Değişim başlıyor

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Değişim Başlıyor” başlığıyla hazırlanan Yeni Ekonomi Programı’nı (2020-2022) (YEP) açıkladı. Programa göre enflasyon hedefleri, 2019 için yüzde 12, 2020 için yüzde 8,5, 2021 için yüzde 6, 2022 için yüzde 4,9 oldu. Albayrak; “Şimdi önümüzde yeni bir dönem başlıyor. Dengelenme dönemi kazanımlarını koruyacağız ve bunun ötesinde bir süre daha bu süreci sürdürdükten sonra değişim sürecine başlayarak programımızı 2020 içinde ikinci faza taşıyacağız. Türkiye yeni bir ekonomik modele geçiyor bu programın ruhunda. Bir üst lige çıkmak istiyorsak tüm paydaşlar olarak değişmek zorundayız” dedi.

Düzenlediği basın toplantısında, 2019-2020 yıllarını “dengelenme dönemi” olarak adlandırdıklarını anımsatan Albayrak, “Yaşanan kur ataklarının ardından büyük bir resesyon beklentisine rağmen, eksi 2’ler, 3’ler, 5’ler, ‘Türkiye küçülecek’ beklentilerine rağmen, kuvvetle muhtemel yıl sonunu pozitif büyümeyle kapatmaya hazırlanıyoruz” dedi. Albayrak, “Büyümede geçtiğimiz sene YEP çerçevesinde koyduğumuz yüzde 2.3’lük hedefin biraz uzağında kalacağız” diye konuştu.

Tüketime ivme

Albayrak, tüketimde dipten dönüşü oldukça kısa sürede gerçekleştirdiklerini ve yılın ikinci yarısında ertelenen özel tüketimde de ivmelenme beklediklerini vurguladı. Albayrak, lüks tüketim mallarının ithalatına yönelik tedbirlerin 2020’de devam edeceğini söyledi.

Albayrak, alınan önlemlerle ekonomide yumuşak iniş sağladıklarına dikkati çekerek, “Şimdi önümüzde yeni bir dönem başlıyor. Dengelenme dönemi kazanımlarını koruyacağız ve bunun ötesinde bir süre daha bu süreci sürdürdükten sonra değişim sürecine başlayarak programımızı 2020 içinde ikinci faza taşıyacağız” dedi.

Yüzde 5’in altına...

Ekonomide üst lige çıkmak için enflasyonu yüzde 5’in altına çekmek gerektiğini ifade eden Albayrak, “2019’u yüzde 12’lik enflasyon tahminiyle geride bırakmayı hedefliyoruz. 2020 için 9,8 olan hedefi yüzde 8,5’e revize ettik. 2021’de yüzde 6, 2022’de de yüzde 4,9 enflasyon hedefliyoruz” dedi.

Albayrak, büyüme hedefinin 2019 için yüzde 0,5, 2020, 2021 ve 2022 için yüzde 5’er öngörüldüğünü bildirdi.

Değişmek zorundayız

Bu sene farklı olarak, çok daha etkin şekilde sahada olacaklarını aktaran Albayrak, “Türkiye yeni bir ekonomik modele geçiyor bu programın ruhunda. Bir üst lige çıkmak istiyorsak tüm paydaşlar olarak değişmek zorundayız” diye konuştu.

Tamamlayıcı Emeklilik

Albayrak, yılda 60 ila 100 milyar lira büyüklük sağlayacak Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) sosyal tarafların mutabakatıyla kurulacağını ve sermaye piyasalarını derinleştirecek kapsamlı bir reform paketinin devreye sokulacağını söyledi. Albayrak, konuyla ilgili de daha önce “Emekliliklerinde ek gelir oluşturarak çalışma dönemlerindeki standartlarını korumalarını sağlayacak. Sistemde biriken fonların sermaye piyasaları üzerinden reel sektöre ve ülkemizin sürdürülebilir büyümesine kanalize edilmesini sağlayacağız. Artık şirketlerimiz çok daha kolay, ucuz ve uzun vadeli bir biçimde yeni yatırımlarını finanse edebilecekler” demişti.

İnşaatlara devlet desteği

2019’u yüzde 12,9’luk bir işsizlik oranıyla kapattıktan sonra, işsizlik oranını 2020’de yüzde 11,8’e, 2021’de yüzde 10,6’ya ve 2022’de 9,8’e düşürmeyi hedeflediklerini anlatan Albayrak, “Program dönemi boyunca istihdamdaki kişi sayısının yıllık ortalama 1 milyon 66 bin kişi artarak işsizlik oranının kademeli gerilemesi sağlanacak. Son bir yıldaki istihdam kaybının yaklaşık üçte ikisi inşaat sektöründen kaynaklandı. Tamamlanmaya yakın yapıların bitirilmesinin desteklenmesiyle kısa dönemde bu alandaki istihdama olumlu katkı sunacağını göreceğiz” dedi. Albayrak, bireysel tüketimin artmasının, uygun kredi şartlarının, stok ve revizyon yatırımlarının, sanayi ve hizmet sektöründe ve turizm alanında istihdamı artıracağını belirterek, “Kodlama, bilgi işlemci, satış elemanı gibi hedef odaklı sertifika ve meslek edindirme programlarıyla maksimum genç istihdam edilerek bu rakamları da azaltacağız” dedi.

Etkin Varlık Fonu

İvme finansman paketi ve benzeri araçlarla cari açığın düşürülmesine katkı veren katma değerli ve teknolojik üretim yapan firmaları ve projeleri öncelikli teşvik edeceklerini anlatan Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak şu açıklamaları yaptı:

“Varlık Fonu, petrokimya, madencilik ve yerli kaynağa dönük enerji üretimi alanları başta olmak üzere özel sektör iş birliklerinde sabit sermaye yatırımlarında daha etkin rol oynayacak.”

Ulusal verimlilik

Albayrak, “Sanayide kapasiteyi artıracak, maliyetleri düşürecek, rekabet potansiyeli kazandıracak Ulusal Verimlilik Planı’nı devreye alacağız. Şirketleri, büyümeme yönünde teşvik eden, büyümeden kaçındıran düzenlemeleri gözden geçirecek, yenileyeceğiz” dedi.

YEP ile ayrıca, yargının finans, enerji, çevre, imar gibi sektörlere ilişkin alanlarda ihtisaslaşması sağlanacak. Noterliklerin görev alanı, çekişmesiz yargı işlerini kapsayacak şekilde genişletilecek.

Vergi reformu

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Vergi adaleti sağlayacak, çok kazanandan çok, az kazanandan daha az vergi alınmasının önünü açacak ve gelirleri artıracak, uluslararası uygulamaları örnek alan bir vergi reformuyla ilgi adımları atmaya başlıyoruz” dedi.

Enerjiye TL kontratı

Albayrak, bazı ithal ürünlerin yerlileştirilmesi, alım garantili enerji kontratlarının yerlilik oranı da dikkate alınarak Türk lirası bazlı olmasını sağlayacaklarını dile getirdi. Bütçe açığının milli gelire oranını yüzde 3’ün altında tutacaklarını ifade eden Albayrak, “2019’u yüzde 2.9 ile kapatmayı hedefliyoruz” dedi.

İŞ DÜNYASI YEP’İ GERÇEKÇİ BULDU

‘Doğru teşhis’
Rifat Hisarcıklıoğlu / TOBB Başkanı
“YEP’te sorunlar doğru tespit ve teşhis edilerek, gerçekçi tedbirler ortaya konulmuş. Yeniden yüksek büyümenin hedeflenmesi özel sektöre heyecan ve moral verdi. Planlanan adımların ekonomide bir sıçrama tahtası işlevi göreceğini, böylece güçlü ve istikrarlı büyüme sürecine geçiş sağlayacağını düşünüyoruz.”

‘Sahaya çıkıyoruz’
Nail Olpak / DEİK Başkanı
“Önümüzdeki süreçte değişim ve dönüşümle üreterek, yılda ortalama yüzde 5 büyüyen, enflasyonunu kademeli olarak düşüren, cari dengesinde önemli bir başarı elde eden, istihdamını artıran, ekonominin tüm paydaşlarıyla, reel ve finans sektörüyle sahada olan bir Türkiye göreceğiz.”

‘Sürdürülebilir’
Erdal Bahçıvan / İSO Başkanı
“YEP’in en önemli tarafı, sanayiciler olarak her zaman savuna geldiğimiz finansal istikrarın temelini oluşturan enflasyonla mücadele ve orta vadede tek haneli rakamın hedeflenmesi. Bu alandaki başarının getireceği finansal istikrarla birlikte, yeniden nitelikli ve sürdürülebilir bir büyüme hedefine dönülmesini olumlu buluyoruz.”

‘Güçlü büyüme’
Şekib Avdagiç / İTO Başkanı
“2020 ve sonrası için yüzde 5 gibi güçlü büyüme hedefi var. Kredi kanallarının açılması için alınan tedbirlerin etkisini daha güçlü hissedeceğiz. YEP istihdam, vergi, finansman kanalları gibi Türkiye’nin gelişim kaydetmesi gereken öncelik alanlarına temas ediyor.”

‘Rekabetçi oluruz’
İsmail Gülle / TİM Başkanı
“İthal ürünlerin, bilhassa ham madde ve ara mamullerin yerlileştirilmesi ve döviz kurlarındaki oynaklığın mal ve hizmet fiyatlarına geçişkenliğinin azaltılmasına yönelik tedbirleri, ihracatçımızın rekabetçiliği adına önemli adımlar.”

‘Krediler açılıyor’
Celal Koloğlu / İNTES Başkanı
“İnşaat, bağlı sektörleri dikkate alındığında, yaklaşık 2 milyon kişiye istihdam sağlıyor. Tamamlanmaya yakın projelerin desteklenmesi ile inşaat sektöründeki istihdam kayıpları belli ölçüde azalacak. Kredi kanallarının açılması yönündeki vurguyu da sektör olarak kıymetli buluyoruz.”

‘Büyüme tercihi’
Gürsel Baran / ATO Başkanı
“YEP güven ve istikrara katkıda bulunacak, Türkiye’yi 100’üncü yılında yeni hedeflerine taşıyacak. YEP ile ekonomide gelecek 3 yıl için büyüme tercihinin yapıldığını görüyoruz. KOBİ’lerimizin, üreticilerimizin, reel sektörün desteklenmesi, hedefe daha hızlı koşmamızı sağlayacak.”

‘Güven önemli’
Nurettin Özdebir / ASO Başkanı
“Yeni Ekonomi Programı’nda ortaya konan ve Türkiye ekonomisindeki değişimin anahtarı olacak plan ve programların yerinde olduğu görünüyor. Sürdürülebilir bir enflasyon ve faiz düzeyinde Türkiye ekonomisine olan güvenin tesis edilmesi çok önemli.”