9 strateji, 51 eylem

Önder Yılmaz - Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, ormanların iklim değişikliğine karşı korunması amacıyla 2021-2030 yıllarını kapsayan ve uygulamaya geçirilme aşamasında olan, “Ormancılıkta İklim Değişikliğine Uyum Stratejik Planı” hazırladı.

Planda sektörel bazda uyum konusunda stratejiler ve eylemleri içeren ilk uyum çalışması olduğu, dokuz strateji ve 51 faaliyetle ormanların iklime daha dayanıklı hale getirilmesinin amaçlandığı kaydedildi. Türkiye’deki orman alanlarının ülke topraklarının yüzde 29’unu kapladığı, iklim değişikliği ile mücadelede önemli katkı sağlayan kilit ekonomik sektörün ormancılık olduğu vurgulanan planda, nihai hedefler şöyle sıralandı:

Önce durum tespiti

Kurağa dayanıklı ağaç türlerinin tespit edilmesi, bu türlerin kurak ve yarı kurak alanlara dikilmesi ve orman alanlarının durum tespitinin yapılması.

Sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde ve üst havza yönetim ilkelerine dayalı olarak su kaynaklarının korunması ve yönetimi için hayati önem taşıyan orman arazileri ve ormancılık faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması.

Orman, mera, tarım ve yerleşim yerleri gibi arazi kullanımları ve değişikliklerinin iklim değişikliği üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması.

 Arazi kullanımı ve ormancılık açısından iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik yasal ve kurumsal yapının güçlendirilmesi.

İklim değişikliğine uyum yaklaşımının ekosistem hizmetleri, biyolojik çeşitlilik ve ormancılık politikalarına entegre edilmesi.

Türkiye riskli ülke

Planda, Türkiye’nin büyük bölümünün kurak yaz subtropikal Akdeniz iklim kuşağında yer aldığı belirtilerek, “bu nedenle Türkiye hem mevcut hem de gelecekteki iklim değişikliği ve değişkenlik açısından orta-yüksek riskli ülkeler arasında yer almakta” denildi. Türkiye’deki sıcaklıklarda 10 yılda bir artış anomalisi yaşandığı aktarılan planda şunlar kaydedildi:

Yangın sezonu uzadı

“Türkiye’deki iklim değişikliğinin etkileri şimdiden hissedilmektedir. Hava ve iklime bağlı yangın, sel gibi aşırı olaylar ve afetlerin neden olduğu sosyal ve ekonomik kayıplar Türkiye’deki önemli alansal ve yıllar arası değişkenlikle birlikte artmaktadır. Aşırı hava olayları nedeniyle ormanlarda yıkımların görülmesi beklenmektedir. Sıcaklığın artışı ve yağış rejiminin değişmesiyle orman yangını, patojenler gibi doğal zararların sıklığı ve miktarı artmaktadır. Orman Genel Müdürlüğü’nün orman yangınlarına ilişkin kayıtları incelendiğinde, her 10 yılda ortalama yangın sayısı artmaktadır. Türkiye’de iklim değişikliği nedeniyle orman yangını sezonu da uzamıştır.”

‘Durum daha da kötüleşecek’

Yaz kuraklıklarının süre uzunluğu ve şiddetinin artmasının ormanları olumsuz etkilediği belirtilen planda, “kuraklık ağaçları güçsüzleştirmekte ve ormanı orman yangınlarına veya böcek salgınlarına karşı savunmasız hale getirebilmektedir. İklim değişikliğinin ormanların; ormansızlaşma, bozulma, yanma ve hava kirliliği nedeniyle halihazırda karşılaştığı sorunları daha da kötüleşeceği öngörülmektedir” denildi.

İzleme sahaları ve erken uyarı sistemi oluşturulmalı

Ormanların dirençli hale getirilmesi için kuraklığa dayanıklı ağaç fidanları dikildiği dile getirilen planda, 2021-2023 dönemine ilişkin bazı eylemler şöyle sıralandı: “Sıcak değişimine kuraklığa ve diğer iklim olaylarına dirençli ağaç türlerini belirleme, yeni tür test programı geliştirme, modellerin ve haritaların geliştirilmesi de dahil olmak üzere türlerin göçü açısından iklim projeksiyonları üzerinde analizler yapma, Bütünleşik Ekosistem Araştırma İzleme Sahalarının oluşturulması, yangın gibi zararların sosyal ve ekonomik yönleri üzerine araştırmaların teşvik edilmesi, ormanların yangınlara dirençli hale getirilmesi, erken uyarı sistemleri ile ilgili araştırmaların ve projelerin teşvik edilmesi.”