28.12.2003 - 00:00 | Son Güncellenme:
Firmaların, yılbaşı dolayısıyla, tanıtımlarını sağlamak ve iletişim kurmak gibi amaçlarla dağıttıkları eşantiyon malzemeleri ve hediyelik eşyaların vergisel durumu önemlidir. Eşantiyonun kelime anlamı (Echantillon) 'örnek, numune, küçük bir parça' olmakla beraber halk arasında ufak tefek hediyelik eşyalar için de kullanılmaktadır.
50 no.lu KDV Genel Tebliğinde, firmaların belirli zamanlarda, özellikle dini bayramlarda ve yılbaşlarında kendi tanıtımlarını yapmak amacıyla herhangi bir bedel almaksızın kalem, anahtarlık, ajanda, takvim ve benzeri eşya dağıtmalarının geleneksel hale geldiği belirtildikten sonra, ticari hayatta eşantiyon olarak adlandırılan bu ürünlerin her ne kadar işletmede tüketilmeseler de, ayni pazarlama gideri niteliğinde olduğu ve bu ürünlerin müşterilere ayrıca bir bedel alınmaksızın tesliminin KDV hesaplanmasını gerektirmeyeceği açıklanmıştır. Dağıtım sadece müşterilere değil, ticari ilişkide bulunulan kimselere ve personele de yapılabilir.
Ancak bunların, 'Ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması' ve ayrıca, 'bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi' gerekir.
KDV'si indirim konusu yapılarak gider yazılabilir
Eğer dağıtım yukarıda belirtilen koşullara uygunsa, dağıtılan ürünlerin satın alınması veya yaptırılması nedeniyle yüklenilen KDV'ler indirim konusu yapılabilir. Yapılan harcamalar gider de yazılabilir. Yani vergi matrahından düşülebilir.
Ticari teamüle uygunluk, firmanın büyüklüğüne ve konuyu inceleyen kişinin değer yargılarına göre değişen subjektif bir kavramdır. Bu nedenle peşinen bir rakam veya oran belirtmek mümkün değildir. Dağıtılan eşantiyon veya hediyede, dağıtımı yapan firmanın logosunun ve/veya faaliyet konusu, adres, telefon gibi bilgilerin bulunması, zorunlu olmamakla birlikte gider kaydı ve KDV indiriminin sağlamlaştırılması açısından tavsiyeye şayandır.
1 milyar 572 milyonluk istisna
Hediye verilmesi ivazsız intikalden dolayı prensip itibariyle veraset ve ticari vergisinin konusuna girer. Ancak örf ve adete göre verilmesi mutad bulunan hediyeler veraset ve intikal vergisinden istisna edilmiştir. Bu istisnanın sınırı kişiden kişiye ve duruma göre değişkenlik gösterir. Ancak başka bir istisna hükmü daha vardır. Buna göre verilen hediyenin değeri her yıl yeniden değerleme oranında artan bir parasal istisna tutarını aşmıyorsa, bu hediye nedeniyle vergi doğmaz. 2003 yılında 1.224.000.000 lira olan bu istisna tutarı 2004 yılında 1.572.000.000 lira olarak uygulanacaktır.
Eşantiyonların da belgelenmesi gerekir
Mal alımlarındaki genel belgeleme esasları eşantiyonlar için de geçerlidir. Yani eşantiyon alımları fatura ve benzeri belgelerle tevsik edilir. Gerek eşantiyon malzemelerinde sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olaylarına sıklıkla rastlanması, gerekse yasal şartları sağlayıp sağlamadığı açısından eşantiyon giderleri vergi inceleme elemanlarınca özellikle incelenmektedir. Bu nedenle eşantiyon harcamalarına ilişkin belgelerin sağlıklı olması ve eşantiyonun ticari teamüllere uygunluğu konularına özen gösterilmelidir.
Eşantiyon harcamalarının giderleştirilmesi, dağıtımlarının yapılmış olmasına bağlıdır. Dağıtımlarının yapıldığının ise tevsiki (belgelenmesi) gerekir.
Anahtarlık, kalem, takvim, ajanda gibi ufak tefek eşantiyonlar açısından, dağıtımın yapıldığı hususu firma içinde düzenlenecek bir tutanakla veya dağıtımı yapan firma görevlilerinin dağıtımın tamamlandığı hakkındaki yazılı bildirimleriyle mümkündür.
Ancak değeri nispeten yüksek eşantiyon ve hediyelerin dağıtımının tevsikinde daha dikkatli olunmalıdır. Bu hediyeler için, üzerinde eşantiyon veya hediye olarak gönderildiğine dair not ihtiva eden irsaliye düzenlenmesi, dağıtım işleminin kargo firmaları aracılığı ile yahut taahhütlü posta ile yapılması, kargo veya posta evrakına gönderi içeriğinin kaydedilmesi gibi yöntemlerle dağıtımın tevsik edilmesi isabetli olacaktır. Okuyucularımızın yeni yılını kutlarız.
Vergi mevzuatımıza göre kurumlar faturaya bağladıkları mal ve hizmet satışlarının bedelini henüz tahsil etmeden hasılat (gelir) olarak yazarlar. Böylece oluşan ticari alacakların tahsili kuşkulu hale geldiğinde de şüpheli alacak karşılığı ayırmak suretiyle peşinen gelir yazdıkları tutarı gider yazarlar. Yani düzeltirler. Alacağın tahsilinin kuşkulu hale gelmesi, onun dava veya icra safhasında bulunması demektir.
Bu kısa açıklamadan sonra hikayemize geçebiliriz. (X) A.Ş. bir müşterisinden olan ticari alacaklarının vadesinin ödenmemesi üzerine alacağını icra kanalıyla tahsil etmek üzere avukatıyla temasa geçer ve takip başlatılır. Bu aşamada takibe alınan alacak için karşılık yoluyla gider yazılır. Uzunca bir süre geçmesine rağmen alacağın tahsili mümkün olmaz. Şirketin denetçilerinin, davanın hangi aşamada bulunduğuna dair soruları üzerine yapılan araştırmada avukatın borçlu firmadan alacağın önemli bir kısmını tahsil ettiği, ancak bunu şirkete vermediği anlaşılır. Bu defa paranın avukattan geri alınması için yeni bir hukuk süreci başlar.
Bir darbe de avukatından yiyen kurumu bir sürpriz beklemektedir. Alacak borçlu firmadan avukat aracılığıyla tahsil edilmiş olduğu için şüpheli alacak karşılığının iptal edilmesi, yani tahsil edilen paraların gelir yazılması gereklidir.
Avukattan olan ve takibe alınan alacak ise, ticari alacak kabul edilmediği, yani daha önce gelir yazılmadığı için bu alacak şüpheli alacak yoluyla giderleştirilemez. Çünkü Maliye daha önce gelir yazılmayan alacak için şüpheli alacak karşılığı ayrılamayacağı görüşündedir. Bu görüşe katılmadığımızı ve ileride bunu detaylıca irdeleyeceğimizi belirtelim.
BUSINESS
'İstanbul, New York'tan daha güvenli'
Genetik kodumu patronuma vermek istemiyorum
Mad - Max ülkesindeki Türkler
New York'ta eğitimi değiştirdi Nobelliler derneğine seçildi
'Baba, sanki varmışsın gibi'
Hey gidi 'Es es es ki ki ki' hey!
Popstar'a Zerrin Özer'le anaerkil denge ayarı
Bademler Kaliforniya'dan cin mısırı Arjantin'den
TBMM etik konusuna özen göstermelidir
Pazarı önce havan topuyla dövüyor, sonra giriyor...
Yılbaşı eşantiyon harcamaları 'gider' yazılabilir
Sermaye ihracına geçen Çinliler, şirket topluyor
Yılın adamı
Komedi dizisi Seinfeld'de 'ciddi' anlaşmazlık
Başbakan'a eski arkadaşından mesaj var
'600 milyon dolarlık paketiniz geldi!'
2004'ün armağanları Net Baba'dan
Gurur duymak isteyen bir ıslık çalsın...