Tarımda ihtiyaca anında cevap

Duygu Erdoğan - Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi yıllık yüzde 157.89 arttı. Aylık artış ise yüzde 5 seviyesinde gerçekleşti. Yeni bir rekor seviyeye işaret eden oran, üretimdeki maliyet artışının hız kesmediğini gösteriyor. Bu dönemdeki aylık artışın etkeni olarak ise meyve sebze, baklagil gibi ekim ve hasat alanlarında yüksek sulama ve elektrik maliyetlerinin olduğu belirtiliyor. Yıl genelinde ise çiftçinin ekim ve hasat sezonlarında en çok kullandığı gübre, mazot, zirai ilaç, tohum gibi girdi maliyetlerinde yüzde 300 seviyesini aşan yükselişler etken oluyor. Tarlada bir yandan çeşitli ürünlerde hasat devam ederken, diğer yandan ise sonbaharda başta hububat olmak üzere yeni ekimler başlayacak. Bu kapsamda Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, üreticilerin yüksek maliyetlerine karşı desteklemelerde yeni bir döneme geçildiğine dikkat çekti. Önceki gün açıklamalarda bulunan Bakan Kirişci, üreticinin beklentilerini karşılayacak şekilde desteklemelerde sadeleştirme yoluna gidileceğini söyledi. Bu sayede çiftçiye özellikle giderinin büyük bir kısmı olan gübre, mazot ve yem sağlanacak. Üreticiler, bu desteklerin sağlanmasıyla yeni üretim sezonuna güçlü gireceklerini, ekim alanı ve kalitede yüksek artışlar gelebileceğine vurgu yaptı. 

Anında ayni yardım 

Bakan Kirişci’nin açıklamalarının bir diğer önemli boyutu ise, desteğin şekli ve süresiyle ilgiliydi. Üreticiler, devlet desteklemelerinin ekim ve hasat zamanlarında yüksek harcama yaptıkları dönem yerine farklı zamanlarda ve geç ödenmesi nedeniyle zor durumda kalıyordu. Kirişci de “Üzerinden bir yıl geçtikten sonra gelen bir destek olmayacak” diyerek, çiftçilerin çağrılarına yanıt verdi. Sadeleştirilen sistemde, destekleme nakdi değil ayni olacak. Yani çiftçiye ihtiyacı olan girdi, ihtiyacı olan anda sağlanacak. Bakan Kirişci açıklamasında, “Buğday, arpa, çavdar, yulaf, yağlı tohumlar başta olmak üzere stratejik ürünler için iki girdiyi biz karşılayacağız: Mazot ve gübre. Hayvancılık için de yem desteği vereceğiz. Destekler nakdi değil ayni olacak. Üreticiye ihtiyacı olduğu anda verilecek” dedi.

Sonbahara hazırlık 

Çiftçinin en büyük giderinin mazot ve gübre olduğuna vurgu yapan Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, bu masrafların farklı ürünlerde farklı dönemlere denk gelen ödemeleri olduğunu söyledi. Soylu, “Örneğin şimdi satılan buğday için gübre geçen sonbaharda alınmıştı. Yani üreticinin ihtiyacı olan anda ürüne erişmesi çok önemli. Ayrıca mekanizma çok doğru çalışmalı ve gerçekten girdinin üreticiye sağlandığı görülmeli. Bu iki kalemdeki girdi desteği üretim maliyetini düşürür, çiftçi borçlanmadan üretime sarılmaya devam eder. Türkiye’nin ekim alanlarının yüzde 50’sine hububat ekiliyor. Sonbaharda ekim hazırlığı başlayacak. Bu kapsamda üreticinin erişiminin kolaylaşıp kolaylaşmadığını göreceğiz” dedi.

‘Yüzde 300 artış var’

Manisa Salihli Ziraat Odası Başkanı Cem Yalvaç, cumartesi günü şehre ziyaretinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kuru üzüm alım fiyatını açıklamasını ve artan girdi maliyetleri karşısında 30 lira seviyesinde bir alım fiyatı beklediklerini söyledi. “Gübre, ilaç, mazotta yüzde 300 fiyat artışı var. Bakan Kirişci’nin açıklamaları uygulanırsa çiftçi için umutlu günler başlar” diye konuştu. Dap gübresinin 50 kiloluk çuvalının 45 gün içinde 600 liradan 900 liraya çıktığını anlatan Erzincan Ziraat Odası Başkanı Tamer Geyik, çiftçiye ihtiyaç anında girdi sağlanacağına ilişkin açıklamanın moral verdiğini, gerçekleşmesini de görmek istediklerini söyledi.

İndirime yoğun ilgi

Tarım Kredi Kooperatif marketlerinde bazı temel tüketim ürünlerinde yüzde 30 indirim uygulaması, vatandaşların yoğun ilgisine neden oldu. Dün sabah saatlerinden itibaren Tarım Kredi Kooperatif marketlerinin pek çoğunun önünde uzun kuyruklar oluştu. Vatandaşların indirim yapılan ürünlerden ikişer üçer adet aldığı gözlenirken rafların çoğu öğle saatlerine doğru boşaldı. 1400’e yakın Tarım Kredi Kooperatif marketinde indirim uygulanan ürünler şu şekilde:

Makarna, un, salça, pirinç, bulgur, mercimek, nohut, fasulye, şeker, ay çiçek yağı, zeytin yağı, tavuk ürünleri, tam yağlı süt, yarım yağlı süt, yumurta, peynir, tereyağı, bal, zeytin, çay, Türk kahvesi, patates, kuru soğan, karpuz, kavun, çamaşır deterjanı, bulaşık deterjanı, çamaşır suyu, sıvı sabun, peçete, rulo havlu, kolonya, bebek bezi.

Öte yandan Et ve Süt Kurumu’nun çalışmasının tamamlanmasının ardından Tarım Kredi Kooperatif marketlerinde satılan et ürünlerinde de indirim uygulanması bekleniyor.