Tümülüs Nedir, Neye Denir? Tümülüsler Nasıl Anlaşılır?

Tümülüsler eski çağlarda üzerinde yer alan toprak yığınının meydana getirdiği küçük tepe veya tepecikler olarak bilinir. Bu tepecikler tarihte oldukça eski zamanlara dayanan kurgan veya höyük karşılığı ile Türkçe’de yer bulan tarihi yerler olarak tanımlanmaktadır.

Tümülüs Nedir?

Tümülüs, tarihin eski uygarlıklarına mezarların üzerindeki toprak yığını neticesiyle oluşmuş küçük tepelere verilen isimdir. Bu tepelerin ilk olarak Gordion kentinde görüldüğü saptanmış ve Midas Tümülüsü adı ile anılması mümkün olmuştur. Ülkemizde, Amerika Kıtası’nda, Orta Asya’da ve Rusya’da tümülüslerin ya da diğer adıyla höyüklerin görüldüğü bilinmektedir.

Her zaman eşit boyutlarda olmayan, kimi zaman da farklı ölçülere sahip olabilen Tümülüsler mezarların yönünü ve oluşturulan mezar odasının şeklini de belirgin hale getiren yapılardır. Bu yapılar aynı zamanda ölülerin gömülme şekline dair ipuçları verme özelliği taşımaktadır. Tümülüs mezarlıkları içerisinde özel bir öneme sahip olan Nemrut Tümülüsü diğer tümülüslerden farklı bir öneme sahiptir. Tepe dolgularında taşın kullanıldığı bu tümülüs şeklide yalnızca topraktan ibaret olmayıp farklı bir görünüme sahiptir.

Tümülüs Neye Denir?

Türkçe karşılığı kurgan ya da höyük olarak adlandırılan tümülüs kelime mezarlık içerisinde yığılan toprağın meydana getirmiş olduğu küçük veya büyük tepe şekline verilen isimdir. Tümülüsün oluşumu için genellikle bir toprağın yığım haline ihtiyaç duyulsa da bazı tümülüslerde farklı oluşum özelliklerinden de söz edilebilmektedir.

Tümülüslerin ilk zamanlarda kullanımında konik ve sivri şeklindeki yapılar tercih edilmiş, zaman içerisinde killi toprakların da kullanımına geçilmiştir. Zaman içerisinde tümülüslerin ahşap ile kaplanması ve bir odaya yerleştirilmesi ritüelinden de yararlanılmıştır.

Tümülüsler Nasıl Anlaşılır?

Tümülüslerin kullanıldığı yıllarda anlaşılması oldukça kolaydı. Toprağın üst kısmındaki konik ve sivri halde bulunan şekiller tümülüs olarak adlandırılıyordu. O yıllardaki pek çok uygarlık mezarlıklarına yer ve şekil tanımlamak, ölülerin nasıl gömüldüğü belirgin hale getirmek için tümülüsleri yapılarında tercih etmişlerdir. Bu durumdan hareketle, tümüslerin mezarlıklarda yaygın olarak kullanılması altında yer alan toprağın mevcudiyeti ve oluşturulma şekli ile doğru orantılıdır.