Son dakika... Dünya bu salona kilitlendi! Artık saatler kaldı

NATO'nun gelecek 10 yılını belirleyecek tarihi zirvenin ardından bütün dünya ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya lideri Vladimir Putin buluşmasına kilitlendi, ilk kez ittifakın hedef tahtasına konulan Çin ise bugün ateş püsküren açıklamalar yaptı. Uluslararası ittifak NATO'ya üye 30 ülke ilk kez Çin'e karşı net bir pozisyon aldı, Joe Biden ise yarın bir araya geleceği Rus mevkidaşı Putin'e 'kırmızı çizgileri' göstereceğini kameralar önünde söyledi. ABD lideri Rusya ve Çin bizi germek istiyor ancak bizim ittifakımız sağlam dedi, yaklaşık 40 sayfalık NATO Zirve bildirgesinde Rusya konusuna ayrıntılı olarak yer verilirken, Çin konusu sadece iki paragrafta ele alındı. Rusya'nın 2014 yılında Kırım'a el koymasıyla başlayan gerilim atmosferi, bu yılın Nisan ayında Putin'in Ukrayna sınırına devasa bir ordu yığmasıyla zirve noktasına ulaştı, Rus savaş gemileri Karadeniz'i kapattı. Tansiyonun yükseldiği günlerde Akdeniz'den Karadeniz'e geçmeye hazırlanan ABD savaş gemileri ise, Biden ve Putin arasındaki telefon görüşmesinin ardından Ege Denizi'nde rota değiştirdi. Mayıs ayında başlayan NATO'nun Defender Europe 21 tatbikatı, son çeyrek yüzyılın en büyüğüydü, Moskova NATO ordularının hareketlerini adım adım izleyip sınırına yeni birlikler konuşlandırma kararı aldı. Putin'i 'zeki, zor ve değerini hak eden bir hasım' olarak tanımlayan ABD lideri Biden, İşbirliği yapmamayı tercih ederse ve eskiden olduğu gibi siber güvenlik ve diğer konularda faaliyetlerde bulunursa buna karşılık vereceğiz ifadesini kullandı. Basın toplantısında gazeteciler Biden'a Putin için daha önce 'katil' dediğini hatırlattı, ABD lideri ise kısa bir süre bu soruyu geçiştirmeye çalıştı ancak sözlerini toparlayamayınca da Bunun yapmak üzere olduğumuz toplantı açısından çok da önemli olduğunu düşünmüyorum dedi. BBC'nin Moskova muhabiri Steve Rosenberg, dünyanın beklediği zirve öncesinde bir Rus yetkilinin kendisine Soğuk Savaş'tan bu yana ilişkilerdeki en kötü dönemin yaşandığını söylediğini canlı yayında aktardı. Joe Biden'ın başkanlık koltuğuna oturmasından sonra gerçekleşecek ilk yüz yüze buluşmanın adresi İsviçre'nin Cenevre kenti. Görüşme pek dostane bir buluşma olmayacak. Her iki taraf da ikili ilişkilerin dibe vurduğunu kabul ediyor ve şu an iki ülkenin de birbirlerinin başkentlerinde büyükelçileri yok. Rusya'da hassas randevuyu bir başarı olarak değerlendirenler var. Moskova'daki düşünce kuruluşu RIAC'ın başkanı Andrey Kortunov, Zirve sembolik açıdan önemli. Rusya'yı ABD ile aynı lige koyuyor ve bu durum Putin açısından önemsiz değil diyor. Siyasi yorumcu Lilia Shevtsova ise, Putin'in amacı kesinlikle ABD Başkanı ile eşit pozisyonda olmak. Kendi belirlediği zeminde saygı görmek ve bir güç gösterisi yapmak istiyor ifadesini kullanıyor. Atacağı adımların tahmin edilememesiyle bilinen Rusya lideri Putin, geçen hafta verdiği televizyona verdiği röportajda Biden buluşmasına değindi ve ABD ile işbirliği yapılabilecek konular olduğunu söyledi. Yeni bir nükleer silahların denetimi anlaşması, Suriye ve Libya gibi bölgesel çatışmalar ve iklim değişikliğini örnek gösterdi. Putin, Bu konularda birlikte çalışmanın mekanizmalarını yaratabilirsek, o zaman zirve boşa gitmemiş olur diye ekledi. Cenevre'de günlerdir hummalı bir hazırlık var, özellikle de Villa la Grange'da. Liderlerin bir araya geleceği Villa la Grange'ın çevresi geçen hafta dikenli tellerle çevrildi, etrafındaki park kapatıldı. Cenevre Gölü'nün kenarında yer alan villanın önündeki sahilde gazeteciler için çadırlar kuruldu. Uluslararası haber ajansı Associated Press (AP), Cenevre Gölü'nde tekneyle devriye gezen İsviçre polislerinin fotoğraflarını bugün dünyaya servis etti. Reuters'ın geçtiği bir kare ise, daha dikkat çekici. Bir botla Villa la Grange'ın önüne ulaşan polis ekipleri, gölde yüzen ve kıyıda güneşlenen insanların yanından geçerken görülüyor. Günlük hayat devam ediyor gibi görünse de 'kırmızı alarm' her yerde hissediliyor. Yarın sabahtan itibaren Cenevre'de hayat duracak. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, bugün yaptığı açıklamada tarihi görüşmenin 4 veya 5 saat sürmesinin planlandığını duyurdu. Uluslararası medya geçtiğimiz hafta sonu Villa la Grange'ın içinde bir tura çıkarıldı, haber ajansları mekanın detaylarını ortaya koyan çok sayıda fotoğrafı da servis etti. Randevunun en sıcak başlıklarından biri Ukrayna olacak. Kırım'ın ilhakından bu yana Batılı ülkelerin yaptırımına hedef olan Rus ekonomisi, geride kalan yedi yılda milyarlarca dolarlık bir fatura ödedi. Siber saldırılar ve uzayda silahlanmanın ele alınacağı görüşmede, Suriye, Libya, Afganistan, İran ve Belarus gibi ülkelerin de masaya yatırılması bekleniyor. Peskov, ABD tarafının ortak basın toplantısı istemediğini de aktardı. Buluşma yeri olarak Cenevre'nin seçilmiş olması 1985 yılında, Soğuk Savaş dönemi koşullarında dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile Sovyetler Birliği'nin lideri Mihail Gorbaçov arasında yapılan görüşmeyi hatırlatıyor. Fakat Biden-Putin randevusundan o tarihi görüşmeye benzer bir kişisel ilişki ya da siyasi yumuşama çıkması ihtimali çok az. NATO Zirvesi'nin sonuç bildirgesine ilk kez giriş yapan ve 'sisteme meydan okuduğu' vurgulanan Çin ise, beklendiği gibi bugün Batılı ülkeleri topa tuttu. Çin'in Avrupa Birliği misyonu, yazılı bir açıklama yaptı. Savunma ve askeri modernizasyon arayışımız meşru, makul, açık ve şeffaftır. NATO, Çin'in kalkınmasını makul bir tavırla değerlendirmeli. Çin'in meşru çıkarlarını ve haklarını savunma politikalarını manipüle etmeye, bu politikaları çatışma ortamı yaratmak ve jeopolitik rekabeti körüklemek için bahane olarak kullanmaya son vermeli. Pazartesi akşamı açıklanan NATO Zirvesi'nin sonuç bildirgesinde, Çin'in hırsları ve iddialı tavırları, mevcut kurallara dayalı uluslararası düzene ve ittifakın güvenliğine sistematik olarak meydan okuyor ifadeleri yer almıştı. Uluslararası ittifak ayrıca Çin'in nükleer cephaneliğini hızla genişlettiği ve Rusya ile askeri işbirliği yaptığını kayda geçirmişti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise, zirve öncesi Yükselen Çin'e ortak yanıt vermeliyiz demişti. ABD lideri Biden ise, gelinen noktayı NATO, en son 2010 yılında bir stratejik plan hazırladığında, Rusya'nın bir ortak olarak kabul edildiği ve Çin'in adının dahi geçmediği bir zamandı cümlesiyle özetledi. Rusya ve müttefiki Çin son yıllarda özellikle Pasifik Okyanusu'nda birçok ortak tatbikat icra etti. İki ülkenin askeri tatbikatları Umman Denizi ve Japon Denizi'ne kadar uzandı, İran, Myanmar ve Belarus gibi ülkeler de gövde gösterisinde yer aldı.