Son dakika... Umutlar suya düştü! 2022'yi unutun
18.12.2021 - 10:15 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr Amerika'nın Sesi
BBC Türkçe
İki yıldır dünyayı kasıp kavuran koronavirüs salgınında Omicron varyantıyla birlikte her şey tepetaklak oldu, ışık hızıyla yayılan varyant 89 ülkeye ulaştı. Yapılan yeni bir araştırma ise ürkütücü mutasyonun aşılara karşı ciddi şekilde direnç gösterdiğini ortaya koydu.
Güney Afrika'dan Almanya'ya, Çin'den İngiltere'ye, Avustralya'dan İsrail'e, Brezilya'dan ABD'ye, Rusya'dan Türkiye'ye yalnızca üç haftada dünyayı saran Omicron varyantı, 2022 planlarını alt üst etti. Dünya Sağlık Örgütü, bugün yaptığı açıklamada Omicron'ın 89 ülkeye yayıldığını duyurdu.
Fransa Başbakanı Jean Castex, tüm Avrupa'yı uyardı ve Omicron varyantının yaşlı kıtada ışık hızılya yayıldığını söyledi. Castex'e göre, ürkütücü mutasyon Fransa'da yeni yılla birlikte baskın hale gelecek.
İngiltere'de yalnızca Cuma günü yaklaşık 15 bin yeni Omicron varyantı tespit edilirken, salgının önünü kesemeyen Birleşik Krallık'ta bir günde tespit edilen vaka sayısı 93 bini aştı.
Fransa Başbakanı Paris yönetiminin İngiltere'ye karşı ilan ettiği yeni seyahat kısıtlamalarından önce konuştu. Fransa gece 24.00'ten itibaren Birleşik Krallık'tan turist ve iş seyahatleri için sınırlarını kapattı.
Cuma günü 50 bin testin pozitif çıktığı Almanya da, İrlanda Cumhuriyeti ve Hollanda'ya yönelik seyahat kısıtlamaları açıkladı. Alman Sağlık Bakanı Karl Lauterbach, ülkesinin daha önce görmediği bir meydan okumaya hazır olması gerektiğini belirtiyor.
Hafta başında Avrupa Birliği (AB) üyeleri İtalya, Yunanistan ve Portekiz, AB ülkelerinden gelecek ziyaretçiler için koronavirüs aşısı olsalar bile negatif test sunma şartı getirdi.
Fransa'da tüm yeni yıl kutlamaları iptal edilirken, yeniden kapanmaya giden Hollanda'da önlemlerin sıkılaştırılması gündemde. Hollanda Başbakanı Mark Rutte'de, Omicron'un Ocak ayında etkisini göstermesini bekliyor.
HER ŞEY TERSİNE DÖNDÜ
Omicron'un bu kadar hızlı yayılması, 2022 umutlarını da suya düşürdü. Sadece birkaç hafta önce uzmanlar, Alfa, Beta, Gama ve Delta varyantlarının yol açtığı enfeksiyon dalgalarından sonra ülkelerin 2022'de pandemiyi geride bırakmaya başlayacağını tahmin ediyordu.
Pandemiden ilk kurtulmaya başlayacak ülkelerin enfeksiyonlar ve kitlesel aşılamayla Corona virüsüne en fazla maruz kalanlar olacağı düşünülüyordu. Bu gibi ülkelerde Covid-19'un yerleşik bir hastalık haline gelmesi, 2021 yılının büyük çoğunluğunda sadece zengin ülkelerin erişim sağladığı aşıların 2022 sonuna doğru küresel nüfusun çoğunluğuna ulaşması tahmin ediliyordu.
Ancak Omicron tüm planları alt üst etti. Çok sayıda ülke şimdiden pandeminin daha önceki evrelerinde başvurdukları önlemlere geri dönmeye başladı. Seyahat kısıtlamaları, maske takma zorunluluğu, yaklaşan Noel öncesinde kalabalıklardan uzan durma tavsiyesi, bu önlemlerin başta gelenleri.
Pandemide en başa dönülmesi gibi bir durum söz konusu olmasa da uzmanlar, pandeminin en kötü dönemini geride bırakmak için dünya nüfusunun çok daha fazlasının aşılanması ya da enfeksiyonu geçirmesi gerektiğini söylüyor.
Kanada'daki Saskatchewan Üniversitesi Aşı ve Bulaşıcı Hastalık Kurumu'ndan virolog Dr. Angela Rasmussen, "İnsanlar pandemiden bıktı. Ancak liderlerimizi bir an önce harekete geçirmek için acele etmezsek 2022 yılının 2021'de gördüklerimizin tekrarı olacağını düşünüyorum" diyor.
Covid-19 belirli bölgelerde görülen yerleşik bir hastalık haline gelse de uzun yıllar boyunca yeni varyantlar ortaya çıkmaya ve mevsimsel salgınlar patlak vermeye devam edecek. Johns Hopkins Üniversitesi Sağlık Güvenliği Merkezi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Amesh Adalja, "Her zaman taban seviyede Covid vakaları, hastaneye yatışlar ve ölümler olmaya devam edecek. Çok sayıda insan henüz bu gerçekle yüzleşmedi" dedi.
Uzmanlar, virüsün hayatı aksatmayacak seviyede azalmasını umuyor. Ancak Covid-19'la yaşamak, virüsün bir tehdit olmaktan çıktığı anlamına gelmiyor. üresel kamu sağlığı girişimi Resolve to Save Lives'ın CEO'su ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) eski başkanı Dr. Tom Frieden, insanların yeni bir varyantın ortaya çıkması durumunda hayatını buna uyum sağlar hale getirmeye hazırlıklı olması gerektiğini söylüyor.
Bazı uzmanlar, bazı ülkelerin 2022'de pandemiden kurtulacağı yönündeki umudu henüz yitirmiş değil. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre dünya genelinde 270 milyondan fazla kişi Covid-19 enfeksiyonuna yakalandı. Dünya nüfusunun yüzde 57'siyse en az bir doz aşıyla aşılandı. Bu korunma seviyesi, iki yıl önce mevcut değildi.
Johns Hopkins Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalık epidemiyoloğu Dr. David Dowdy, "Kazanılan bu bağışıklık Omicron'a karşı yeterince iyi olmasa da değersiz olduğu anlamına gelmez. Bu bağışıklık ayrıca hiç enfekte olmamaya değil, ağır hastalık geçirmeye karşı çok daha etkili" şeklinde konuştu.
AŞILARA KARŞI DİRENÇ
ABD’de yapılan yeni bir araştırma ise, Omicron varyantının mevcut aşılara karşı 'önemli derecede direnç' gösterdiği ve takviye dozların da çok fazla etki yapamayabileceği sonucuna vardı. New York Columbia Üniversitesi ile Hong Kong Üniversitesi'nden 20'den fazla bilimadamı tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, dünyada giderek artan Omicron varyantı, uygulanmakta olan mevcut COVID-19 aşıları ve antikor tedavilerine karşı dirençli, güçlü bir varyant olma özelliği taşıyor.
Son araştırmaya imza atan 20 bilimadamı, Omicron gibi dirençli virüslerin ortaya çıkmasıyla birlikte bireylerin şimdiye kadar tam doz oldukları aşılar ve ayrıca takviye dozların giderek daha da etkisiz hale gelmesinden endişe ettiklerini kaydetti. Son araştırma raporunda takviye doz aşı olanların bile ciddi riskler taşıdığı kaydedildi. Araştırmada, Omicron varyantının nasıl ortaya çıktığının ve bu kadar hızlı yayılmasının nedenlerinin bilimsel olarak ortaya çıkarılması ve ona göre yeni aşı, yeni tedavi yöntemlerinin mutlaka bulunması gerektiği belirtildi.
Araştırmayı yürüten bilimadamları, dünyada en yaygın olarak kullanılan dört aşıdan herhangi biriyle (Moderna, Pfizer, Astra Zeneca, Johnson & Johnson) tam olarak aşılanan kişilerden alınan antikorlarla, bu aşıların, önceki varyantlarla kıyaslandığında Omicron varyantını önlemekte daha az etkili olduklarını saptadıklarını kaydetti. Daha önce Corona virüsüyle enfekte olmuş kişilerden alınan antikorlarla, bu kişilerin Omicron varyantına yakalanma olasılığının daha düşük olsa da varolduğu saptandı.
Araştırma konusunda açıklama yapan Doktor David Ho, "Araştırmamızdan elde ettiğimiz son sonuçlar, daha önce Corona virüsüne yakalanmış kişilerin ve tam olarak aşılanmış kişilerin Omicron varyantına yakalanma riski altında olduğunu gösteriyor. Takviye doz aşısını olanlar bile Omicron varyantına karşı yeterince koruma sağlamayabilir, ancak elbette takviye doz aşı olunması tavsiye edilir, çünkü yine de bir miktar direnç gösterebilir” dedi.
YÜZDE 85'E DÜŞTÜ
Covid-19 hatırlatma aşısının Omicron varyantı üzerindeki etkisi üzerine yapılan bir ön araştırmanın sonuçları açıklandı. İngiltere'de bilim insanlarının elde ettiği ön verilere göre, üçüncü aşı, hastalığı şiddetli geçirmeyi 'yüzde 85 oranında engelleyebilir.' Bu oran, diğer varyantlar üzerinde aşının sağladığı orandan bir miktar daha az.
Ancak bilim insanları, bu düşüşe karşın, hatırlatma aşısının insanların hastanelere yatışı üzerinde önleyici etkisini de gösterdiğini açıklıyor. Imperial College London üniversite hastanesi tarafından yapılan araştırma, Omicron hakkındaki sınırlı bilgilere dayanıyor.
Bilim insanları halen Omicron varyantı ile hastalığın nasıl bir seyir izleyebileceğini belirlemeye çalışıyor. Mevcut aşılar, aşırı mutasyona uğramış olan Omicron'a göre tasarlanmadı. Bu nedenle erken sonuçlar bu varyanta karşı aşı etkinliğinin azalacağını gösteriyor.
Pfizer/Biontech hatırlatma aşısının etkinliğinin yüzde 80 ila 85,9 arasında kalacağı değerlendiriliyor. Bu oran Delta varyantında yüzde 97 oranındaydı. Ancak aşının yanında T hücreleri gibi vücudun doğal savunma mekanizması da önemli bir faktör. Yapılan modelleme, bu mekanizmanın Omicron karşısında nasıl etki yapabileceğini değerlendiremiyor.
Araştırmayı yapan ekipten Profesör Azra Ghani, "Bilinmeyen şey, diğer varyantlara kıyasla Omicron varyantının hastalığın ağırlaşması üzerindeki etkisi" diyor. Bunun belirlenmesinin birkaç hafta daha sürebileceğini söyleyen Ghani, hükümetlerin olası sonuçlara karşın farklı planlar ortaya koyması gerektiği uyarısını yapıyor.
İngiltere'de aşılama faaliyetlerinde çalışmış olan isimlerden Doktor Clive Dix ise araştırmanın sonuçları için temkinli olunması gerektiğinin altını çiziyor: "Sonuçlara ancak, üçüncü aşılardan bir ay sonra elde edilecek hastane, yoğun bakım verileri sonrası güvenilebilir. Dünyanın bugünü ve geleceği için aşı olmak zorunda olduğumuz bir gerçek."
PANDEMİ 2024'E UZAYABİLİR
Pfizer ise Cuma günü pandeminin 2024'e sarkabileceğini açıkladı ve 2 ila 16 yaş arası çocuklar için üç dozluk bir aşı programı geliştirme üzerinde çalıştığını duyurdu. Açıklamada 2 ila 4 yaşındakiler için düşük dozlu bir aşının klinik çalışmalarında beklenenden daha zayıf bir koruma sonucunun ortaya çıktığı belirtildi.
BioNTech ile birlikte Covid-19 aşısı geliştiren Pfizer, 2024 yılı itibariyle pandeminin küresel çapta endemik seviyeye geçeceği öngörüsünde bulundu: "Bunun tam olarak ne zaman ve nasıl olacağı, hastalığın evrimine, toplumun aşılamayı ne kadar etkili bir şekilde uyguladığına ve aşılama oranlarının düşük olduğu yerlere adil dağıtıma bağlı olacaktır. Yeni varyantların ortaya çıkması da pandeminin seyrini etkileyebilir"
HASTALIĞA YENİDEN YAKALANMA RİSKİ OMICRON'DA 5,4 KAT DAHA FAZLA
Öte yandan Imperial College London'daki başka bir araştırma, hastalığa yeniden yakalanma riskinin Omicron varyantında Delta'dan 5,4 kat daha fazla olduğunu ve Omicron'un Delta'dan daha hafif geçmeyebileceğini öngördü. Araştırmada Covid-19'u geçirmiş olmanın Omicron'a karşı yüzde 19, iki doz aşı olmuş olmanın da yüzde 20 koruma sağlayabileceği belirtildi.
