8 başlıkta kamuda tasarruf: 3 sene kemer sıkılacak!

Aslıhan Altay Karataş - Kamuoyunda merakla beklenen ‘Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde dün düzenlenen toplantıda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından açıklandı.

Paketi geçmiştekilerden farklı kılan 3 özellik, “kamuda verimliliği artırarak tasarrufu amaçlaması; izleme, denetleme, raporlama ve yaptırım modelinin hayata geçirmesi; tedbirlerin tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsaması” olarak sıralandı. Kamu harcamaları kontrol edilerek tasarruflar artırılırken, yatırımlar öncelikli alanlara yönlendirilecek ve yapısal reformlar hızlandırılacak.

Tedbirlerin 3 temel ekseni ise “kamuda tasarruf, bütçede harcama disiplini ve kamu yatırımları” şeklinde çizildi. Yılmaz, paketin yasal düzenleme gerektirmeyen bölümüne ilişkin genelge taslağının bu hafta içinde Cumhurbaşkanı’nın onayına sunulacağını, yasal düzenleme gerektiren konularda ise parti grubu ile hazırlıkların sürdürüldüğünü bildirdi.

Genelge ile yapılacak idari düzenlemelerin tek istisnasının “konumu gereği TBMM” olacağını vurgulayan Yılmaz, Meclis Başkanı’nın bu anlamda kendi uhdesinde bir çalışma yürüttüğünü söyledi.

8 başlıkta toplandı

Paket çerçevesinde “kamuda tasarruf alanları” açısından “taşıtlar, binalar, kamu istihdamı, idari yapılanmada etkinlik, yurt dışı geçici görevler, enerji ve atık yönetimi, haberleşme giderleri ve diğer cari harcamalar” olarak 8 başlıkta uygulanması öngörülüyor.

Partilere destek çağrısı

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, tasarruf paketi hazırlanmasında etkili iki önemli gelişmeyi “6 Şubat depremlerinin yaralarını süratle sarma ihtiyacı ve enflasyon ile kararlı bir şekilde mücadele etme iradesi” olarak açıkladı. Yılmaz, kanuni düzenleme gerektiren hususlarda parti farkı gözetmeksizin tüm grupların desteğini beklediklerini söyledi.

Şimşek: Hesap sorma ve yaptırım var

Bakan Şimşek konuşmasında, “Enflasyonla mücadelede para politikası, gelirler politikası, maliye politikası ve yapısal reformlar uyum içerisinde yürütülüyor. Merkez Bankamız enflasyonu düşürmek için para politikasında sıkılaştırma dahil, kendi alanıyla ilgili her türlü tedbiri alıyor. Bizler de bu paketle ve yakında ilave açıklayacağımız diğer tedbirlerle, yani maliye politikasında atacağımız bütün bu adımlarla dezenflasyon sürecine katkıda bulunacağız” dedi.

“Bu bizim ilk tasarruf çabamız, açıklayacağımız ilk paket değil, son paket de olmayacak” diyen Şimşek, şöyle devam etti:

“Kamu maliyesinde önümüzdeki dönem birçok alanda reform yapacağız. Yatırım projeleri bütçe ödeneğine göre yürütülecek. Hiçbir bakanlık ödeneklerini aşamayacak. Tasarruf tedbirlerine, istisnasız tüm kamu idarelerimiz ve personelimiz uymak zorunda. Tedbirlerinin uygulanması ve harcamalar Bakanlığımızca denetlenecek, Cumhurbaşkanlığımıza, ilgili idarelere raporlanacaktır. Burada tabii hesap sorma ve yaptırım süreci de var. Tasarruf Genelgesi ve mali mevzuata aykırılık tespit edilirse Cumhurbaşkanlığımız ve ilgili idareler, idari yaptırım ve para cezası uygulayabilecektir. Önümüzdeki dönemde kamu ihale reformu, KİT’lerde yönetişim reformu, vergide adalet ve etkinlik raporu, kayıtdışılıkla mücadele gibi birçok alanda çalışmalarımızı hayata geçireceğiz.”

İŞTE UYGULANACAK TASARRUF TEDBİRLERİ

Bina kiralamaya son

- Deprem riski hariç, yeni hizmet binası alımı, yapımı 3 yıl süreyle durdurulacak. Yeni bina kiralanmasına izin verilmeyecek, mevcut kiralamalar da bir takvimle sonlandırılacak.

- Yeni lojman ve sosyal tesis alımı, yapımı ve kiralanması süresiz olarak yasaklanacak (Doğal afet ve güvenlik hariç). Mevcut sosyal tesisler ekonomiye kazandırılacak (savunma ve güvenlik hariç).

Emekli olan kadar yeni personel alınacak

- 3 yıl süreyle kamuya emekli olan personel sayısı kadar personel alımı yapılacak. Açıktan atama izin sayıları Bütçe Kanunu’yla belirlenecek. Destek personeli sayısı, zaman içinde azaltılacak. Kamuda esnek ve uzaktan çalışma modelleri geliştirilecek. Kamu çalışanlarının ‘yönetim kurulu ücretlerine tavan sınır’ getirilecek, aşan kısmı bütçeye gelir kaydedilecek.

Yurt dışı teşkilatlar gözden geçirilecek

- Kamuda idari genişleme sınırlandırılacak. Bakanlıkların yurt dışı teşkilatları ihtiyaçlar çerçevesinde gözden geçirilecek. Taşra teşkilatları faaliyet yoğunlukları dikkate alınarak gözden geçirilecek. İllerde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı defterdarlıklar ve vergi dairesi başkanlıkları birleşecek.

Yatırımlara öncelik sıralaması yapılacak

- “Bütçe harcama disiplini” kapsamında, mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde yüzde 15 kesinti yapılacak. İl Özel İdarelerine, merkezi yönetim kapsamındaki yatırım ödemeleri ‘hakediş’ karşılığında yapılacak. Verimsiz harcamalar 2025’ten itibaren sonlandırılacak.

- Zorunlu haller dışında kamu yatırım programına yeni proje alınmayacak. Kamu yatırımlarında önceliklendirmeye gidilecek, yüzde 15’lik kesinti bu alanlara aktarılacak. Fiziki ilerlemesi yüzde 75’in üzerinde olan yatırım projeleri, deprem riski nedeniyle gerekli olan projeler, tarımsal sulama başta olmak üzere gıda arzını artıracak projeler, yeşil ve dijital dönüşüm ile OSB liman, demiryolu bağlantı projeleri öncelikli olacak.

5 yıldızlı otelde hizmet içi eğitim yok

- Hizmet içi eğitim, toplantı, otellerde değil, kamu tesislerinde yapılacak. Yurt dışı geçici görevleri sınırlandırılacak, görevlendirme asgari seviyede tutulacak. Yurt dışı geçici görev harcamaları bütçe ödeneğini aşmayacak, ödenek aktarımı yasaklanacak.

Taşıt alınmayacak, kiralama yapılmayacak

- Kamu Filo Yönetim Sistemi ile taşıt sayısı ve kullanımına standartlar getirilecek. Plaka üzerinden satış envanteri ve taşıt harcamaları takip edilecek. Ambulans, savunma, güvenlik gibi zorunlu ihtiyaçlar hariç, 3 yıl süreyle yeni araç satın alma ve kiralama yapılamayacak.

- Kanunla izin verilenler hariç, ‘yabancı menşeili araç’ kullanımı yasaklanacak. İhtiyaç fazlası ve ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek. Savunma ve güvenlik hariç, kamuda ‘personel servisi hizmeti’ toplu taşıma olan yerlerde kaldırılacak.

Atıklara geri dönüşüm zorunlu oluyor

- Sokak ve cadde ışıklandırmasında LED dönüşümü hızlandırılacak. (2024’te bütçeden aydınlatmaya ayrılan ödenek 35 milyar lira) Kamu bina ve tesislerinde enerji verimliliğini artıran uygulamalar geliştirilecek, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılacak. Ekonomik değeri olan atıkların, bedeli karşılığında geri dönüşümü zorunlu hale getirilecek.

- E-yazışma sistemine geçiş tamamlanacak. Elektronik tebligat sistemleri yaygınlaştırılacak. Yayın, rapor vb. tanıtım amaçlı döküman basılmayacak, elektronik ortamdan paylaşılacak.

- Temsil ve tanıtma ödeneklerinde 2024 yılında yüzde 25 kesinti yapılacak, devam eden yıllarda bu baz alınacak. Uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hariç, gezi, kokteyl, yemek vb. faaliyetler düzenlenmeyecek. Ajanda, takvim, plaket, eşantiyon türü hediyelerin verilmesi yasaklanacak.

- Zorunlu haller hariç, mobilya, ofis donanımı, tefrişat gibi demirbaş alımları 3 yıl durdurulacak. Kamu alımlarının DMO aracılığıyla yapılması esas olacak.