Zeytinyağı bol ama üreticide fiyat düşük

Duygu Erdoğan / İSTANBUL - Bu yıl yüksek verim ile sofralara gelecek zeytinyağında hasatla birlikte üreticinin fiyat sorunu baş gösterdi. Bu sezon fiyat gerilemesinin bölgelere göre yüzde 20 ila 30 arasında değiştiği ifade ediliyor. Ancak buna karşılık başta bol mahsul için işçilik masraflarının katlanacağını belirten üreticiler, fiyatın üretici lehine iyi bir seviyeye gelmesini beklerken tüketimin de artmasını istiyor. 

2022-2023 sezonunda 400 bin tonu aşan zeytinyağı üretimiyle dünyanın en büyük ikinci üreticisi olan Türkiye, bu yıl da benzer bir rekolte bekliyor. Önceki sezon aşırı sıcak bir iklimle başta dünyanın en büyük üreticisi İspanya olmak üzere İtalya ve lokal olarak Yunanistan’da mahsul kaybı büyük olmuş, geçen sezon ise rekolte düşüklüğü fiyatları hızlı artırmıştı.

Lisanslı depo çağrısı

Dünya genelinde zeytinde bolluk olan bir sezon yaşandığını belirten Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, özellikle toptan satışlarda ve ihracatta zeytinyağı satış fiyatının hızla geri geldiğini dile getirdi. Ali Uçar, “İç piyasada kişi başına olan tüketim 1.8-2 kilogram civarında sabit bulunmakta ve artırılması gerekiyor. Ambalajlı ürünlerde de AB Gümrük Birliği kotası ihracat artışının önünde önemli bir engel. Firmalar ABD ve Uzak Doğu pazarlarında fırsat yakalamak için ciddi mücadele içindeler ve desteklenmeye ihtiyaçları var… Verimliliği artıracak teknoloji yatırımları, zeytin ağaçlarının daha iyi korunmasını sağlayacak akıllı tarım uygulamaları gibi projeler, sektörü büyütme potansiyeline sahip. Ağaç varlığının artırılması, en önemlisi zeytinyağı sektöründe kaliteyi bozan saklama koşullarının iyileştirilmesi, üreticinin, fabrikacının, tüccarın ve ihracatçının yıl boyunca ihtiyacını karşılayacak ve borsasını oluşturacak ‘zeytinyağında lisanslı depoculuk’ sisteminin bir an önce kurulması, gerekirse sektördeki kooperatifler ile de iş birliklerine gidilmesi önem arz etmektedir” açıklamalarında bulundu.

Bu yıl yüksek sıcaklık ve kuraklık ortalamasıyla geçen yaz ayları nedeniyle danelerin yağlanmayacağı endişesini taşıyan üreticiler, hasat sürecinin bu endişeyi ortadan kaldırdığını bildirdi. Henüz hasat başlamasına sayılı günler kalan bölgelerde son bir yağışla danelerin doluluğunun daha da artabileceği beklentisi var.

Mahsul çok, iş pahalı

Ayvalıklı zeytinyağı üreticisi Sabuncugil ailesinin temsilcilerinden Deniz Sabuncugil, bölgede birkaç gün içinde hasat yoğunluğunun artacağını anlatırken, bolluk içinde bir sezon geçirileceği bilgisini verdi. Asit oranına göre zeytinyağı fiyatlarının üreticide 170 liradan başladığını belirten Sabuncugil, “Mahsul oldukça iyi, ağaçlarımız güzel durumda. Bu bizi çok mutlu ediyor; ancak bir yandan üretici fiyatı düşük kaldı. Bunun üretimi zorlamamasını bir yandan da tüketiciye en iyi fiyatla ulaşmasını istiyoruz. Dünyada ürün bol olunca talep de düşük kalıyor” diye konuştu.

Hasat için festival geleneği

Ayvalık Ticaret Odası tarafından ilki 1970 yılında kutlanan ve geleneksel hale gelen “Ayvalık Uluslararası Zeytin, Hasat ve Turizm Festivali” bu yıl 1-2-3 Kasım tarihleri arasında 19. kez düzenlenecek. Bu sene “Turizmin Değeri, Zeytinyağının Başkenti” sloganıyla düzenlenecek festival, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Ayvalık Belediyesi, Balıkesir Ticaret Borsası, Ayvalık Esnaf ve Sanatkarlar Odası ve Ayvalık Ziraat Odası’nın destekleriyle hayata geçiyor. Ali Uçar’ın verdiği bilgilere göre Ayvalık 2 milyon adede yaklaşan zeytin ağacı varlığı, 1 milyon 180 bin adedinin 300 yaş üzerinde olması ve 600 yaş üzeri 61’i tescilli olmak üzere 81 adet anıt ağacıyla dikkat çekiyor.