Son dakika… Hemen duyuruldu! Dünyanın heyecanla beklediği mutasyon açıklaması...
28.01.2021 - 18:19 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Dünyanın çeşitli yerlerinde görülmeye başlanan koronavirüs varyantlarının saldırganlık seviyeleri araştırmacıları büyük paniğe sevk etti. Brezilya’nın 2 milyonluk Manaus kentini akıl almaz şekilde kısa bir sürede esir alan virüsün hızı karşısında neler yapılabileceği tartışılıyor. Son dakika haberine göre ise Novavax firması tüm dünyanın beklediği duyuruyu yaptı. Öte yandan CNN, Brezilya'da ortaya çıkan korkunç koronavirüs varyantı nedeniyle sağlık sisteminin çökmesi sonrası meydana gelen vahim tabloyu gözler önüne serdi. ABD’li medya kuruluşu NPR’ın haberine göre hastalığa yeniden kapılma riskini ortaya çıkaran bu yeni varyanta karşı aşıların ne denli etkili olacağına dair çarpıcı açıklamalar geldi…
Her şey iyiye gitmeye başlamışken ansızın ortaya çıkıp tozu dumana katan koronavirüs mutasyonları korkunç sahnelere sebep olmaya devam ediyor. Öte yandan yeni geliştirilen bir aşıyla ilgili faz 3 sonuçları heyecan yarattı.
Novavax Inc. ürettiği Kovid-19 aşısının ilk bulgularda yüzde 89 etkili olduğunu açıkladı. Gelişmeyi uluslararası haber ajansları gece yarısı 00.05'te dünyaya duyurdu.
Duyuru, dünya çapında piyasaya sürülen çeşitli aşıların endişe verici yeni varyantlara karşı koruma sağlayacak kadar güçlü olup olmayacağına dair duyulan endişelerin ortasında geldi.
Ayrıca dünyanın kıt olan tedariklerini artırmak için yeni tür aşılara ihtiyacı var.
Kovid-19'a karşı aşılar, vücudu, çoğunlukla onu kaplayan başak protein olan yeni koronavirüsü tanıması için eğitir. Ancak Novavax adayı, farklı bir şekilde yapıldı.
Rekombinant protein aşısı olarak adlandırılan Maryland şirketi, böcek hücrelerinde koronavirüs başak proteininin zararsız kopyalarını büyütmek için genetik mühendisliği kullanıyor.
Şirket, aşının aynı zamanda İngiltere'de ve Güney Afrika'da ortaya çıkan virüsün yeni mutasyona uğramış varyantlarına karşı da yüzde 89 kadar etkili olmasa da işe yaradığını söyledi.
Güney Afrika'da da Moderna ve Pfizer'ı etkinliğinden emin olmak için koronavirüs aşılarını yeniden formüle etmeye ve "güçlendirmeye zorlayan bir tür bulunuyor.
Ancak birçok bilim insanı için en endişe verici varyant ise en yenisi. Aralık ayı başlarında Brezilya'nın Manaus kentinde ortaya çıkan P.1 adlı varyant henüz daha Ocak ayı ortasında 2 milyonluk şehirdeki vakalarda büyük bir sıçramaya neden olmuştu.
'HAYRA ALAMET DEĞİL'
Pazartesi günü, yetkililer ABD'de, özellikle Minnesota'da doğrulanmış ilk P.1 vakasını tespit ettiler. Eyalet Sağlık Bakanlığı, her hafta pozitif hastalardan 50 burun sıvısını rastgele sıralayarak vakayı üstlendi. P.1 kapan bir kişi daha önceden Brezilya'ya seyahat etmişti.
Harvard Üniversitesi'nden epidemiyolog Bill Hanage Twitter'da "Bu varyantın Brezilya'da görünüşe göre neden bu kadar başarılı olduğunu tam olarak bilmesek de, tablodaki verilerin hiçbiri hayra alamet değil" diye yazdı.
TAM 3 KAT DAHA SALDIRGAN
Varyant ABD’ye ulaşmadan 2 hafta önce NPR’ye konuşan Massachusetts Üniversitesi'nden virüs uzmanı Jeremy Luban, "Şu ana kadar duyduklarım arasında ilgimi en çok çekenin hangisi olduğunu sorarsanız, Brezilya'nın Manaus şehrinde yaşanan ani vaka artışını gösteririm" demişti.
Luban’a göre geçen ilk baharda Manaus nüfusunun yüzde 75'i pozitifti.
P.1 ile ilgili endişenin iki yönü var: Bilim insanları varyantın Brezilya'da neden bu kadar patlayıcı bir şekilde yayıldığını anlamıyor ve varyant, özellikle tehlikeli olan bir mutasyon kümesi taşıyor.
İngiltere'deki varyantın ülkede hakim tür olması yaklaşık 3 ay sürmüşken, P.1'in Manaus'ta baskın tür olması yalnızca 1 ay sürdü.
Ayrıca Manaus Nisan ayında virüsten zaten ciddi derecede etkilenmişti. Bir araştırma, nüfusun sürü bağışıklığına ulaşmış ve virüsün şimdiye kadar yayılma hızını yavaşlatmış olması gerektiğini ifade etti.
Peki şehir neden 10 ay sonra, hem de daha da büyük bir artış gördü?
P.1, virüsün önceki versiyonuna karşı yapılan antikorlardan kaçarak hastalığı tekrar kapmayı kolaylaştırabilir mi? Çok daha saldırgan olabilir mi? Ya da İkisi birden doğru mu?
Virüse ikinci kez yakalanmak birkaç nedenden dolayı ciddi bir endişe kaynağı. Öncelikle, Güney Afrika'daki varyant P.1 gibi olanlar, virüsün yüzeyi boyunca antikorların - özellikle güçlü antikorların - bağlanmayı sevdiği bir mutasyon kümesi taşır.
Güney Afrika'daki Ulusal Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü ve KwaZulu-Natal Üniversitesi'nden virüs uzmanı Penny Moore, "Bunlar bağışıklık sisteminin ana hedefleridir" dedi.
"Dolayısıyla, [bu yüzeylerde] çok sayıda mutasyon olduğunda, bunların bağışıklıktan kurtulma olasılığı artıyor. Yani, mutasyonlar virüsün antikorlardan kaçmasına veya antikorlar tarafından tanınmasından kaçmasına yardımcı oluyor. Özünde, mutasyonlar virüse bir tür görünmezlik pelerini sağlıyor.
ANTİKORLAR ZAYIFLIYOR MU?
Bu hipotezi test etmek için Moore ve meslektaşları, virüsün önceki versiyonuyla hasta olmuş 44 kişiden kan serumu aldılar ve bu serumdaki antikorların Güney Afrika'daki yeni varyanta karşı hala çalışıp çalışmadığını kontrol ettiler. Yoksa antikorlar duyarlılıklarını mı kaybediyor?
"Gerçekten gördüğümüz bu" diyen Moore, "Aslında, duyarlılıkta gerçekten dramatik bir düşüş oldu. Serumun yarısında, antikorların [Güney Afrika'dan] yeni varyanta karşı etkisini önemli ölçüde yitirdiğini gördük."
Bilim insanları şimdiye kadar benzer nötralizasyon deneylerinde P.1'i test etmediler, ancak P.1'de bilim insanlarının antikor bağlanmasını azalttığını gösterdiği iki mutasyon var.
Virüs uzmanı Ravi Gupta, virüs ve aşı arasında artık bir "kedi fare" oyunumuz olduğunu söyledi. Gupta, virüsün aşı (ve bağışıklık sistemimiz) etrafında yollar bulduğunu ve bu nedenle üreticilerin aşıları yeniden formüle etmeleri gerektiğini söyledi (aksi takdirde iki kez enfekte olma riskini taşıyoruz).
Gelen son dakika haberine göre, varyantın ABD'nin Güney Karolina eyaletindeki iki kişide görüldüğü açıklandı.
1 YATAK İÇİN 530 KİŞİ
Ülkede hastaneler ağzına kadar dolmuş durumda. Eyalet Sağlık Bakanı'na göre, tek bir yatak için 530 kişi bekliyor.
CNN, daha fazla hasta kabul edemeyeceklerini söyleyen üç hastaneyi ziyaret etti. İnsanlar yakınlarını hastaneye yatırmak için yer bulmayı umarak endişeli gözlerle dışarıda beklerken, bazıları da çığlık atıp ağlıyordu.
Bir hastanenin kapısında, personel ve bir güvenlik görevlisi kimsenin izinsiz girmemesi için uğraşıyordu ancak hastalarla ilgili haber bekleyen panikli akrabalarına temel bilgileri bile sağlayamadı.
Dışarıda bekleyen Amanda da Silva Monteiro, Kovid-19 ile hastaneye kaldırıldığından beri 71 yaşındaki babasının yerini iki gündür kimsenin bulamadığını söyledi.
Da Silva Monteiro, "Babamın yaşayıp yaşamadığını bilmeye hakkım var" dedi. "Her gün buradayız ama bize hiçbir bilgi vermiyorlar."
Başsavcı Augusto Aras'ın ofisi, Manaus hastanelerinde yaşanan oksijen kıtlığı nedeniyle yapılan uyarılara verdiği yanıttan ötürü Sağlık Bakanlığı'na, bunun yanı sıra Amazonas eyaleti valisi Lima'ya, eski Manaus belediye başkanı Arthur Virgilio Neto'ya ve şu anki belediye başkanı Almeida'ya soruşturma çağrısında bulundu.
Ancak federal hükümet, oksijen kıtlığının bu kadar kritik seviyelere ulaşmasına izin vermedeki sorumluluğunu reddediyor ve bunun yerine Amazonas eyaletinin hükümetini suçluyor.
‘FARKLI AŞILAR GEREKECEK’
Cambridge Üniversitesi'nden Gupta, "Grip ile daha önce buradaydık. Bununla yaşamak ve her yıl aşı yaparak virüsün hep bir adım önünde olmanın yolunu bulmak zorundayız" dedi ve ekledi:
"Dolayısıyla, koronavirüs ile de benzer bir şey yapacağımızı tahmin ediyorum. Sonunda virüsün farklı kısımlarını hedefleyen farklı aşılar tasarlamamız gerekecek - virüsün değiştirmekte zorlandığı aşılar."
Gupta, bu sürecin dünyaya çok pahalıya mal olacağını ve zaman alacağını vurgulayarak. "2021'de bulunacak ve 'İşte bu, tamamdır' denebilecek tek bir çözüm olacağını sanmıyorum.
"Koronavirüs uzun vadeli bir bozulmaya neden olacak.”
Ülkede şu ana kadar 9 milyon 485 vaka görülürken 220 bin 237 kişi de hayatını kaybetti.
