KYK borçları mı silinecek, faizleri mi?

Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) öğrencilere burs ve öğrenim kredisi vererek destek oluyor. Bu kapsamda lisans öğrencilerine aylık 500 TL, yüksek lisans öğrencilerine 1.000 TL, doktora öğrencilerine ise 1.500 TL burs ve kredi veriliyor. Miktar, 2020 Ocak’ta lisansta aylık 550 TL, yüksek lisansta 1.100 TL, doktorada da 1.650 TL’ye çıkacak. Burs alan öğrencilerden mezun olduktan sonra hiçbir karşılık beklenmiyor. Ancak kredi alanlar mezun olduktan sonra geri ödeme yapmak zorunda. Örneğin bu yıl geri ödemeli kredi almaya başlayan bir öğrenci, her yıl belli oranda kredi miktarının yükselmesi de göz önüne alınınca 30.000 TL’ye kadar çıkan bir borçla karşılaşabiliyor.

Erteleme çare olmadı

Kredi borcu, öğrenim kredisi olarak verilen miktarlara, Türkiye İstatistik Kurumu’nun toptan eşya fiyat endeksindeki artışlar uygulanarak hesaplanacak miktarın ilave edilmesiyle tespit ediliyor. Öğrenciler ödemelerini, öğrenim süresinin bitiminden 2 yıl sonra yapmaları gerekiyor. Sorun da burada başlıyor. Üniversite mezunu gençler, uzun yıllar iş bulamıyor, iş bulananlar ise asgari ücret ya da asgari ücretin biraz üstü ücretlerle çalışıyorlar. O nedenle gençler, aylık ortalama 400 ile 600 TL’lik taksitleri ödemekte zorlanıyorlar.

Konuyla ilgili KYK Müdürü Recep Ali Er de Milliyet Gazetesi Yazarı Abbas Güçlü’ye geçtiğimiz ay bir açıklama yapmıştı. Er, “Kredi borçlarını ödemeyenlere haciz geliyor mu?” sorusuna “Biz isteyen her öğrencimize kredi veriyoruz. Öğrencilik bittikten sonraki takipler ise Maliye Bakanlığı’nın kontrolünde. Bu konudaki uygulama şöyle: Borçların tahsili, öğrenci mezun olduktan iki yıl sonra başlıyor. Ama eğer öğrenci bir iş bulamadıysa, birer yıllık ertelemeler yapabiliyor. Yaşanan sıkıntı, iş bulamayan mezunların, bunu zamanında beyan etmemelerinden kaynaklanıyor. Gidip daha önceden, işsiz olduğunu bildirirlerse, sıkıntı yaşanmaz!..” diye cevap vermişti.

Ertelemelere rağmen son 10 yılda öğrenim kredisi borcu olan kişi sayısı 5 milyona ulaştı. Bunlardan 280 bin kişinin hesaplarına haciz uygulandı.

Meclis’e de taşındı

Öğrenim kredilerini ödemekte zorlanan kişilerin durumu sıkça Meclis’e taşındı. Milletvekilleri, ödenmeyen borçlara aylık yüzde 1.40 oranında gecikme faizi uygulandığına ve geciken borçla, alınan kredinin 2-3 katına çıktığına dikkat çekti. Haciz işlemlerinin başlatıldığını kaydeden milletvekilleri, faizlerin silinmesi gerektiğini söyledi. Mezun öğrenciler de borçların silinmesi için birçok imza kampanyası düzenledi. İmza toplama sitesi change.org üzerinden “Okuldan yüksek meblağda borçla mezun olmak istemiyoruz” başlığıyla düzenlenen kampanyada 200 bine yakın imza toplandı. Son olarak “KYK Kredi Borçları silinsin!” başlıklı imza kampanyasında da atılan imza sayısı 50 bine yaklaştı.

Hesaplara haciz geldi

Kredi borcu olan öğrenciler, söz konusu çalışmanın borçların tamamının ya da bir kısmının silinmesini istiyorlar. Bazısı ise faiz nedeniyle iki katına çıkan borçlarından en azından faizlerinin silinmesini ve taksit sayısının artırılmasını talep ediyor. Öte yandan borçlarını ödeyenler ise kendilerine haksızlık yapılacağı için borcun affına karşı. KYK’ya borçları olan gençlerle konuştuk. İşte o onlardan bazıları ve talepleri:
Esra Özer: Borcumu ödemek istiyorum ama öncesinde KYK’ya yüklü bir miktar para yatırmam gerektiğini söylüyorlar. En az ne kadar ödeyebilirim diye sorunca da 1000 TL’den başlayıp 500 TL’ye kadar düştüler. Borcum faizle ikiye katlandı. Ödeyemediğim için hesabıma el konuldu. Maaşımı iş yeriyle görüşüp bankaya yatırmamalarını söyleyeceğim. Borcumun en azından faizleri silinsin.

Muazzez A: Borcum faiziyle iki katına çıktı. Çalışmadığım için ödeyemedim. Şimdi hesaplarıma haciz gelmiş. Taksitlendirme yapmak istiyorum ama ‘Kanun böyle hesabında para olmasaydı taksit yapardık’ diyorlar. Parama ne ben dokunabiliyorum ne KYK. Borcumu ödemek istiyorum ama tamamını bir anda ödeyemem. Çünkü çalıştığım halde çok zor geliyor.

Ahmet Y.: Ben ataması yapılmayan bir matematik öğretmeniyim. İş bulamadığım için şu an bir şirkette yarı hamallık yarı kargo işi yapıyorum. 4.250 TL olan borcum 10.000 TL oldu. Evlendim. Asgari ücret alıyorum. Geçim derdiyle uğraşırken bir de KYK maaşıma el koydu. Şu an çok zor durumdayım.

Hüseyin Serhat Solar: Toplam 22.000 TL borcum var. Ağustostan beri ayda 400 TL ödemeye başladım. Aslında hâlâ işsizim. Ödemelerde ailem yardımcı oluyor. İleride faiz binmesini istemiyorum. Ülkemizde borçların silinmesinin zor olduğunu düşünüyorum ama en azından faiz uygulanmasın.

Açıklama umutlandırdı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda gerçekleştirdiği konuşmasında, KYK borçları hakkında yaptığı açıklama büyük heyecan yarattı. “KYK borçlarıyla ilgili çalışma yapıyoruz” diyen Albayrak, çalışmanın borçları silme, erteleme ya da taksitlendirme olup olmadığına ilişkin bilgi vermedi.

‘Borç miktarı çok fazla’

Gülnur Gözübek: Yüksek lisans da dahil 30.000 TL’yi aşkın bir borcum var. Henüz ödemedim. Daha iş bulamadım ama yapılandırma olsa bile aylık 600 TL ödemem gerekecek. Başlangıç düzeyindeki maaşları düşündüğümüzde bu miktar çok fazla. Borçlar, tamamen silinmeli. Bu sosyal devletin gereklerinden biri.

Hamza Şentürk: 24.000 TL borcum var. Geri ödemelerim başladı ama ödeyemiyorum. Şu an aldığım maaş, taksitleri karşılayacak seviyede değil. İleride istediğim gibi bir işe girdiğimde aldığım maaşla borcu kapatmayı düşünüyorum. Herkes borcunun silinmesini ister. Tamamı olmasa da bir kısmı silinir umarım.

İkiye bölündüler

Bakan Albayrak’ın açıklamasının ardından, konu sosyal medyada da tartışıldı:

Milyon dolarlık şirket ve spor kulüplerinin borç ve vergileri silineceğine gençlerin KYK borçları silinsin ve böylelikle iş hayatına atılan gençler hayata bir sıfır geride başlamamış olsun.

2012’de 6.500 TL olarak imza atıp almaya başladığım kredi bugün itibariyle 11.000 TL oldu. Normal mi bu? Faizi silsinler.

Üniversite okurken kredi alıyorlar geri ödeyeceklerini bile bile. Geri ödemeye gelince yok silin diyorlar. Kimse bedava okumadı üniversiteyi. Ben o kadar sıkıntımız varken almadım siz de almasaydınız.

KYK kredi borcunu ödeyenlerinki de iade edilsin faiziyle, değil mi? Haksızlık olmasın.

Hayata bir adım geriden borç ödeyerek başlamak istemiyorum.