Zeytinyağı ihracatçılarının 5 yıllık hedefi 1 milyar dolar

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği (EZZİB), 2021 yılı değerlendirmesi ve 2022 yılı hedeflerini açıklamak için basın mensuplarıyla bir araya geldi. Toplantıda EZZİB Başkanı Davut Er, 2020/2021 sofralık zeytin ihraç sezonunda ihracatın yüzde 5 artışla 88 bin tona yükseldiğini ve elde edilen tutarın ise yüzde 3 artışla 150 milyon dolara ulaştığını söyledi. Davut Er, bu tutarın 114 milyon dolarını siyah, 36 milyon dolarını ise yeşil zeytinin oluşturduğunu ifade etti.

Hedef 5 yıl içinde 1 milyar dolar

Davut Er, zeytin ihracatında Almanya, Irak, Romanya, ABD ve Bulgaristan'ın öne çıktığını belirterek, "2020/21 sezonunda en çok zeytinyağı ihraç ettiğimiz ülkeler ise, ABD, İspanya, Japonya, İran ve Suudi Arabistan olarak sıralanmakta. Türkiye’nin 2020/2021 sezonundaki 8,8 milyon dolarlık prina yağı ihracatı da eklendiğinde Türk zeytincilik sektörünün toplam ihracatı 294 milyon dolara ulaştı ve toplam 159 ülkeye zeytin-zeytinyağı ihracatı gerçekleştirilmiş oldu. Zeytinyağı ve sofralık zeytin ihracatında hedefimiz, ambalajlı ürün ihracatını artırmak ve ilk etapta 500 milyon dolar ve önümüzdeki beş yıl içerisinde 1 milyar dolar dövizi ülkemize kazandıracak konuma gelmek” dedi.

"Ürünlerimize yönelik desteklemeler devam ettirilmelidir"

İspanya'nın dünyadaki 3,2 milyon ton zeytinyağı üretiminin yarısını yaptığına dikkat çeken Davut Er, "İspanya fiyat belirleyici bir ülke. İspanya, sofralık zeytin ve zeytinyağı sektöründe tek başına fiyat belirleyici olmakta ve piyasayı kontrol altında tutmaktadır. Bununla birlikte, rakip üretici ülkelerde zeytin ve zeytinyağı üreticileri önemli ölçüde destekleniyor. Zeytin ve zeytinyağı sektörüne yönelik pozitif ayrımcılığın devam ettirilerek önümüzdeki yıllarda ürünlerimize yönelik desteklemeler devam ettirilmelidir. İtalya, İspanya gibi AB üyesi rakiplerimizle rekabet edebilme ihtiyacına binaen, küresel iklim değişikliği elverdiği ölçüde önümüzdeki yıllarda üretimin daha da artacağından hareketle, ülkemizde üreticilere sağlanan prim desteğinin AB’ye nazaran düşüklüğü de dikkate alınarak tüm ürün grupları bazında ihracatta sağlanan DFİF desteklerinin devam ettirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ancak, dünya piyasalarında rekabet ettiğimiz İspanya, İtalya, Yunanistan gibi AB ülkelerindeki doğrudan-dolaylı desteklerle mukayese edildiğinde, ülkemizdeki desteğin düşük düzeyde kaldığını düşünmekteyiz” diye konuştu.

AB kotası ve İngiltere pazarı

AB tarafından Türk zeytinyağına kota uygulandığını hatırlatan Davut Er, "Kota uygulaması ihracatımızın önünde engel teşkil ediyor. Gümrük Birliği Anlaşması çerçevesinde Avrupa Birliği Türk zeytinyağına gümrük vergisiz olarak yıllık 100 ton düzeyinde kota tanımıştır. Fas, Tunus gibi diğer üretici ülkelere çok büyük miktarlarda vergisiz ihracat avantajları tanınmakta. AB ve Türkiye arasındaki Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi görüşmeleri çerçevesinde AB’nin ülkemize uygulamakta olduğu zeytinyağı gümrük vergisinin sıfırlanması ya da Avrupa Birliği’nden zeytinyağı için en az 30 bin tonluk bir kota alınmasının Türk Zeytin ve zeytinyağı sektörünün geleceği için çok faydalı olacağı görüşündeyiz. Diğer yandan; AB ve Gümrük Birliğinden ayrılan İngiltere ile ülkemiz arasındaki STA kapsamında müzakerelerin devam ettiği bu günlerde, ülkemiz için stratejik bir öneme sahip olan zeytin-zeytinyağı sektörüne müzakerelerde öncelik tanınması gerektiği ve Türkiye’den İngiltere’ye zeytinyağı ihracatında gümrük vergisinin sıfırlanmasının hemen hemen bütün ihtiyacını İspanya, İtalya gibi AB ülkelerinden karşılayan ve yıllık ortalama 70 bin ton zeytinyağı ithal eden İngiltere pazarında ülkemizin önemli bir pay edinmesini sağlayacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.

KDV indirimi, zeytinyağı tüketimini artırabilir

Davut Er son olarak Türkiye'nin zeytinyağı üretici ülkeler arasından en az zeytinyağı tüketen ülke olduğuna dikkat çekerek, sözlerini şöyle tamamladı: "Kişi başı tüketim Yunanistan’da 20 kilogramı geçerken bizde 2 kilogramın altında. Sağlıklı bir yağ olan zeytinyağının Türkiye’de tüketiminin 5 kilograma ulaşması gerektiğine inanıyoruz. 13 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile pek çok gıda ürünüyle birlikte Zeytin ve zeytinyağında da KDV yüzde 1’e indirildi. Bu çerçevede, söz konusu indirimin iç piyasada tüketiciler nezdinde olumlu karşılık bulacağına inanıyoruz.”