27.05.2021 - 11:22 | Son Güncellenme:
Pavlov bir psikolog olmamasına rağmen klasik şartlandırma üzerine yaptığı çalışmasının fizyolojik olduğuna inanmasına rağmen, keşfinin psikoloji üzerinde önemli bir etkisi daha oldu.
Klasik Koşullama Nedir?
Klasik koşullanma, bir fizyolog olan Ivan Pavlov’un, köpeklerin salya sistemlerini araştırması sonucunda ortaya çıktı. Araştırdığı köpeklerin ayak seslerini duymasıyla ya da bakıcılarını görmesi bile salya akıttığını fark eden Pavlov, bu salya tepkisinin normalde ete karşı göstermesi gerektiğini biliyordu. Bunun üzerine araştırma yapan Pavlov, araştırmalara yeni bir yön vererek köpeklerin neden et dışındaki uyarıcılara tepki gösterdiğini araştırmaya başladı.
Klasik Koşullama Örnekleri
Klasik koşullama, canlıların doğal uyarıcılara verdiği tepkileri yapay uyarıcılara da verip vermediğini araştıran bir öğrenme teorisidir. Bu teoriye göre köpeklerin et dışında başka uyarıcılara karşı da heyecanlanarak salya akıtması araştırılmıştır. Klasik şartlandırma, otomatik olarak bir şekilde meydana gelen bir uyarandan hemen önce ortama nötr bir uyaranın yerleştirilmesini gerekir. Bunun sonucunda sonuçta eski nötr uyarana öğrenilmiş bir tepki verir.
Pavlov'un deneylerinde, karanlık bir odaya ışık tutarken ya da bir zili çalarken bir köpeğe yiyecek verdi. Yiyecek köpeğin ağzına konduğun zaman köpek otomatik olarak salya akıtmaya başlıyordu. Yiyecek sunumu tekrar tekrar ışık ya da zil ile birlikte verildikten sonra, köpek, yiyecek sunulmadığında bile ışığı gördüğün ya da zili duyduğu zaman salya akıtmaya başladı. Yani kısacası, köpek, daha önce nötr olan uyaranı tükürük tepkisi ile ilişkilendirerek şartlandırıldı.