04.06.2021 - 16:10 | Son Güncellenme:
Türk ve Dünya edebiyatındaki ilklerin ve enlerin öğrenciler tarafından öğrenilmesi oldukça önemlidir. Çünkü bu konular sınavlarda çokça çıkmaktadır. Bu sebeple öğrenciler de bu konulara önem vermektedir.
Türk ve Dünya Edebiyatında İlkler ve Enler Nelerdir?
Türk edebiyatındaki ilkler şu şekilde sıralanabilir;
Edebiyatımızdaki ilk öykü örneği Ahmet Mithat Efendi tarafından 1870 yılında kaleme alınan Letaif-i Rivayettir.
Batılı anlamdaki ilk hikaye denemesi ise Sami Paşazade Sezai'nin 1892 yılında yazdığı Küçük Şeyler hikayesidir.
İlk çeviri roman Yusuf Kamil Paşa tarafından çevrilen Tercüme-i Telemak olmuştur.
İlk yerli roman denemesi Şemsettin Sami'nin kaleme aldığı Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'tır.
İlk edebi roman Namık Kemal'in yazdığı İntibah'tır.
Recaizade Mahmut Ekrem'in yazdığı Araba Sevdası ilk realist roman denemesidir.
Nabizade Nazım'ın kaleme aldığı Karabibik ilk köy romanıdır.
Nabizade Nazım'ın yazdığı Zehra romanı ilk psikolojik roman denemesidir.
Mehmet Rauf'un yazdığı Eylül ilk psikolojik romandır.
Halit Ziya Uşaklıgil'in yazdığı Mai ve Siyah batı tekniğine uygun yazılan ilk realist roman olma özelliğine sahiptir.
Ahmet Mithat Efendi'nin yazdığı Yeniçeriler ilk tarihi roman denemesidir.
Namık Kemal'in kaleme aldığı Cezmi ilk tarihi romandır.
İlk kadın romancı Fatma Aliye Hanım olmuştur.
Ahmet Mithat Efendi'nin yazdığı Esrar-ı Cinayet ilk polisiye romandır.
Kurtuluş Savaşını ilk defa doğrudan işleyen roman ise Halide Edip Adıvar'ın kaleme aldığı Ateşten Gömlek romanıdır.
Namık Kemal'in kaleme aldığı Vatan Yahut Silistre sahnelenen ilk tiyatro eseridir.
İlk tiyatro eseri ise Şinasi'nin yazdığı Şair Evlenmesidir.
Abdülhak Hamit Tarhan'ın yazmış olduğu Nesteren heceyle yazılmış olan ilk manzum tiyatro eseridir.
Epik tiyatro kurucusu Haldun Taner olmuştur.
İlk uyarlama tiyatro eseri Ahmet Vefik Paşa tarafından yazılmıştır.
Dünya Edebiyatındaki ilkler ise şu şekildedir;
Dünya edebiyatında ilk hikaye türü örneği Giovanni Boccacio tarafından yazılan Decameron öyküleridir.
Deneme türünün ilk örneği Montaigne tarafından yazılan Denemeler olmuştur.
İlk modern roman örneği Cervantes tarafından yazılmış olan Don Kişot olmuştur.
İlk realist roman örneği Gustave Flaubert'in yazdığı Madame Bovary'dir.
Dünyada bilinen ilk destan Sümerler tarafından yazılan Gılgamış Destanı'dır.
Komedi türünün ilk temsilcisi Aristofanes olmuştur.
Trajedi türünün ilk temsilcisi ise Aiskylos olmuştur.
Bilinen ilk fabl örneği Hint Edebiyatında yazılmış olan Pança Tantra olmuştur.
Nobel edebiyat ödülü ilk defa İsviçre tarafından kazanılmıştır.