En iyi sekizde bir Türk markası

136 ülkeye makine ve ürün satan Toper, kahve kokusunu dünyaya yayıyor. Sektöre adım atmak isteyenleri Toper Kahve Akademisi’ne davet eden ve önerilerde bulunan İhracat Müdür Yardımcısı Atakan Karakundakoğlu: İyi bir hazırlık ve analiz yapılmadan bu işe kalkışılmamalı.

Nurettin Karakundakoğlu’nun 1954 yılında İzmir’de 33 metrekarelik küçücük bir atölyede başlattığı Toper hikayesi, bugün 136 ülkeye ulaştı. Yeni makineler yapmak, üretimi kolaylaştırmak, kaliteyi artırmak amacıyla yola çıkan Nurettin Bey’in ilk geliştirdiği kahve değirmeni büyük ilgi gördü. Eşi Zekiye Hanım’ın büyük desteği ile küçücük atölyesinde yılda 300 makine üreten Nurettin Bey’in ürettiği birçok değirmen, aradan geçen 65 yılı aşkın süreye rağmen hala çalışıyor. Toper’in bu aile dayanışmasının üzerinde yükseldiğini belirten İhracat Müdür Yardımcısı Atakan Karakundakoğlu, markanın büyüme yolculuğunu ve kahve sektörünün inceliklerini dinledik.

- Toper’in hikâyesini anlatabilir misiniz?

70’li yıllarda, ailenin ikinci kuşak üyeleri ya teknik eğitim alıp enstitülerde araştırma yapıyordu ya da üretimde çalışıyordu. O yıllarda Toper ürünleri Libyalılar tarafından büyük ilgi görünce, marka ilk kez uluslararası pazara açıldı. Nurettin Bey’in deneyimi genç kuşağın araştırmalarıyla birleşince yaratılan yeni ürünler 90’ların başında Yugoslavya pazarına girdi. 1995’ten sonra Toper ürünleri, sürekli gelişen teknik kalite ve güvenlik standartlarıyla, Romanya, ABD ve Kanada pazarlarının ardından İtalya’ya da ihraç edilmeye başladı. Bu yıllarda AR-GE çalışmaları ile kavurma süresini dokuz dakikaya indiren Toper, 1997 yılında ilk kez TÜBİTAK’la işbirliğine başladı. 2001’deki ikinci TÜBİTAK projesinin ardından üniversiteler ve araştırma kurumlarıyla yoğun işbirliğini gelenekselleştiren Toper, çok sayıda patent geliştirdi. Bugün ailenin mekanik, teknik, otomasyon, uluslararası pazarlama, iş geliştirme konularında eğitim gören üçüncü kuşağının da iş süreçlerine katılmasıyla, Toper dünyanın önde gelen kahve işleme ekipmanları üreticisi oldu. Toper, 2015 itibarıyla, çeşitli uluslararası bağımsız araştırma kuruluşlarının raporlarına göre dünya kahve kavurma endüstrisinin 8 anahtar markasından biri olarak görülüyor.

- Şu an kaç ülkede hizmet veriyorsunuz?

Toper, şu anda 136 ülkeye hizmet veriyor. Asya kıtasından Amerika kıtasına kadar neredeyse her ülkede Toper makinelerinde kavrulan kahveden hazırlanmış nitelikli ürünler içebilirsiniz.

- Toper’in 60 yaşındaki makinelerinin hâlâ çalıştığını söylediniz. Bu kalitenin sırrını bizlerle paylaşır mısınız?

Dünyanın sekiz anahtar markasından biri olabilmeyi 65 yılı aşan kalite odaklılığımıza borçluyuz. Kurum ve marka kültürümüzün ayrılmaz parçası olarak içselleştirdiğimiz kalite politikamızı en güncel gelişme ve yeniliklere uyumlu olarak yürütüyor ve gerektiğinde güncelliyoruz. Bu yüzden yaptığımız makineler, seneler geçmesine rağmen dimdik ayakta.

- Kahve üretim sektöründe çok büyük, yıldız markalar var. Toper’in sektördeki konumu nedir?

Yurtdışında başarılı olmak için kendimizi sürekli geliştirdik. AR-GE’ye ağırlık verdik. TÜBİTAK’a projeler sunduk. 1998’de başlayıp, 2001’de sonuçlanan uluslararası standartlara uygun, yeni bir kahve kavurma makinesinin tasarımı ve uygulamasını kapsayan bir AR-GE projesine destek aldık. Bu proje sonucunda ortaya konan ürün, firmanın uluslararası pazarda hem teknik hem de ticari açıdan daha da başarılı olmasını sağladı. 2012 Nisan’da kahve akademimiz açıldı. Burada, dünyanın birçok ülkesinden kahve eğitimi almak amacıyla gelen müşteri ve öğrencileri ağırlıyoruz. Amerika, Afrika ve Asya kahve birlikleriyle de işbirliğimiz var. Bunların ışığında Toper Değirmen şu anda dünya da kendi sektörünün en üstündedir.

- Bir de sizin Amerikan hapishanesinde yürütülen ve dünya basınında hayli yer edinen bir işbirliğiniz var. Bundan biraz bahsedebilir misiniz?

Dünyanın en büyük kahve işleme tesisi üreticilerinden biri olarak, Amerika’nın Kaliforniya eyaletinin Sacramento kentinde bulunan Mule Creek Hapishanesi’ne kahve işleme tesisi kurduk. Amerika’da kullanılan uluslararası ETL ve UL kalite sertifikalarına sahibiz. Proje, Amerika hükümetinin sosyal sorumluluk projesi ve hapishanelerde bulunan mahkûmlara iş edindirme, rehabilitasyon amacını gütmektedir. Toper, Amerikan yetkililer tarafından özellikle seçilmiştir. Planlanmasından, üretimine ve kurulmasına kadar zor bir projeydi. Sistem; kahve kavurma makineleri, valsli değirmenler, taş ayırıcılardan ve ful otomasyon sisteminden oluştu. Türkiye’den giden dört kişilik teknik ekibimiz, 10 gün süre ile hapishanede mahkûmlar ile birlikte çalıştı. Hapishanenin teknik ekibi ve mahkûmlar ile birlikte tesisi kurdular. Mahkûmlar, Türk teknik ekipten eğitim aldı. Tesiste deneme üretimi yapıldı. Ürettikleri kahveyi içtiler. Tesis, günde 4 bin kilo kahve işleyecek.

Dört kahveciden ikisi kapanıyor

-Kahve sektöründe yeni bir mekân açma hazırlığında olan yatırımcılar nelere dikkat etmeli?

Türkiye’de hâlâ yılda yüzde 70 oranında büyüme gösteren ve henüz gelişim sürecinin başında olan bir sektör. 2017 sonu rakamlarına göre İngiltere’de 24 binin üzerinde kahve mağazası bulunuyor. Nüfusu daha düşük olmasına rağmen bu sayı Türkiye’nin 15 katına tekabül ediyor. Kahve sektöründeki markaların büyük çoğunluğu franchise modeliyle ilerliyor. Dikkat edilmesi gereken önemli nokta ise şu; açılan her dört kahve dükkânının ikisi kapanıyor. Kapanmaların da çoğu yerli markalar ya da bireysel girişimler. Buna neden olan ise, kurucuların yetersiz kahve sektörü bilgileri, fizibilite, yetişmiş insan kaynakları ve finansman eksikliği. Yatırımcıların tüm bu analizlerini yapmadan sektöre girmelerini kesinlikle önermiyorum. Sektörde verimliliği sağlamak amacıyla kurulan Toper Kahve Akademisi, kahve sektörüne girmiş ve girecek olan kişi ve kurumlara danışmanlık ve eğitim hizmeti veriyor.