03.06.2014 - 02:30 | Son Güncellenme:
Mithat Yurdakul / ANKARA
Faiz politikası konusunda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın sert eleştirilerine hedef olan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, dün Bakanlar Kurulu’na sunum yaptı. Erdoğan ve kabine üyelerine grafikli sunum yapan Başçı, faiz politikasını cari açık veren Hindistan, Brezilya, Endonezya ve Güney Afrika ile savundu. Reel faizlerin 2008 krizinin altında olduğuna işaret eden Başçı, faiz ayarlamalarının dövizdeki dizginleyici etkisini vurguladı.
Başçı’nın Başbakanlık yeni binadaki sunumu yaklaşık 1.5 saat sürdü. Başçı, cari açık veren diğer ülkelerde de uzun vadeli tahvil faizlerinin arttığına dikkat çekerek, Hindistan, Brezilya, Endonezya ve Güney Afrika’yı örnek gösterdi. Sunuma göre uzun vadeli tahvil faizleri Brezilya’da yüzde 12, Hindistan’da yüzde 8.5, Endonezya ve Güney Afrika’da yüzde 8 dolayında. Türkiye, yüzde 5’lik reel faiz oranıyla bu ülkelerin gerisinde yer alıyor.
Başçı, reel faizlerin 2008 krizinin altında olduğuna işaret ederek, “Reel faizler küresel kriz öncesi seviyesinin altındadır” dedi. Başçı’nın sunumunda, faizlerin artırılmasına neden olan döviz yükselişinin enflasyonu tetiklediğine vurgu yapıldı. Buna göre, dövizin enflasyona etkisi yüzde 25 dolayında.
Değer kaybı önlendi
Başçı, faiz ayarlamalarının dövizdeki sakinleştirici etkisine, “Parasal sıkılaştırmayla TL’deki hızlı değer kaybı önlenmiştir” ifadesiyle dikkati çekti.
Dövizdeki oynaklığa karşı döviz rezervlerinin kullanıldığını belirten Başçı, azalan rezervlerde geçen aydan itibaren yeniden döviz birikmeye başladığını ifade etti. 20 milyar dolara kadar gerileyen rezervler 130 milyar dolara kadar çıktı. Başçı’nın sunumuna göre, dolar en çok 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonu sürecinde düştü. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin Türkiye’nin notunu negatife düşürmesiyle başlayan dolar yükselişi, yerel seçimlerin ardından düşüşe geçti.
Tüketim düşük
Karşılıksız çek oranlarının düşük seyrettiği vurgulanan sunumda, cari açıktaki düzelmenin süreceği ifade edildi. Türkiye’nin dezenflasyon sürecinde olduğu belirtilen rapora göre, tüketici kredilerinden üretici kredilere beklenen kayma yaşanmaya başlandı. Başçı, sunumunda Türkiye’yi, “aşırı tüketim yapan, yatırım oranları düşük ülkeler” arasında gösterdi.
Enflasyonu düşüreceğiz inşallah
Başçı gazetecilerin sunumun nasıl geçtiğine ilişkin soruları üzerine, “Gayet iyi geçti, enflasyonu düşüreceğiz inşallah” yanıtını verdi.
İşsizlikteki gerilemenin gelişmiş ülkelerin önemli bölümüne göre hızlı olduğuna işaret eden Başçı, “İşgücüne yeni katılımlara rağmen işsizlik oranı küresel kriz öncesindeki seviyelere yakın seyretmekte” dedi.
Özellikle kadın istihdamındaki artışa dikkat çeken Başçı bazı temel tespitlerini de şu şekilde sıraladı:
“GSYH’nın büyüme hızı yüzde 4’e yakın seyretmekte. Enflasyonda tepe noktanın mayıs verisinde gözleneceği, düşüşün haziran verisinden itibaren başlayacağı tahmin edilmektedir.”