Teknolojik altyapıda dev adımlar

DHMİ, havacılık sektöründeki teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek havalimanlarının teknolojik altyapısını sürekli güçlendiriyor. Bu kapsamda, DHMİ havalimanlarında yeni nesil hava trafik kontrol sistemleri, havacılık güvenliği sistemleri ve uçuş bilgi sistemleri gibi teknolojiler kullanılıyor. Teknolojik iyileştirmeler DHMİ’nin önem verdiği temel konuların başında geliyor.

SMART ile emniyetli hava trafik kontrolü

SMART Projesi (Türkiye’deki Hava Trafik Yönetimi Kaynaklarının Sistematik Modernizasyonu) ile Türk Hava Sahasının tek bir merkezden yönetilebilmesi, emniyetli, teknolojik ve yüksek kapasiteli hava trafik kontrol altyapısı oluşturulması amaçlanıyor.

Türkiye’deki Hava Trafik Yönetimi Kaynaklarının Sistematik Modernizasyonu Projesi (SMART) kapsamında ülkemizde hava trafik hizmetlerinde kullanılan radar ve ses verilerinin Hava Trafik Kontrol merkezlerine taşınması için bir WAN (geniş alan ağı) oluşturuldu. Bu ağın oluşturulmasında Türk Telekom IP/MPLS altyapısı ile birlikte TÜRKSAT VSAT uydu networkü kullanıldı. SMART projesinin tamamlanması ile tüm Türk Hava Sahasının kontrolü tek bir merkezden, Ankara Esenboğa Havalimanının karşısında yer alan Hava Trafik Kontrol Merkezinde tesis edilen sistem altyapısı üzerinden sağlanmaya başlandı.  Bununla birlikte gerek duyulduğunda İstanbul, Antalya, İzmir Adnan Menderes, Muğla Dalaman, Muğla Milas Bodrum, Kıbrıs Ercan Hava Trafik Kontrol Merkezlerinden de Yaklaşma Kontrol (APP) hizmetleri verilebilecek ve Türk Hava Sahasının kontrolü sağlanabilecek. Proje ile birlikte hava trafik kontrol altyapısı yeni standartlar doğrultusunda yenilendi, modern kontrolör fonksiyonları sistem kapsamında devreye verilerek geleceğe dönük kapasite artışı da sağlandı.Söz konusu proje sayesinde EUROCONTROL’un Tek Hava Sahası (One Sky) konseptine uyum sağlandı ve Ülkemiz hava trafik kontrol teknolojik altyapısı, çok az ülkenin sahip olduğu bir yapıya kavuşarak güvenilirliği arttırdı.

Çok amaçlı adar ekranı (ÇARE)

Hava Trafik Yönetimi (Air Traffic Management-ATM) Ar-Ge çalışmaları kapsamında yerli ve millî üretim olan Çok Amaçlı Radar Ekranı (ÇARE) hava trafik kontrol yönetim kabiliyeti çerçevesinde gerçek zamanlı uçuş verilerini harita üzerinde sergileyen insan-makine ara yüzü uygulamasıdır. Kullanıcı dostu olması, hava trafik kontrolörlerinin hava trafiğini etkin bir biçimde yönetmesine ve hava trafik emniyetinin en üst düzeyde sürdürülmesine imkân tanıma özelliğine sahip. ÇARE ülkemizde 40’tan fazla havalimanında hizmet veriyor. Ayrıca Azerbaycan’a ihracatı gerçekleştirilen ÇARE sistemi, Bakü Haydar Aliyev, Gence ve Fuzuli Havalimanlarında Mayıs 2023 itibarıyla hizmet vermeye başladı.

Millî gözetim radarı (MGR)

Kurulumu Gaziantep Havalimanı’na yapılmış, sivil havacılık alanında kullanılacak olan Türkiye’nin ilk yerli radar sistemi Millî Gözetim Radarı (MGR) olan radar sisteminin saha kabul çalışmaları tamamlandı. Ülkemizin ilk yerli ve millî PSR (Primary Surveillance Radar) sistemi olma özelliğini taşıyan Millî Gözetim Radarı (MGR), DHMİ ve TÜBİTAK iş birliği ile tamamen yerli ve millî imkânlarla geliştirildi. Söz konusu sistem hava trafik kontrol hizmetlerinde kullanılacak. Proje ile ülkemizin bu alandaki dışa bağımlılığı azalacak ve DHMİ, ihtiyacı olan sistemleri kendi bünyesinde karşılama imkânı bulacak. Ayrıca bu alanda kazanılan bilgi birikimi ileride geliştirilmesi muhtemel başka projeler için de mihenk taşı olacak.

AIS ortal uygulaması

DHMİ AIS PORTAL uygulaması, NOTAM servisi Avrupa Havacılık Bilgi Veri Tabanı (EAD) sistemi ile entegredir. Türkiye ve tüm dünya ülkelerinin güncel NOTAM bilgilerini anlık olarak havacılık sektörünün kullanımına sunuyor. Çoklu dil desteği sunan sistem, kullanıcı dostu ara yüze (web tabanlı) sahip ve sezonluk uçuş kayıtları oluşturulabiliyor. Reklam, tanıtım ve bilgilendirme, video, resim ve slaytlarının gösterilmesine imkân veriyor. Ayrıca uçuş bilgi monitörlerinin tümünün sistem üzerinden izlenebilmesini sağlayabiliyor.

Uçuş izle uygulaması

Uçuş İzle uygulamasına, Uçuş Rehberim mobil uygulamasıyla entegre bir şekilde veya bağımsız olarak tarayıcı üzerinden erişilebiliyor. Türkiye hava sahasındaki ticari ve transit uçuşların tamamını harita üzerinden canlı göstererek, kullanıcıların havada canlı uçuş takibi ve uçuş hakkındaki tüm bilgileri detaylı biçimde edilebilmelerini sağlıyor.

Afet acil durum yönetim bilgi sistemi

Afet Acil Durum Yönetim Bilgi Sistemi; afet ve acil durum öncesinde, esnasında ve sonrasında DHMİ afet ve acil durum yönetimi faaliyetlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayan bir sistem. Kuruluşumuz bünyesinde yürütülen faaliyetlerin ulusal ve uluslararası normlara uygunluğunu kolaylaştırıp, DHMİ’nin afet ve acil durum yönetimi konusundaki kurumsal yetkinliğini yükselten bir uygulama.

Voice atis sistemi

Voice Atis Sistemi ile havalimanlarına ait güncel bilgiler, telsiz vasıtası ile 7/24 esasına göre belirli aralıklarla otomatik olarak uçaklara iletiliyor.

Digital atis sistemi

Digital Atis Sistemi ile havalimanları hakkında güncel bilgiler Data Link vasıtası ile dünyanın herhangi bir yerindeki uçağa iletilebiliyor. Eğitim Yönetim Sistemi (EYS)DHMİ Eğitim Yönetim Sistemi’nin kaynak kodları ve alt yapısı tamamen DHMİ bünyesinde geliştirildi. Sistem, video eğitimler yapılabilmesini, düzenlenen çevrim içi eğitimlerin sistem kayıtlarının alınabilmesini ve eğitimlere ait ayrıntılı raporlar oluşturulabilmesini imkân sağlıyor.

Hava trafik kontrolörü eğitim simülatörü atcTRsim

Hava Trafik Kontrolörü Eğitim Simülatörü’nün yazılımı tamamen yerli ve millî imkânlarla geliştirildi. Simülatörde; meydan kontrol, yaklaşma ve yol kontrol temel eğitimleri başta olmak üzere her düzeyde hava trafik kontrol eğitimleri veriliyor. Simülatör, başlangıç seviyesinden ileri seviye eğitime kadar tüm eğitim gereksinimlerini karşılıyor.

EUROCONTROL, ICAO kurallarına ve uluslararası standartlara uygun. Elektronik Uçuş Stribi (EFS) Sistemi Kule ve yaklaşma pozisyonlarında kâğıt strip kullanımını kaldıran elektronik strip yönetim aracı EFS uygulaması, kullanıcı dostu bir arayüze sahip. EFS; küçük, orta ve büyük havalimanları için kolaylıkla konfigüre edilebilir özelliğe sahip.

Yerli ve millî projelerde büyük başarı

DHMİ, yaklaşık 1 milyon km’lik Türk hava sahasının güvenli ve düzenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için 7/24 çalışıyor. Türkiye’nin hava seyrüsefer hizmetlerini başarıyla yürütüyor. Uzman kadrolarıyla uçuş rotalarını planlıyor. Havacılıkla ilgili bilgileri toplayıp, paylaşıyor. Bunun için gerekli olan teknolojik altyapıyı sürekli yeniliyor. Bu alanda da dünya ile yarışıyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye’yi küresel havacılığın merkezi haline getiren DHMİ’nin, yerli ve millî proje ve sistemlerin ülkemizin refahı ve ekonomisine sunduğu büyük katkının bilinciyle, tamamen kendi imkânlarıyla geliştirdiği proje ve sistemlerle dışa bağımlılığı azalttığını söyledi.