düzensiz Göç ve Düzensiz Göçle Mücadelede Van Örneği” başlıklı raporunu tamamladı. Raporda, Afganistan’dan İran’a, bu ülkeden ise Türkiye’ye yönelik yapılan düzenli ve düzensiz göçe yönelik önemli tespitlere yer verildi.

İran İslam Cumhuriyeti’nin göçmenler konusunda net bir politikasının olmadığı, başta Afganistan ve Pakistan olmak üzere Türkiye’deki düzensiz göçe kaynaklık eden ülkelerden gelenlerin İran üzerinden Türkiye sınırlarına çok rahat bir şekilde ulaştıkları vurgulanan raporda, “İran’ın kendi işine yarayabilecek göçmenleri uzun süre ülkesinde barındırdığı ancak ağırlaşan yaptırım şartlarına bağlı olarak, yabancıların ülkeyi terk etmesine yönelik politika izlemeye başladığı anlaşılmaktadır.

Bununla birlikte İran vize alarak düzenli yollardan ülkesine gelen yabancıların, Türkiye’ye veya Türkiye üzerinden Avrupa’ya geçmesine müsaade etmektedir. Son dönemlerde İran üzerinden ülkemize gelen düzensiz göçmenlerle yapılan mülakatlarda, yabancıların büyük bölümünün İran’ı transit olarak geçtiği ve zaruri nedenlerden dolayı İran sınırları içerisinde bir kaç gün kaldıkları anlaşılmaktadır” denildi.

‘Türkler kurşun sıkmaz’

Afganistan özelinde yaşanan iç karışıklıklar ile Taliban’ın ülkede demografiyi değiştirme ve nüfuz alanını genişletme çabalarına dikkat çekilen raporda, bu durumun Türkiye’ye yönelik düzensiz göçü artırdığı ifade edildi.

Raporda, İran üzerinden Türkiye’ye yönelik giderek artan göçlerin nedenleri ve İran’ın rolüne ilişkin şu değerlendirmeler yer aldı:

“Sayıları yüzbinler ile ifade edilen Afgan uyruklu yabancıya ev sahipliği yapan İran İslam Cumhuriyeti’nin artan ekonomik sıkıntılara bağlı olarak, Afgan uyruklu yabancıları Türkiye’ye göçe yönlendirdiği veya geçişlerini engellememe eğiliminin olduğu, İran’ın Afganistan’dan gelen ya da İran’da yaşayan yabancıların Türkiye’ye doğru yönelmelerini teşvik ettiği, İran güvenlik güçlerinin sınırda kaçakçılar ile iş birliği yaparak, hatta bazen düzensiz göçmenleri döverek Türkiye sınırını geçirmeye çalıştığı bilinmektedir. Hatta bazı İran görevlilerinin zaman zaman zor kullanmak sureti ile bazen de ülkemizin insan hakları hassasiyetini kullanarak ülkemiz sınırını geçmeye zorladıkları tespit edilmiştir. Nitekim komisyonumuzun görüştüğü bir Güvenlik Amirimiz, yapılan mülakatlarda, İran yetkililerinin düzensiz göçmenlere, ‘Türkiye güvenlik görevlileri dur deseler bile sınırı geçin çünkü Türk askeri göçmenlere asla kurşun sıkmaz’ dediğini ifade etmiştir.”