04.05.2021 - 10:22 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Uzay istasyonu hedefini hayata geçirmek için peş peşe roketler fırlatan ve son olarak da Rusya ile anlaşma imzalayan Çin, dünyanın yarısından çoğunu tehlikeye attı.
Pekin yönetimi geçen hafta Perşembe günü yerel saatle 11.23'te Long March 5B (Uzun Yürüyüş) roketini uzaya gönderdi, uluslararası haber ajansları roketin ateşlendiği anların fotoğraflarını dünyaya geçti.
Haynan Adası kıyısındaki Vınçang Uzay Fırlatma Merkezi'nden havalanan 21 tonluk roket, 2022 sonunda bitirilmesi planlanan uzay istasyonuna doğru yola çıktı.
Ancak dönüş yolunda Çin'in en büyük roketi kontrolden çıktı. Uzmanlar, dünyanın etrafında kontrolsüz bir şekilde dönmeye başlayan roketin parçalarının birkaç gün içinde yeryüzüne düşmesini bekliyor.
Uydu takipçileri, 33 metre uzunluğundaki Long March 5B'nin saniyede dört milden fazla bir hızla hareket ettiğini belirledi. Bu dakikada 385, saatte 27 bin 600 kilometrelik bir hız anlamına geliyor.
Dünya yörüngesindeki objeleri izleyen Harvard Üniversitesi'nden astronom Jonathan McDowell, Çin roketinin parçalarının kuzey ve güney yarımkürede 41. enlemler arasına düşebileceğini söyledi.
Bu, Kuzey Yarımküre'de ABD New York'tan İspanya'nın başkenti Madrid'e, Türkiye'nin en büyük şehri İstanbul'dan Çin'in başkenti Pekin'e kadar bir hat anlamına geliyor.
SpaceNews'e konuşan Jonathan McDowell'a göre, Güney Yarımküre'de ise Şili'nin güneyinden Yeni Zelanda Wellington'a 41. güney enlemi arasında kalan yerler tehlike altında.
Kontrolden çıkan roket parçalarının yeryüzünde nereye isabet edeceği şimdilik bilinmiyor ancak milyonlarca insanın yaşadığı şehirlerin üstüne düşme riski bulunuyor.
Jonathan McDowell, Çin'in daha önce uzaya yolladığı roketlerden biriyle de benzer bir sorununun yaşandığını hatırlatıyor: "Son yolladıkları Long March-5B roketinden büyük metal parçalar gökyüzünde uçuşmuş, Fildişi Sahili'nde birçok binaya zarar vermişti. Çoğu yeryüzüne düşmeden yanıp yok olmuştu ama düşen büyük metal parçalar da vardı. Neyse ki kimse yara almadı."
İngiliz medyasındaki haberlerde, dünyaya geri dönen uzay araçları ve roketlerin birçok parçasının atmosferdeki ısıya dayanamayıp yanarak yok olduğu da hatırlatıldı.
ABD ordusunun '2021-035B' adını verdiği, hafta sonu 80 kilometre daha alçakta 'dolaşmaya' başlayan ve bugün itibarıyla saatte 27 bin 600 km hızla hareket ettiği belirlenen roketin yönü orbit.ing-now.com adresinden izlenebiliyor.
Son yıllarda uzay projesine hız veren Çin, astronot taşıyacak Long March-5B roketinin ilk prototipini tam bir yıl önce uzaya fırlatmıştı. Roket, üç astronot taşıma kapasitesine sahip.
Long March 5B'nin, Pekin yönetiminin kurduğu uzay istasyonunun 'Tinahe' adı verilen 20 tonluk çekirdek kapsülünü 2021'de Dünya yörüngesine taşıması planlanıyor.
Çin, 2045'e kadar ABD ve Rusya’dan sonra dahil olduğu yarışta 'uzayın lideri' olmayı hedefliyor. Çin, Aralık ayında da zorlu bir uzay görevini başarıyla tamamlamış ve Ay'dan Dünya'ya taş örnekleri getirmişti.
Pekin yönetimi, geçtiğimiz Şubat ayında Mars'a Tianven-1 (Cennete Sorular-1) adlı uzay aracını gönderdi. Tianven-1'in yörüngede bir süre kaldıktan sonra bu ay veya Haziran'da Mars'ın yüzeyine de inecek.
Tianven-1'in Mars yolculuğundan bir ay sonra ise, bu kez Çin ve Rusya arasında ortak bir uzay istasyonu kurmak için anlaşma imzalandı. Uzmanlara göre bu, Çin'in bugüne kadarki en büyük uluslararası uzay işbirliği projesi olacak.
Çin'in hedefi, 2023 yılına kadar yörüngede üç kapsülden oluşan insanlı bir uzay istasyonu kurmak. Halihazırda faaliyette olan Uluslararası Uzay İstasyonu 2024’te misyonunu tamamlıyor.
Uzay çalışmalarına 1956’da başlayan ve yörüngeye ilk uydusunu 1970’te fırlatan Çin'in, insanlı uzay istasyonu projesi, konumlandırma, gözlem ve iletişim uydularının yanı sıra üç seneye kadar yörüngede yaklaşık 200 uzay aracıyla ağını daha da güçlendirme arayışında.
Çin, 2025 yılına kadar Ay yüzeyinde bir gözlemevi inşa etmeyi, Mars ile Jüpiter’in keşfi, kuyruklu yıldızlar, kara delikler ve dünya dışı hayat gibi konularda araştırmalara başlamayı ve 2050’ye kadar 'Kızıl Gezegen'e insanlı misyon göndermeyi planlıyor.