Her yerde drone var!

Son yıllarda drone’ları hemen her yerde görüyoruz.

Dünyada drone pazarının büyüklüğü 5 milyar dolara ulaşırken Türkiye’de ise henüz rakam 50 milyon dolar. Türkiye’de özellikle hobi segmentinde yer alan oyuncak drone’lar çok ilgi görüyor. Bu alanda Türkiye dünyada 6’ncı sırada. Türkiye’nin hem drone teknolojilerinin uygulama alanlarında, hem de üretim alanında yükselen bir profili söz konusu.

Türkiye’de en çok güvenlik, haritacılık, inşaat ve madencilik alanında artış olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, tarımsal ve zirai alanda drone talebinin artmaya başladığını ifade etti.

Dronmarket Kurucusu Ahmet Eren, endüstriyel drone pazarının bu yıl dünyaya paralel olarak Türkiye’de de artış gösterdiğini söyledi.

Özellikle kurumsal müşterilere ve devlet birimlerinin drone teknolojilerine ilgi gösterdiğini belirten Eren, ormancılık, itfaiye, tarım ve rekolte tahmini, tapu kadastro, enerji alanlarındaki kullanımların arttığını kaydetti.

Pilotlar artıyor

Dünyada en çok endüstriyel teftiş alanında inşaat, madencilik ve enerjinin öne çıktığını kaydeden Eren, “Tarım alanında da spreyleme ve bitki sağlığını gözleme odaklı kullanımlar öne çıkıyor” diye konuştu.

Eren, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) kayıtlarına göre, İnsansız Hava Aracı (İHA) pilotu sayısının 2019 yılın sonunda 35 bin üzerinde olacağı söyledi.

Drone’ların mesafelerinin sınıfına göre birkaç yüz metreden 10’larca kilometre uzaklıklara gidebildiğini belirten Eren şöyle devam etti:

“Drone kullanıcılarının doğru eğitim almamaları ve SHGM’nin yayınlamış olduğu kurallara hâkim olmaması durumunda tehlikeli durumlarla karşı karşıya kalınabiliyor.

Örneğin, drone pilotlarının drone’lar için SHGM’nin belirlemiş olduğu 120 metre irtifa sınırını bilmiyor olması ve bu sınırı aşması durumunda uçakların hava sahasına girmiş ve birçok yolcunun hayatını da tehlikeye atabiliyorlar.”

Drone uçuş sahası

2019 yılında SHGM’nin drone uçuş sahası olarak kırmızı, sarı ve yeşil alanlar belirlendi. Kırmızı alanlar askeri ve emniyetin olduğu ve uçuşun yasak olduğu bölgeler, sarı alanlar ticari pilot ehliyetine sahip olan ve ticari uçuş izni alacak olan pilotlar için izinlerin verildiği, yeşil alanlar ise ticari pilot ehliyeti olmayan ve hobi amaçlı uçuş yapmak isteyen pilotlar için tahsis edildi. Yeşil alanlar çok kısıtlı bölgeyi kapsamakta olup 2020 yılından itibaren daha da genişletilmesi bekleniyor.

İstediğiniz yerde uçuramazsınız...

Amerika ve Avrupa’da drone’ların kayıt şartı için 500 gram ve üstü ağırlık aranırken bu oranın 250 grama düşürüldüğünü ifade eden Ahmet Eren, “Türkiye’de de bu oranın yakın zamanda 250 gram’a düşürülmesi bekleniyor. Her isteyen drone sahibi olabilir ancak her istediği yerde uçuramaz. Ticari kullanıcıların hepsinin hem drone ehliyeti İHA-0 (0-4 kg aralığındaki drone’lar için) veya İha-1 (4-25 kg aralığındaki drone’lar için) kategorisine göre drone ehliyetini SHGM tarafından yetkilendirilmiş uçuş okullarından almaları gerekiyor. Bunun dışında yapacağı uçuş için de izin alması gerekiyor” diye konuştu.

Yerli drone hedefi

Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda Çin gibi drone üretim merkezi olmasını hedeflediklerini söyleyen Eren şöyle konuştu: “Tüm drone parçalarının tasarımları üzerinde çalışıyoruz, yakın zamanda yüzde 100’e yakın yerli olan ürünler üretmeyi hedefliyoruz. Yerli drone firmaları da tarım, haritalama ve kargo alanında özel drone’ları yerli olarak geliştirecektir. TEKNOFEST gibi organizasyonlarla da havacılık ve drone’lara ilgi artıyor.”

Su geçirmez drone

Dronmarket, 2019 yılında en çok şu drone’ların satışını yaptı:

- Su altı arama kurtarmada kullanılan
- Sahil güvenlik tarafından kullanılan su geçirmez drone’lar
- Güvenlik sektöründe rota bazlı kontrol yapan drone’lar
- Maden aramada lidarlı drone’lar
- Tarım alanında ilaçlama ve tohumlama yapan
- Askeri amaçlı kullanılan termal kameralı drone’lar

Bak ‘postacı drone’ geliyor

Drone’lar, taşımacılık sektöründe de faaliyet gösteriyor. Pek çok ülkede ‘kargocu drone’lar faaliyet göstermeye başlarken Türkiye’de PTT de bu alanda adım atıyor. Altınay da ‘Albatros’ isimli ürünü ile 50 ila 150 kg arasında yük taşıyabilen kargo drone’u geliştirdi.

Profesyonel drone fiyatları 3 bin liradan başlayıp 200 bin liraya kadar çıkıyor. Hobi segmentindeki drone fiyatları ise 150 liradan başlayıp bin liraya kadar yükseliyor. Tarımda kullanılan drone’ların fiyatı 60 ila 120 bin lira arasında değişiyor.

Frekanslar karışıyor

Kötü niyetli olarak da kullanılabilen drone’lar için Aselsan’ın geliştirdiği İHASAVAR bulunuyor. Bu araç ile drone’ların uzaktan komutayla birlikte veri ve görüntü aktarım frekansları karıştırılıyor. Aselsan, akıllı Nano İHA’sını da görücüye çıkardı. Nano İHA’nın küçük olması dolayısıyla görsel ve akustik izleri düşük. Öte yandan Altınay mühendislerinin tasarladığı Silahlı İHA Doğan, silahlı kuvvetlerin operasyonel ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirildi. Doğan, otomatik piyade tüfeğine de sahip.