İlkokullarda branş tartışması

Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’ne göre ilkokulda tüm derslerin sınıf öğretmenleri tarafından okutulması esas. 2014’te Yabancı Dil ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerinin branş öğretmenleri tarafından okutulması yönünde değişiklik yapıldı. Şimdi “Beden Eğitimi ve Oyun” ile “Bilişim Teknolojileri” derslerinin branş öğretmenleri tarafından verilmesi gündemde.

Twitter’da meb.mevzuat hesabından “Şu an için Beden Eğitimi ve Oyun ve Bilişim Teknolojileri derslerinin ilkokulda da okutulacağını, branş öğretmenlerinin gireceğini paylaşabiliriz” şeklinde bir haber geçildi. MEB yetkililerinden konunun görüşüldüğüne dair bilgi aldık. Sınıf öğretmenlerinin bu dersleri verebilecek donanıma sahip olduklarını belirten eğitimcilerin görüşleri şöyle:

‘Alan bilgisi yetmez’

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Gülşah Batdal Karaduman: Sınıf öğretmenleri, alanlarında temel bilgiler çerçevesinde verilen ilk okuma ve yazma öğretimi, temel matematik, drama, hayat bilgisi öğretimi, trafik ve ilkyardım, öğretmenlik uygulaması, rehberlik, felsefeye giriş, sosyoloji, görsel sanatlar öğretimi vb. derslerin metot ve konularını yöntem ve özellikleriyle değerlendirip bilgiye dönüştürürler.

Bu programdan mezun olanlar ilkokul çocuğunun ilgilerine yönelik derslerini disiplinlerarası bir tema altında işleyebilirler, öğrenmeye teşvik edici etkinlikler, planlar hazırlayabilirler çünkü öğrencilerini bütün derslerde gözlemleme ve tanıma şansına sahipler. Haftada bir kez derse giren branş öğretmenlerinin öğrencileri her yönüyle tanıma şansları çok az. İlkokul öğrencilerinin okula uyum sağlama problemleri gündeme gelebilir. Çünkü bu yaşlarda okul sevgisini öğrencilere yaşatan öğretmendir. İlkokul öğretmeni çocuklar için bir rol modeldir.

Sınıf öğretmenliği programındaki alanların sadece öğrencilere bilgi boyutunda kazandırılması amaçlanmamakta aynı zamanda temel ilkeleri, bunların ilkokul çocuğuna nasıl öğretileceği konusunda eğitimler verilmekte. Branş öğretmenleri alan bilgisi anlamında çok yetkin mezun olsalar da bu yaş çocuğuna bu bilgileri hangi yöntemlerle, nasıl aktaracakları konusunda sorun yaşayabilmekte.

Branşlaşma yapılacaksa bu sınıf öğretmenliği programlarının düzenlenmesiyle yapılabilir. Bu amaçla eğitim fakültelerindeki seçmeli derslerin sayısı artırılabilir. Bütün yeterlilikleriyle ilkokula uygun branş öğretmenlerinin atanması gerekmekte ama uygulanan sınav sistemi ve fakültelerdeki ders içerikleri bunun uygulanabilirliği konusunda düşünmemize neden oluyor. Diğer düzenlemeler yapılmadan bu sisteme geçilmesi, çocuklara temel özellikleri kazandırdığımız ilkokul dönemi için fayda sağlaması amaçlanırken olumsuz sonuçlara da neden olabilir.  

‘Donanımlılar’

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Temel Eğitim Bölüm Başkanı Prof. Dr. Erten Gökçe: Ülkemizde 4 yıllık ilkokul eğitimi sınıf öğretmenleri tarafından verilmekte. Sınıf öğretmeni olarak atanabilmek için üniversitelerin eğitim fakültelerinde 4 yıllık sınıf eğitimi lisans programının tamamlanması gerekmekte. Ders programında İlkokuma ve Yazma Öğretimi, Hayat Bilgisi Öğretimi, Beden Eğitimi ve Oyun Öğretimi gibi ilkokul eğitimi için gerekli olan pek çok ders bulunmakta. Üniversite eğitiminde bu derslerin ilkokul öğrencilerinin gelişim özelliklerine uygun olarak en etkili yaklaşım, yöntem ve tekniklerle öğretilme yolları gösterilmekte. Bu nedenle sınıf öğretmeni olarak mezun olan bir öğretmen eğitimini aldığı bu dersleri hedef kitledeki öğrencilerin gelişim özelliklerini dikkate alarak başarılı biçimde verebilir. Bu derslerin branş öğretmenleri tarafından verilmesi durumunda mutlaka sınıf öğretmenleriyle iş birliği yapılması gerekir. Sınıf öğretmenleri bu dersleri verebilecek birikim ve donanıma sahiptir. Bu derslerin sınıf öğretmenleri tarafından verilmesi daha uygundur.

‘SINIF ÖĞRETMENLİĞİ EĞİTİMİN TEMELİ’

Konu, sosyal medyada da tartışıldı. Öne çıkan yorumlar şöyle:

- Bu karar uygulanırsa yarın matematik dersi de Türkçe dersi de tüm dersler gider. Sınıf öğretmenliği diye bir meslek kalmaz. Herkes olaya büyük bir ciddiyetle yaklaşmalıdır. Sınıf öğretmenliği eğitimin temelidir.

- İlkokul beş yıl olmalı, yabancı dil hariç tüm resmi derslere sınıf öğretmenleri girmeli. Proje, kulüp çalışmaları gibi etkinlikler branş öğretmenleri tarafından verilebilir. Aksi halde sınıf öğretmenliği gereksizleşir.

- Beden eğitimi dersine beden eğitimi öğretmeninin girecek olması kadar doğal bir durum olamaz. Olması gerekeni yapıyorlar.

- Beden eğitimi dersine BESYO’cular girecekse o zaman matematik dersine de matematikçiler girsin. Türkçe’ye de Türkçeciler girsin, neden sınıf öğretmenliği diye bir branş yapmışlar madem. Beden eğitimi dersi çok önemli de müzik önemsiz mi şimdi?

- 2012’de 5. sınıflar ilkokuldan alınıp ortaokul kademesine verildi, yetmedi din kültürü ve ahlak bilgisi dersi branş hocalarına verildi, yine yetmedi beden eğitimi ve bazı dersler branş bölümlerine verilmek isteniyor. Unutulan bir şey sınıf öğretmeni programı.

- Sınıf öğretmenliği kadrosu hazır para gibi. İhtiyaç olduğunda bozdur bozdur harca, biraz 4+4+4’te, biraz şimdi. Bakalım nereye kadar?

- Hayır bir saat beden eğitimi dersine branş öğretmeninin girmesinin nesi kötü. En azından çocukları bahçeye salıp hadi top oynayın denmez ya da boş verin bedeni matematik yapılsın denmez. Küçük yaşta spora ilgisi olan öğrenciyi keşfetmek mi kötü?

- Branş öğretmenleri sınıf öğretmenleri gibi çocuklarımızın seviyelerine inip onların her biriyle birebir doğru diyalog kuramazlar. Bunca görülen sınıf öğretmenliği dersleri ne diye var?