Gizli zam ve aldatıcı reklama ceza geldi
20.10.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
Medyum, bebek suyu, gramaj değişimlerine ilişkin Reklam Kurulu 11 milyon 693 bin 933 TL idari para cezası uyguladı. Konunun uzmanları, tüketicilerin bilinçlenmesi gerektiğinin altını çiziyor.
AYLİN RANA AYDİN - Tüketiciyi yanıltanlara karşı cezalar devam ediyor. Ticaret Bakanlığı, gramaj hilesi ile yapılan gizli zamlara ve mevzuata uygun olmayan reklamlara 11 milyon 693 bin 933 TL idari para cezası uyguladı. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Reklam Kurulu toplantısında medyum, bebek suyu tanıtımları ve gramaj değişimi ile yapılan gizli zamlara ilişkin incelemeler ele alındı. Toplantıda görüşülen 139 dosyadan 125’i mevzuata aykırı bulundu.
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, gramaj hilelerine karşı standart bir ölçü belirlenmesi gerektiğinin altını çizdi. Palandöken, “100 gramlık bir paket 85 grama ya da 73 gram gibi ara gramajlara düşürüldüğünde bu kabul edilemez bir durum. Bunun bir standardı olmalı. Böyle bir düzenleme çıktığı takdirde bu gramaj hilesini de kolay kolay yapamazlar” dedi. Palandöken, yapılacak düzenlemelerle birlikte vatandaşın da bunları göz önünde bulundurarak alışveriş yapmasının önemine değindi.
Yapay zeka destekli
Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, gramajla ilgili önceki yıllarda bir yönetmeliğin yürürlüğe girdiğini anımsatarak, “Eğer bir firma gramajı azaltıp fiyatı artıracaksa ambalajda değişiklik yapmak zorundaydı. Birçok firma yönetmeliğe uygun davranıyor. Ancak aralarında uygun davranmayanlar da Reklam Kurulu tarafından cezalandırılıyor. Özellikle bir firma üründeki gramaj miktarını azaltılacağı zaman tüketicinin fark etmesi için ambalaj tasarımını mutlaka değiştirmek zorunda” dedi.
Son zamanda sosyal medyada medyum/büyü/fal gibi tanıtımlarla tüketicilerin inanç ve duygularının istismar edilmesinin yaygınlaştığını da anlatan Deniz, şöyle konuştu: “Tüketicilere tavsiyemiz özellikle sosyal medyada medyumum diye reklam yapan kişilere itibar etmemeleri, para ödememeleri yönünde. Ticaret Bakanlığı’nın sosyal medyadaki reklamlarla ilgili güzel bir uygulaması var. Yapay zeka destekli bir tarama çalışması yapılıyor ve radara takıldığı zaman ceza uygulanıyor.”
‘Bilinçli tüketici artmalı’
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, bilinçli tüketicilerin çoğalmasıyla birlikte bu tür aldatıcı, yanıltıcı ve tüketicilerin bilgi eksikliğini istismar edici uygulamaların asgariye inebileceğini belirterek, “2021 yılında yapılan yeni düzenlemeyle ambalajları ürünlerin içeriğinde miktar, adet, uzunluk, ağırlık gibi değişiklikler yapılmasına rağmen tüketicinin bunu fark edebileceği şekilde ambalajda belirtmeyen firmalar haksız ticari uygulama kapsamına alınmış ve onlar da şikayet edildiğinde yaptırım uygulanmaktadır. Tüketiciler de gördükleri haksız ticari uygulamaları Reklam Kuruluna şikayet etmeli. Özellikle medyum, büyü gibi yasadışı faaliyetler de yanıltıcı, aldatıcı ticari reklamdır. Reklam Kurulundan da beklentimiz hukuka aykırı tespit edilen firmaların cezalandırılmasının yanı sıra savcılığa da ihbar edilmesi yönünde” ifadelerini kullandı.
Bebek suyuna şikâyet var
Bebeklere yönelik çeşitli markalara ait kaynak sularının veya mineralli suların ‘bebek suyu’ adı altında ‘bebeklerin kemik gelişimine destek olacağı’, ‘böbrek sağlıklarını olumlu etkileyeceği’, ‘sağlıklı beslenmelerine katkı sağlayacağı’ gibi ifadelerle tanıtımının yapıldığı tespit edildi. Online şikayet platformlarında da konuyla ilgili olarak pek çok şikayet yer alıyor. Örneğin, bir tüketici aldığı ‘bebek suyu’nun sertlik derecesinin yüksek çıktığını ve bu nedenle bebeği için bir zarar oluşturabileceğine yönelik şikayette bulunuyor.
