Acının zaman aşımı yok ki!

Adı Menekşe. 15 yaşında. Ablası Menekşe ile abisi Koray 2 Temmuz 1993’te Madımak yangınında öldükten 4 yıl sonra doğdu. Anne Hüsne Kaya hayata ‘ikinci Menekşe’ye sarıldı. Menekşe, annesinin acısını hep hissetti ama nedeninden bahsedilmedi ona. Büyümeye başlayınca ne olup bittiğini öğrenmeye karar verdi. Madımak yangınından ağır yaralı kurtulan Lütfiye Aydın’ın kitabını okudu. Mezarlara gitti, geride kalanlarla konuştu.
İlk gösterimi 2 Temmuz akşamı yapılacak olan “Menekşe’den Önce” belgeseli, 15 yaşındaki Menekşe’nin kendisi doğmadan önce olup bitenlerin izini sürmesinin hikayesi. Adının, hayatının, ailesinin yüreğini yakan hikayenin izini sürmesinin hikayesi.
Gazeteci Soner Yalçın Menekşe’nin ve ailesinin hikayesini 2008’de Hürriyet’teki köşesinde yazmıştı. Çoktandır planladığı Madımak belgeselini Menekşe üzerinden kurgulamaya karar verdiğinde yıl 2010’du.
Görüntüler çekildi, ilk kurgu tamamlandı. Artık sona yaklaştığında, 14 Şubat 2011 günü, filminin son kurgusu tamamlanmış halini görmeye gitmek üzereyken gözaltına alındı. O günden beri de cezaevinde.
Belgeseli cezaevinden çıkıp tamamlamayı umuyordu. Ama hem tutukluluk süresinin uzaması hem de olayın 20. yılında zaman aşımının gündeme gelmesi üzerine arkadaşı Halide Didem’e “Ne yap et belgeseli tamamla” dedi.
Tasarımcı Halide Didem yola yalnız çıkmadı; gazeteciler Elif Ilgaz ve Tuğçe Tatari; CHP milletvekili Melda Onur; CHP Kültür ve Sanattan Sorumlu İl Yöneticisi, hayatını Madımak yangınında kaybeden Metin Altıok’un kızı Zeynep Altıok ile iletişimciler Tuğba Ezeroğlu ve Ebru Köktürk de destek verdiler ona. Hiçbirinin belgesel deneyimi yoktu; ama canlarını dişlerine taktılar ve belgeseli gösterime hazır hale getirdiler.
Güvenç Dağüstün’ün müzik danışmanlığında Fazıl Say’ın müziklerinin kullanıldığı “Menekşe’den Önce”, ilk kez olayın 20. yıldönümünde MKM Kültür Merkezi’nde gösterilecek. Gecenin ev sahibi CHP İstanbul İl Örgütü; bu gösterime partinin genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da katılacak. İkinci gösterim ise 6 Temmuz’da, Ankara’da. Ekibin bundan sonraki işi belgeselin vizyona girmesi, televizyonlarda yayınlanması, DVD satışı olacak. Çünkü Soner Yalçın’ın hayali; eğer Madımak Oteli bir utanç müzesi olursa bu belgeselden gelecek gelirle ilk adımlarının atılmasına katkıda bulunmak...

Soner Yalçın, ‘Menekşe’den Önce’ adlı belgeselinin son kurgusunu görmeye gittiği 14 Şubat 2011’de gözaltına alınmıştı.

ZEYNEP ALTIOK: Belgesel benim kalkanımı zedeledi
Gazeteciler her yıl sadece 2 Temmuz’da arayıp “Ne hissediyorsunuz?” diye sorduklarında tüylerim diken diken oluyor. Ne hissettiğim çok aşikar. Hem kendimi ayrıcalıklı hissetmiyorum, her babanın kaybı çok ağır. Ayrıca kendimi tedavi edebilmek için ördüğüm bazı duvarlar var. Birtakım görüntüleri kanıksamayı bile öğrettim kendime. Her yıl 2 Temmuz’da bütün kanallarda bu görüntülere tanıklık ediyoruz, kendimi bir miktar yabancılaştırmayı başarmıştım. Bu belgesel ilk kez o kalkanımı zedeledi. Yangın görüntülerini televizyonda hep sessiz izliyoruz. Belgeselde insanların o yangından ne kadar mutlu olduklarını dile getirdikleri cümleler kulağıma çarptığında 19 yıl öncesine gittim. Canımı çok acıttı.

ELİF ILGAZ: Zaman aşımı diyenler bu belgeseli izlesin
Sivas’ın benim için çok özel bir yeri var; çünkü ben büyükbabamı (Rıfat Ilgaz) Sivas olayından dört gün sonra kaybettim. Asım Bezirci ve Aziz Nesin çok yakınıydı. Her zaman dirençli duran büyükbabam, olay olduğu gün yapılan son röportajında ilk kez “Hayat yalama oldu” demişti. Bence o noktada hayatla bağlarını kopardı. Bu insanlar bu hikayeyle yaşıyorlar. Belgeseli izlediğimde çok etkilendim. Bugüne kadar davanın siyasi boyutu çok tartışıldı, hep bu yanını bildik. Fakat orada yanan 35 canı bu derece açık ilk kez bu belgesel sunuyor. Bu bir insanlık suçu. Nasıl olup da zaman aşımına uğrar? O yüzden davanın zaman aşımına uğramasına karar verenlerin bu belgeseli izlemesi gerektiğini düşünüyorum.