Üretimdeki kayıp hızla toparlanıyor

Hanife BAŞ - Depremin vurduğu illerde yaralar sarılmaya çalışılırken, ekonominin normale dönmesi için de çaba sarf ediliyor. Depremin etkilediği 11 il arasında Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’da çok büyük yıkım meydana gelirken, diğer iller nispeten biraz daha normale dönmeye yakın.

Depremin vurduğu illerden biri de Diyarbakır. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) Başkanı Mehmet Kaya, üç ile göre daha az etkilendiklerini ve ekonominin ve üretimin kısa sürede normale döndüğünü söyledi. Kaya, “Depremden bir hafta sonra yaraları sarıp üretime döndük. Sanayi tesislerinde büyük bir sorun yok. Ancak çalışan konusunda biraz sıkıntı yaşıyoruz. Depremde evi yıkılan, hasar gören ya da korkanlar şehir dışına gitti. Yüzde 25’lik işgücü kaybı oldu. Bunu bir an önce telafi etmemiz gerekiyor. Bu çalışanların bir an önce geçici barınma sorununun çözülmesi lazım. Çadır kent ve konteyner kentler kurulabilir. Bunları buradaki sanayinin iş birliğiyle yapabiliriz. Ancak kanuna göre AFAD koordinasyonunda olması gerekiyor. Sadece fabrikaları açmak, bölgede yıkılanları onarmak yetmiyor. Barınma ihtiyacı olan, depremden evi etkilenmiş işgücünü da kaybediyoruz. Üretimi devam ettirmek için geçici barınma sorununu acilen çözmek gerekiyor” dedi.

Depremden etkilenen her ilin ihtiyacının farklı olduğunu dile getiren Kaya, “Kahramanmaraş’la bizim ihtiyacımız aynı değil. Şehir tamamen yıkıldı. O nedenle öncelikle devletin, destekleri merkezden ve herkese aynı uygulamalar yerine biraz kent ve ilçe bazlı yapması gerekiyor. Genel bir destek yerine yerel iş birliği ve çalışmalarla destek verilmeli” değerlendirmesini yaptı. Şehirde üretimin biraz etkilendiğini, ihracat ve üretim rakamlarının bir ay önceye göre yarı yarıya düştüğünü aktaran Kaya, “Ama hızlı toparladık bu ay sonunda etkilenme yüzde 25’lere düşer. Bizim kredi konusunda da talebimiz var. Diyarbakır’daki imalat sektörü olarak krediye çok ulaşamıyoruz. Bize kredi gerekiyor. İhracat ve imalatın gelecek aylarda düzeltilebilmesi için bu adımın atılması gerekiyor. Bu aşamada taleplerimiz bunlar” diye konuştu.

Diyarbakır’da hayvancılık, tarım, tekstil, hazır giyim, metal, madencilik, mobilya gibi sektörlerin güçlü olduğunu dile getiren Mehmet Kaya, ihracatlarının yıllık 300 milyon dolara ulaştığını ancak çoğu ihracatın değişik iller üzerinden yapıldığı düşünüldüğünde gerçekte bu rakamın 1 milyar doları bulduğunu da vurguladı.

Öncelik barınma

Mustafa Fidan, her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğunu belirterek, “Birinci önceliğimiz barınma ama sanayiyi de kalkındırmak gerekiyor. Bölgede insanlara yardımlar bir yere kadar devam edebilir. Sanayiyi ayaklandırmamız, işleri döner hale getirmemiz lazım. Devletin açıkladığı teşviklerin kapsamının geniş olması gerekiyor. Şehrimizde tekstil, hayvancılık sanayi önde. Genel olarak piyasalar komple sıkıntıya girdi. Geçen ay on gün çalışamayınca ihracatımız da azaldı. Ama bu ay büyük oranda telafi edilmesini bekliyoruz” dedi.

Üç ille yoğun ticareti var

Diyarbakır Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Başkanı Mustafa Fidan, şehirde bir sıkıntı olmadığını üretime döndüklerini dile getirerek, şu görüşleri dile getirdi:

“Devlet deprem bölgelerinde uygulamaya konulan ekonomi paketlerinde bizi çok fazla hasar gören Adıyaman, Maraş ve Hatay’dan ayırıyor. Ama şu da unutulmamalı biz ticaretimizin çoğunu bu üç ille yapıyorduk ve ödeme alamayacağız. Uygulamalarda bütün illeri kapsama almak lazım. Biz bu illere göre çok hasar görmedik ama bu illerle ticaretimiz vardı. Kısa çalışma, çeklerin ötelenmesi gibi konularda Diyarbakır muaf tutulmaya çalışılıyor. Şehrimizde tekstil yoğun bir sektör. Kumaşları Maraş’tan alıyorduk şimdi ürün tedarik sorunu oluştu. Tekstil sektörü sekteye uğradı. Depremden sonra ilk on gün çalışmadık sonra kademeli olarak çalışmaya başladık. İlk hafta bayağı çalışan işe gelemedi. Evi yıkılan, hasar görenler var. Halen daha artçı sarsıntılar oluyor. Çalışanlara da geçici barınma sağlamak gerekiyor.”

YARIN: Adanalı sanayiciler depremin yaralarını sarıyor.