28.10.2021 - 07:00 | Son Güncellenme:
MİTHAT YURDAKUL Ankara
‘Kartel niteliğinde’
Daha sonra röportörlerin tespitleri aktarıldı. Soruşturma heyetinin raporunda, A101, BİM, Carrefoursa, Migros ve Şok zincir marketler arasında, dolaylı temaslar yoluyla satış fiyatlarının ve zamların koordinasyonunun sağlandığı, geleceğe dönük fiyatlar, fiyat artış tarihleri, dönemsel kampanyalar ve indirimlerin paylaşıldığı belirtildi. Fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan zincir marketlerin tüketici aleyhine fiyat yükselttiği ifade edilen raporda, A101, BİM, Carrefoursa, Migros ve Şok’un, “topla-dağıt karteli” niteliğindeki anlaşmalarla Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği ifade edildi.
2018 yılına uzanıyor
Tedarikçilerden Savola ve Procter & Gamble’ın da kendi ürünleri bakımından zincir marketler arasında fiyatlara ve zamlara yönelik koordinasyonun sağlanmasında rol oynadıkları tespitine yer verildi. Raporda, “BİM, Carrefoursa, Migros, Şok, Savola ve Procter & Gamble hakkında 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesi uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği kanaatine ulaşılmıştır” denildi. Söz konusu firmalara verilecek cezada da söz eylemlerin “kartel” niteliği taşımasının dikkate alınması istendi. Raporda, soruşturmaya konu olan eylemlerin 2018’e kadar uzandığına ve dikkate alınacak hafifletici unsur bulunmadığı ifade edildi. Soruşturma heyeti, inceleme ve tespitler sonucunda, beş zincir market, iki tedarikçi firma hakkında idari para cezası talep etti.
Maliyetler arttı
Daha sonra zincir marketler ve firmaların temsilcileri sözlü savunma yaptı. Zincir marketler, düşük fiyat politikası nedeniyle birbirlerinin fiyatlarını takip ettiklerini, ortak fiyat belirlemelerinin söz konusu olmadığını öne sürdü. “Fiyat artışı politikamıza aykırı” savunması yapan marketler, salgın kısıtlamaları nedeniyle nakliye, istihdam, hijyen uygulamalarının ekstra maliyete neden olduğunu ifade etti. Kâr marjlarının düştüğüne dikkat çeken marketler, bunun da yoğun rekabetin göstergesi olduğunu savundu. Marketler, alış fiyatı, rekabet ve kar rakamlarına bakıldığında fiyat değişimlerinin piyasayla uyumlu olduğunu açıkladı. Zincir marketler, özellikle meyve-sebzede, piyasayı manipule edecek güçlerinin olmadığını, fiyatların Avrupa’ya göre ucuz olduğunu savundu.
‘Bakkallar doğal seleksiyonla elensin’
Savunma veren bir market de daha önce devletin tanzim satışları gündemdeyken, Hazine yetkilileriyle yaptıkları görüşmeler sonucu zararına satış yaptıklarını, bunun ardından haksız fiyat suçlamasıyla karşı karşıya kaldıklarını aktardı. Zincir market yetkilisi, onbinlerce bakkaldan daha fazla KDV ödediklerini belirterek, “Neden bunları koruyorsunuz, doğal seleksiyonla elensinler” ifadelerini kullandı.