Son dakika haber: Biden-Putin görüşmesi sona erdi! Peş peşe açıklamalar
17.06.2021 - 07:51 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Son dakika haberlere göre, tüm dünyanın kilitlendiği ABD ve Rusya liderlerinin ilk yüz yüze randevusu alışılmadık görüntülerle başladı, CNN muhabiri salonda kaotik anların yaşandığını bildirdi. Biden ile Putin arasındaki zirve görüşmeleri yaklaşık dört saat sonra sona erdi. Rusya Devlet Başkanı Putin ardından da ABD başkanı Biden kameraların karşısına çıkıp açıklamalarda bulundu. İşte detaylar...
ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya lideri Vladimir Putin ilk kez yüz yüze buluştu, dünya medyası İsviçre'nin Cenevre kentine kilitlendi.
CANAVARLA GELDİ
NATO zirvesine katılan ABD Başkanı Biden, Cenevre'ye Pazartesi öğleden sonra Air Force One uçağıyla indi. Biden, zirveye ise ünlü makam araçları Cadillac One'lar, nam-ı diğer Canavar'la geldi.
Rus resmi medyası, Putin'i Cenevre'ye götüren uçağın Karadeniz üstünden geçtiği rotayı paylaştı. RSD505 kodlu söz konusu uçak, Karadeniz kıyısındaki Rus şehri Soçi'den havalandı ve Cenevre'ye iniş yaptı. Putin dakikalar içinde Biden'la görüşeceği Villa la Grange'a ulaştı.
Radar sistemleri kurulan ve kuş uçurtulmayan şehirde bu sabah daha gün ağarmadan yollar kapatıldı, randevunun gerçekleşeceği Villa la Grange çevresine ise hiç kimse alınmıyor. ABD lideri Biden, Putin'den 12 dakika sonra tarihi yapıya ulaştı. ABD ve Rusya devlet başkanları kapıda el sıkıştı.
Tarihi görüşmenin baş başa gerçekleşmiyor. İlk aşamada Putin, Biden ve dışişleri bakanları Sergey Lavrov ile Antony Blinken bir araya geldi. Dar kapsamlı görüşme yaklaşık iki saat sürdü. Bu aşamadan sonra çoğunlukla danışmanlardan oluşan heyetler görüşmeye katılacak.
SALONDA ALIŞILMADIK GÖRÜNTÜLER
Randevu öncesi konuşan Rusya Devlet Başkanı Putin, Biden'a şahsen görüşme girişimi için teşekkür ederek "Uzun bir yolculuk yaptınız, çok çalıştınız. Ancak Rus-Amerikan ilişkilerinde en yüksek seviyede ele alınması gereken birçok sorun birikti. Görüşmemizin yapıcı geçeceğini umuyorum" dedi.
ABD lideri Biden ise, "Yüz yüze görüşmek her zaman daha iyidir" ifadesini kullandı. CNN International'ın kıdemli Beyaz Saray muhabiri Kaitlan Collins, görüşmenin başında salonda bir kaos yaşandığını bildiriyor.
CNN'nin haberine göre, görüntü almak için yarışan gazeteci ordusu gazeteciler kaotik sahnelere yol açtı. CNN muhabiri Collins, yaşananları böylesine üst düzey bir zirve için 'alışılmadık' sözleriyle tanımladı. BBC ise, Rus medyasının salona doluşması nedeniyle bir itiş kakış görüldüğünü duyurdu.
ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki ikili görüşme sona erdi. Kısa bir aradan sonra iki ülkenin heyetleri arasında başlayan görüşmede 4 saat sürdü.
Ardından TSİ 18.45'te Putin basın mensuplarının karşısına çıktı ve zirve ile ilgili açıklamalar yapmaya başladı. Putin, ABD ve Rusya'nın büyükelçileri iade etme konusunda anlaştığını söyledi.
Putin, "Biden ile siber güvenlik alanında istişarelerin başlatılması konusunda anlaştık. Bu çok önemli." dedi ve görüşmede aralarında hiçbir düşmanlık olmadığını ekledi.
Putin, ABD Başkanı Biden'in "katil" ifadesini kendisini izah ettiğini ve açıklamasının onu tatmin ettiğini söyledi. Putin, Navalny konusunda ise "yasaları çiğnediğini biliyordu" ifadelerini kullandı.
"BIDEN İLE AYNI DİLİ KONUŞUYORUZ"
Putin, Biden'ın kendisini ABD'yi ziyaret etmeye davet etmediğini ancak Biden'ın çok yapıcı ve tecrübeli bir ortak olduğunu söyledi. Biden'ın kendisiyle annesi ve ailesi hakkında konuştuğunu aktaran Putin, ikisinin de "aynı dili" konuştuklarını vurguladı.
Rus lider, ülkelerinin çıkarlarını düşündükleri için ABD Başkanı ile aralarında dostluk olmadığını, diyaloglarının pragmatik olduğunu söyledi.
PUTİN'İ KIZDIRAN SORU
Putin, kendisine siyasi muhaliflerine nasıl davrandığını soran bir ABC News muhabirinin sorularına yanıt verirken gözle görülür bir şekilde rahatsız oldu.
Muhabirin, "Bütün siyasi rakipleriniz hapishanede öldüyse, zehirlendiyse... Bu, siyasi bir kavga istemediğiniz mesajını göndermiyor mu?" sorusuna ABD'deki 6 Ocak ayaklanmalarını işaret ederek cevap verdi. Rusya'nın sınırları içinde bu tür bir "kaos" istemediğini söyledi.
BIDEN'DAN İLK AÇIKLAMA
Kritik görüşme sonrası Biden, "Putin’e benim ajandamın Rusya’ya ya da başka bir ülkeye karşı olmadığını, bunun Amerikan halkı için olduğunu söyledim." ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Biden, Rusya Devlet Başkanı Putin’e insan hakları konusundaki endişelerini dile getirdiğini ve dile getirmeye devam edeceğini söylediğini belirtti.
ABD Başkanı Biden, Putin ile yeni ve karmaşık silahların yayılmasını önlemek için bir stratejik istikrar diyalog mekanizması kurma konusunda mutabık kaldıklarını söyledi.
Biden “Putin’e demokratik egemenliğimizi ihlal edecek ya da demokratik seçimlerimizin düzenini bozacak girişimleri hoş görmeyeceğimizi söyledim.” değerlendirmesinde bulundu.
BIDEN SENATÖR OLARAK MOSKOVA'YI ZİYARET ETMİŞTİ
CNN International, Joe Biden'ın siyasi kariyerinde Sovyetler Birliği döneminden bu yana beş liderle bir araya geldiğini aktarıyor. 1973'te senatör olarak Moskova'yı ziyaret eden Biden, üç Sovyetler Birliği ve iki Rusya lideri ile görüştü.
Rusya'yı neredeyse çeyrek asırdır yöneten Vladimir Putin ise, bugüne kadar Bill Clinton'dan George Bush'a, Barack Obama'dan Donald Trump'a kadar en fazla ABD Başkanı ile buluşan Rus lider unvanını elinde bulunduruyor.
Beş saat sürmesi beklenen görüşmede liderlerin birlikte yemek yemesi planlanmıyor. ABD'li yetkili, bu durumu "Ekmeği bölüşmek yok" sözleriyle değerlendirdi.
Biden'ın Brüksel'den İsviçre'ye uçuşu sırasında Air Force 1 uçağında gazetecilere konuşan üst düzey bir Amerikalı yetkili, "Bu görüşmede çok büyük dönüm noktası yaratacak bir gelişme olmasını beklemiyoruz" dedi. Putin'in dış politika danışmanı Yuri Ushakov da "Herhangi bir anlaşmaya varılır mı, emin değilim" açıklaması yaptı.
BIDEN SORUYU GEÇİŞTİRMEYE ÇALIŞTI
ABD lideri Biden, NATO zirvesinde Rus mevkidaşını 'zeki, zor ve değerini hak edenbir hasım' olarak tanımladı ve Washington'ın kırmızı çizgilerini Putin'e göstereceğini söyledi.
Basın toplantısında gazeteciler Biden'a Putin için daha önce 'katil' dediğini hatırlattı, ABD lideri ise kısa bir süre bu soruyu geçiştirmeye çalıştı ancak sözlerini toparlayamayınca da "Bunun yapmak üzere olduğumuz toplantı açısından çok da önemli olduğunu düşünmüyorum" dedi.
Rusya'ya yeni yaptırımları açıklayan Biden'ın Putin'e 'katil' demesi üzerine Moskova, Washington'daki büyükelçisini geri çağırmıştı. ABD de Moskova büyükelçisini Nisan ayında ülkeye geri çağırdı. Şu an iki ülkenin büyükelçisi de yok.
Rusya'nın Kırım'a el koymasıyla türbülansa giren ABD-Rusya ilişkileri, Suriye'deki savaş, Moskova'nın ABD seçimlerine müdahalesi ve siber saldırılar gibi bir dizi olayla savruldu. BBC'nin Moskova muhabiri Steve Rosenberg, dünyanın beklediği zirve öncesinde bir Rus yetkilinin kendisine Soğuk Savaş'tan bu yana ilişkilerdeki en kötü dönemin yaşandığını söylediğini canlı yayında aktardı.
SOĞUK SAVAŞ'TAN BU YANA EN KÖTÜ DÖNEM
Cenevre'deki görüşme pek dostane bir buluşma olmayacak. Her iki taraf da ikili ilişkilerin dibe vurduğunu kabul ediyor. Moskova'daki düşünce kuruluşu RIAC'ın başkanı Andrey Kortunov, "Zirve sembolik açıdan önemli. Rusya'yı ABD ile aynı lige koyuyor ve bu durum Putin açısından önemsiz değil" diyor.
Atacağı adımların tahmin edilememesiyle bilinen Rusya lideri Putin, ABD ile işbirliği yapılabilecek konular olduğunu söyledi. Yeni bir nükleer silahların denetimi anlaşması, Suriye ve Libya gibi bölgesel çatışmalar ve iklim değişikliğini örnek gösterdi. Putin, "Bu konularda birlikte çalışmanın mekanizmalarını yaratabilirsek, o zaman zirve boşa gitmemiş olur" diye ekledi.
Siyasi yorumcu Lilia Shevtsova ise, "Putin'in amacı kesinlikle ABD Başkanı ile eşit pozisyonda olmak. Kendi belirlediği zeminde saygı görmek ve bir güç gösterisi yapmak istiyor" ifadesini kullanıyor.
Buluşma yeri olarak Cenevre'nin seçilmiş olması 1985 yılında, Soğuk Savaş dönemi koşullarında dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği'nin lideri Mihail Gorbaçov arasında yapılan görüşmeyi hatırlatıyor. Fakat Biden-Putin randevusundan o tarihi görüşmeye benzer bir kişisel ilişki ya da siyasi yumuşama çıkması ihtimali çok az.
The New York Times yazarı Serge Schmemann, randevuyu Reagan-Gorbaçov buluşmasıyla karşılaştırdı. Schmemann’a göre, Moskova ve Washington arasındaki diyaloğun en düşük seviyede olduğu ve her iki liderin de bunu kabul ettiği göz önüne alındığında, randevu ortak bildiri olmadan dahi başlı başına bir başarı olacak.
Washington-Moskova hattındaki ilişkilerin en dipte olduğunu vurgulayan Time dergisi yazarı Madeline Roache ise, "Putin'in Biden ile görüşmesi şüphesiz eski ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinden çok farklı olacak" diyor.
EN BÜYÜK GÖVDE GÖSTERİSİ
Rusya'nın 2014 yılında Kırım'a el koymasıyla başlayan gerilim atmosferi, bu yılın Nisan ayında Putin'in Ukrayna sınırına devasa bir ordu yığmasıyla zirve noktasına ulaştı, Rus savaş gemileri Karadeniz'i kapattı.
Tansiyonun yükseldiği günlerde Akdeniz'den Karadeniz'e geçmeye hazırlanan ABD savaş gemileri ise, Biden ve Putin arasındaki telefon görüşmesinin ardından Ege Denizi'nde rota değiştirdi.
Mayıs ayında başlayan NATO'nun Defender Europe 21 tatbikatı, son çeyrek yüzyılın en büyüğüydü, Moskova NATO ordularının hareketlerini adım adım izleyip sınırına yeni birlikler konuşlandırma kararı aldı.
