Tekne tatili tam yol ileri

DUYGU ERDOĞAN - Önceki yıllarda yaz sezonunda daha dar bir kitleye hitap eden tekne tatili, pandemi ardından artan izole tatil alışkanlığı sayesinde, günlük kiralama modellerinin de etkisiyle büyümeye devam ediyor. Bu sezon da tekne kiralayarak tatil yapmak isteyenlerin talep artışı dikkat çekiyor. İlk rota olarak ise yine Göcek kendine önemli bir yer tutuyor.

Diğer yandan bu talep, yat satışları tarafında da kendini gösteriyor. Yerli ve yabancı alıcılar, yat satın alma yoluna giderek bu tatil modelini bir alışkanlık haline getiriyor. Yat ile ülke ve koy gezen turistler, kitle turizmine göre 4-5 kat fazla harcama yaparak ülke ekonomisine kazandırıyor.

‘Ayrı bir şirket gibi’

Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği (YATED) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Bekiroğlu, pandemi sürecinden bu yana hem satın almada, hem de kiralamada belirgin bir talep artışı yaşandığına dikkat çekti. Özellikle custom-made mega yat sınıfında Türk üreticilerinin başarısının dünya genelinde bilindiğini ve pek çok saygın Türk markası yabancı tekne severlerin tercihi olmaya devam ettiğini belirten Bekiroğlu, bu anlamda ekonomiye katkıyı ise şöyle anlatıyor:

“Özellikle süper yat imalatı konusunda uzmanlaşırken, işçilik maliyeti ve imalat kalitesindeki avantajlar Avrupa yat ve tekne pazarlarında Türkiye’nin adını sıklıkla duyuruyor. Her bir tekne, tek başına ayrı bir şirket gibi faaliyet gösteriyor; kendi ekonomisini yaratıyor. Daha satın alma aşamasında ülke ekonomisine kazandırmaya başlıyor. Bağlandığı marinaya ya da limana kazandırıyor, oldukça yüksek sigorta primleri ile sigorta sektöründe hareketlilik yaratıyor, bakım ve onarım yaptırdığı küçük ölçekli yerel firmalara kazandırıyor; büyük boyutlu teknelerde kaptan ve mürettebat gibi deniz adamlarına istihdam yaratarak insanlarımıza kazandırıyor. Bu sayede zincirleme bir ekonomik hareketlilik yaratıyor. Ve unutulmamalı ki her bir teknede bu ekonomik katkı tekrarlanıyor.”

Göcek yine ilk tercih

2023 yılı doluluk oranlarında yüzde 90 seviyelerine ulaşmayı öngördüklerini anlatan viravira.co CEO’su Baran Yıldırım, yılın rezervasyonları içinde en çok tercih edilen rotaların Göcek, Bodrum, Fethiye ve Bozburun olacağını söyledi. Yıldırım, “Dünyada kişiye ve gruplara özel esnek tatil konseptleri her geçen gün daha fazla rağbet görüyor ve özel tekne kiralama bu anlamda ön plana çıkıyor. Bunun dışında, deneyim odaklı yeni jenerasyonlar ve dünya genelinde artan kişi başı gelir yat turizmini her yıl reel bazda yüzde 10’un üzerinde büyümesini sağlıyor. Yurtiçi pazarda ise artan 4-5 yıldızlı otel fiyatları tekne tatilinin daha ucuz ve daha ilgi çekici bir alternatif olarak ön plana çıkmasını sağladı” dedi.

Türk ahşap yelkenlisi olarak bilinen guletlerin en çok tercih edilen teknek türü olduğunu anlatan Yıldırım, ardından motoryatlar ve yelkenli teknelerin ilgi gördüğünü, katamaran kiralamalarına olan ilginin de arttığını dile getirdi.

Kişi başı 2 bin lira

Tekne tatilinde de yüksek seyreden enflasyonun maliyet artışları getirdiğini anlatan Baran Yıldırım, yakıt maliyetleri öncelikli olmak üzere personel ve bakım maliyetlerinde ciddi artışlar söz konusu olduğunu söyledi. Yıldırım, “Tekne kiralama fiyatlarındaki artış tekne sahiplerinin de hassas yaklaşımı ile oldukça düşük oranlarda fiyatlara yansıdı diyebiliriz… Yüksek sezonda kişi başı günlük 2 bin liradan başlayan fiyatlarla yelkenli tekne kiralamak mümkün. Gulet sınıfı teknelerde ise günlük kiralama bedeli 2 bin 500 liradan başlıyor” dedi.

‘Regülasyon şart’

Murat Bekiroğlu, yatçılık sektöründeki hareketliliğin sağlıklı ve istikrarlı bir şekilde devam etmesi için vergi dezavantajının ortadan kaldırılması gerektiğine dikkat çekerken şöyle devam etti:

“Türkiye’de sektörün büyüklüğü, yıllık yat alım satımında 450 milyon euro civarındayken, Türk yat ve tekne endüstrisinin yan sanayi ile birlikte ekonomik büyüklüğü 5-5.5 milyar doları aşıyor. Pazarın yıllık büyüme oranı ise ortalama yüzde 20’lerde. YATED olarak bizim de öncelikli meselelerimizden biri bağlama kapasitesinin artmasına yönelik. Mevcut marinaların bağlama kapasitesinin artırılmasının, yeni marinaların Türk yatçılık endüstrisine kazandırılmasının ve balıkçı barınaklarının geliştirilerek kapasiteye dâhil edilmesinin yanı sıra kara parklarla da alternatif çözümler üretmek üzere girişimlerimiz olacak. Bunun yanı sıra kitle turizminin 4-5 katı gelir getiren tekne turizminde bir devlet regülasyonu gerekiyor. 600 dolarlık turizm geliri bırakan otel turisti %8 KDV öderken, bu oran teknecilerde %18’e çıkıyor. Bu adaletsizliğin de mutlaka düzeltilmesi gerekiyor. Tekne kiralamaları için uygulanan KDV oranının da otellerde olduğu gibi %8 olarak düzenlenmesi, ekonomiye daha fazla katkı sağlayan tekne turistini de artıracaktır.”